Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #23281

    arm, alles op de ~, niks in de darm
    (uitdrukking)

    zie alles op de arm, niks in de darm

    ,

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (06 Aug 2021 13:28)

    👍
    236

    #23282

    infoefelen
    (ww. foefelde in; ingefoefeld)

    al prutsend of heimelijk instoppen, inmoffelen

    zie ook foefelen; wegfoefelen

    blogspot.com: Dan kan ik daar meteen ook de nodige kabel infoefelen zodat heel het zootje dichtgeplamuurd kan worden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Jul 2021 21:09)

    👍
    236

    #23283

    de rook bijt in de ogen

    de rook doet pijn aan de ogen

    VD 2016 onder “bijten”: van za­ken een ste­kend ge­voel te­weeg­bren­gen, sterk prik­ke­len

    Amai man, dat doet pijn.
    Dieje rook bijt echt in mijn ogen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door NatasjaM en laatst gewijzigd door Marcus (08 Aug 2021 15:20)

    👍
    236

    #23284

    Oostkantons
    (de ~, altijd meervoud)

    Benaming voor het geheel van de kantons Eupen, Malmedy en Sankt-Vith in de Belgische provincie Luik (Waals Gewest). Soms ook Oost-België genoemd. De bevolking spreekt Duits in de gemeenten van de Duitstalige gemeenschap maar er zijn faciliteiten voor Franstaligen. In de gemeenten Malmedy en Waimes die tot de Franse Gemeenschap behoren is de situatie omgekeerd. Dit gebied werd na W.O. I toegevoegd aan België als vergoeding voor de geleden oorlogsschade.
    In de Oostkantons ligt ook het oudste Belgische natuurreservaat: de Hoge Venen dat deel uitmaakt van het grensoverschrijdende natuurpark Hoge Venen-Eifel. Het gebied ligt op de overgang tussen de Ardennen en de Eifel. Vandaar dat de term Belgische Eifel ook wel eens gebruikt wordt.

    Hautes-Fagnes-2
    Het natuurgebied de Hoge Venen in de Oostkantons

    zie ook Oostkantonner

    “Wallonië en Oostkantons geen toppers in paasvakantie” (HN 08/05/16)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (24 Jul 2021 16:30)

    👍
    236

    #23285

    buumdroeger
    (de ~, ~s, man. zelfst. nw)

    boomdrager
    zie Meyboom, poepedroeger

    Klik op de afbeelding
    Manneken Pis in buumdroeger costume
    Manneken Pis in het kostuum van buumdroeger

    “Op 9 augustus, de dag voor het naamfeest van St. Laurentius, gaan de Buumdroegers bij dageraad naar het Zoniënwoud om een Meyboom te kappen.
    Zij doorkruisen vervolgens de gemeenten Schaarbeek en St.-Joost-ten-Noode. Rond 16u30 begeven zij zich naar de buurt van de voormalige Basfonds wijk om even voor 17u, onder aanmoediging van het publiek, hun Meyboom te planten op de hoek van de Broekstraat en de Zandstraat.” (meyboom.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 11:11)

    👍
    236

    #23286

    disponibiliteit
    (zn. v.)

    Statuut waarbij men op non-actief wordt geplaatst wegens gezondheidsredenen. Voor sommige ambtenaren is dit wettelijk voorzien vanaf een bepaalde leeftijd.

    google2016: .BE (>23.900) ; .NL (>900)

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    fedweb.belgium.be: Als je ziektekapitaal is uitgeput en je bent nog steeds afwezig wegens ziekte, word je van rechtswege in disponibiliteit wegens ziekte geplaatst. Je hebt dan recht op een maandelijks wachtgeld dat gelijk is aan 60% van de laatste activiteitswedde.

    hln.be: De minimumleeftijd voor disponibiliteit – waarop luchtverkeersleiders niet meer hoeven te werken – wordt opgetrokken naar 58 jaar.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (01 Aug 2021 17:56)

    👍
    236

    #23287

    faussekeu
    (z.nw. de ~(v) ~s)

    overdrachtelijk: een verkeerde handeling, een miskleun een misser, een afschamper
    ook gebruikt in de voetballerij

