Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
haar
de nevenvorm van haar “heur” bestaat ook in het AN, het werd wel eens door schrijvers die zich erg om de stillistische kwaliteiten bekommerden gebruikt om de koppeling “haar haar” te vermijden, dat werd dan “heur haar” (verouderd en zeldzaam);
in veel Vlaamse dialecten is het de normale uitspraak van het vrouwelijk bezittelijk voornaamwoord. Het verandert naargelang het geslacht van het woord waar het bij staat:
(m) heure vent; heuren opa (-n voor klinkers en b, h, d, t)
(v) heur moeder
(o) heur huis
(mv) heur kinderen
Ze pakte heur spullen bijeen, stapte in heuren auto en reed terug naar heur moeder.
formeel gedrukt bericht waarin het overlijden van iemand wordt meegedeeld; doodsbrieven worden in Vlaanderen traditioneel via de post of huis-aan-huis bezorgd; ze worden traditioneel gekenmerkt door een brede zwarte rand alhoewel daar de laatste decennia toch verandering in komt.
Van Dale online: BE
DS2015 standaardtaal
vnw: rouwbrief, rouwkaart, overlijdensbericht
NL: rouwkaart
Klik op de afbeelding
Doodsbrief uit 1914
Gisteren kreeg ik een doodsbrief in de bus van mijn oude buur; hij was net negentig geworden en ik zag hem voor mijn ogen nog altijd als de man die me in de jaren zestig had leren zwemmen in de beek.
boezem
Woordenboek de Nederlandsche Taal: bust
? een zuidnederlandsche vorm voor borst
Het kleed was een beetje te breed aan de bust. De naaister gaat het retoucheren.
zo te zeggen, volgens het zeggen van
maar ook: betreffende het zeggen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Meestal in de verbinding om zeggens. Van zeggen + s. De -s is waarschijnlijk op te vatten als adverbiaal.
< Zoo goed als, vrijwel geheel, haast, nagenoeg, bijna, ongeveer. Gewestelijk in Vlaams-België en in Limburg. Vergelijk de verbinding zoo te zeggen.
zie ook omzeggens
Zeggens de dokter, is ze zo goed als genezen.
Kat Luyten in Vlaanderen Vakantieland: “Ze is niet veel van zeggens.”
maïs, “Turkse tarwe”
De boeren zetten allewijl veel meer turketerf dan vroeger, het moet zijn dat die nu beter opbrengt!
dat is zeker niet zo, dat moet ge niet geloven, dat is flauwe kul, dat viel tegen
zie teute Gerard
Toekomend jaar stijgen de lonen en zakken de prijzen. Ja dag Jan!
klam;
klammeg is de Antwerpse uitspraak van klammig
Geft majis een klammege vod en da moet gin uur duren hè.
ruiten of koeken tien
In het kaartspel “wippen” is den blekke twee punten waard.
- baby, pasgeboren kind
- joenk dat nog niet kan lopen, het ‘plat’ is er nog niet af
zie ook plat jonk, platte jong
zie ook verzamellemma mensen
Ze heeft een plat joenk in de kindervoiture.
1) schrik, rillingen van angst: zie ook beverik
2) rilling van koorts: zie ook bever
vnw: trilling, het schudden, het beven
Van Dale 2016 online: BE
uitdr.: zie: daver, den ~ op het lijf hebben, daver, den ~ op het lijf jagen