    < Fr. fausse-queue: een misstoot die een kets veroorzaakt bij het biljarten

    spellingsvarianten: fausse keu, fosse keu, foskeu

    Rechtstreeks met de keu de gekleurde ballen raken. Een colafleske op ‘t velours en met heel veel show en evenveel zij-effect, de witten bal stomweg potten. Een fausse-keu op rood waarna der drie ballen de lucht in vliegen en zwart en geel tegelijk in de pocket gaan. (Lange Louis van de staancaravan)

    De mond van de voorman viel open toen hij het ongewone toneel aanschouwde en een faussekeu van Dinska Bronska zijn zondagse kostuum naar de vaantjes en de droogkuis hielp en de door zijn vakbondsleden meegebrachte strooien pop – voorstellende vicepremier Peeters Kris – doornat spoot. (Louis van Dievel)

    Het begon al in de derde minuut, toen een ‘fausse keu’ gelukkig voor hem nog in de handen van doelman Rensing belandde. (HLN)

    sport.be: Mokulu gaat jagen op Boeckx die met een fosse keu de bal over de zijlijn trapt.

    skynet.blogs: Wouter wou Bob bereiken, maar met een “foskeu”, werd de tegenstander de 2-2 op een presenteerblaadje aangeboden.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (28 Jul 2021 21:28)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Aug 2020

    👍
    236

    #23288

    bijopdoen
    (ww. deed bij op, bijopgedaan)

    er extra opdoen

    Moet ik er wat koffie bijopdoen? Anders wordt dat maar slappen drasj (dras), vrees ik.

    Doet er maar wat saus bij op. Maar niet op de groenten, enkel op de patatten en het vlees.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 01:20)

    👍
    236

    #23289

    graskant, de ~ afrijden
    (uitdr.)

    verongelukken

    Kortemark: de geskant ofrien

    Wat is er gisteren gebeurd op de autostrade. 2 chauffeurs hebben de graskant afgereden.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (24 Jul 2021 04:16)

    👍
    236

    #23290

    Typisch Vlaams
    (referentie)

    ‘Typisch Vlaams’ is een boekje uitgegeven door het Davidsfonds met 4000 woorden en uitdrukkingen door Ludo Permentier en Rik Schutz verzameld.

    Interessant is dat zij voor elk lemma de ‘Vlaamsheid’ weergeven door een aantal ‘leeuwen’ bij het lemma te plaatsen. Zo is volgens de auteurs beenhard met 6 leeuwen typischer Vlaams dan bekwaam (om) met slechts 1 leeuw.

    Het boekje wordt tegenwoordig digitaal ontsloten door ensie.nl

    In Van Dale staat besttijd ongemarkeerd als SN terwijl het in ‘Typisch Vlaams’ 7 leeuwen krijgt.

    12 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 09:54)

    👍
    236

    #23291

    chiquee
    (bn. en zn. (m.))

    chichi, stoef, pretentie
    ook wel eens een enkele keer in de betekenis van chique
    (zie reactie)

    uitgesproken als sjikkee

    vgl ook: chiqué

    “Die pool ligt er enkel “voor de chiquee” (zeggen ze bij ons)." (reactie op een blog)

    “… want nu ist veel meer chiquee en dikkenekerij geworden… en dat haat ik!” (reactie op een blog)

    belgiumdigital.com : Meestal wordt waterwitloof geliefd door chiqué-madammen omdat het properder is, egalere kroppen heeft en daardoor meestal mooier oogt

    In de betekenis ‘chic’:"Eerste indruk toen we binnenkwamen; waaaaw zo chiquee.. tevens was alles netjes verzorgd en we hebben een goede rondleiding gekregen. het personeel … (eyespot.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (12 Jul 2021 11:15)

    👍
    236

    #23292

    drankstand
    (zelfst. naamw. m. -en)

    stand, kraam, stalletje, waar drank wordt verkocht

    zie ook drankkraam
    vergelijk eetstand

    “Met de jetons die je vooraf online koopt kan je terecht aan elke food- en drankstand in het Sportpaleis en de Lotto Arena.” (lotto-arena.be)

    “Aan de drankstanden – verspreid over het hele festivalterrein – worden bier en frisdranken geschonken. Gespecialiseerde standen bieden ook koffie, melk, fruitsappen, wijn en schuimwijn aan.” (rockwerchter.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 17:20)

    👍
    236

    #23293

    schalul
    (de ~ (m.) , ~len)

    lente-ui, bosui, sla-ui, schanulleke, pijpajuin

    < het is geen sjalot, maar schalul is wel een vervorming van het Franse échalotte; zie réacties

    Klik op de afbeelding
    Scallion

    “Scampi met peultjes en baby maiskolfjes, gezond!: 100 gram peultjes, 20 babymaiskolfjes, 400 gram scampi, 1/2 bosje lenteuitjes (schalul), 3 teentjes look, 2 theelepels fijngesneden gember, …” (smulweb.nl)

    - “Zijn er geen schalullen binnengekomen?” vroeg ik de verantwoordelijke van de afdeling groenten.
    - “Helaas niet, ik verwacht er morgen weer.”
    Niemand in Vlaanderen die hier vreemd van ophoort. In Nederland echter is er vrijwel niemand die weet wat schalullen (lees: bosui, lente-ui, sla-ui of pijpajuin) zijn. Eerder denken ze vermoedelijk aan de pop van Wiske. (uit een blog)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2021 08:40)

    👍
    236

    #23294

    ze heeft heur schorte vul
    (uitdr.)

    ze is in verwachting

    De overbuurvrouw heeft weer heur schorte vul, het is nummer vier.
    Roeselare

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Kastanjeoog en laatst gewijzigd door fansy (05 Aug 2021 03:18)

    👍
    236

    #23295

    breughelmaaltijd
    (de ~, (m.), ~en)

    Een maaltijd met oervlaamse kost, gebaseerd op de taferelen geschilderd door Pieter Bruegel waarop overdadige middeleeuwse maaltijden te zien zijn.

    zie ook breughelbuffet, breugheltafel, breugheliaans
    vgl breughelfeest, breughelkermis

    Het bezoek uit Bosnië wil graag vlaamse kost leren kennen, dus zondag maak ik een breughelmaaltijd klaar.

    In afspanning St.-Gummarus in Bokrijk kunt ge een breughelmaaltijd eten.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 00:24)

    👍
    236

    #23296

    ovonde
    (de ~ (v.), ~s)

    ovale rotonde, ovaal rondpunt

    ook: ovalen rondpunt, ovalen punt, ovaalpunt

    Wikipedia: In België wordt het otonde of ovonde genoemd; in Nederland spreekt men van ovatonde, ovotonde of een ovonde.

    zie ook verzamellemma wegcode

    Het zand van de afgegraven grondophoping wordt afgevoerd via de ovonde aan de Ring naar het Albertkanaal. (heraanleg Nete, Herentals)

    Onze gemeente heeft maar 1 ovonde waarop 7 wegen zijn aangesloten. Ze ligt op een grote 100m voor de spoorovergang. Ge kunt u wel inbeelden zeker hoe de verkeerssituatie op de ovonde is tijdens het spitsuur?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door FixerBot (04 May 2025 22:58)

    👍
    236

    #23297

    errem zin van kriege
    (idioom)

    ergens mismoedig van worden, ergens genoeg van krijgen
    zie ook: fiemel, fijne ~

    ´T zeivert al de ganse daag, ich krieg der errem zin van.
    Het regent al de hele dag ik word er mismoedig van.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 13:55)

    👍
    236

    #23298

    het ijskonijn
    (bijnaam)

    Karel De Gucht (Overmere, 27 januari 1954) is een Belgisch politicus van Open Vld.

    zie ook Koning van Congo, Belgische bijnamen, Koning Onbenul

    Het ijskonijn Karel De Gucht een familieman? Absoluut. Maar dat hij nu grootvader is, betekent allerminst dat hij zijn professionele carrière op een lager pitje wil zetten. (jeanjacquesdegucht.be)

    De Morgen sprak met Karel en Jean-Jacques (en ook een beetje met baby Jack) De Gucht over de geneugten van het (groot)vaderschap en wat dat zoal met een mens doet. Karel De Gucht, nochtans ooit een “ijskonijn” genoemd, blijft er niet onbewogen bij. (DM.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 17:39)

    👍
    236

    #23299

    dopke, zo net als een ~
    (uitdru)

    zie zo net als een dopke

    .

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Marcus (27 Jul 2021 18:04)

    👍
    236

    #23300

    zwierschakel
    (de ~ (m.) , ~s)

    schommel

    zie ook zwierschakelen, touter

    regio: zuidwesten van de Kempen, Antwerpen, Werchter, Rotselaar
    > bron: woordenboek Brabantse dialecten en het Idioticon van het Antwerpsch dialect (stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen)

    Kinderen spelen op de zwierschakel in de speeltuin.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 03:55)

    👍
    236

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.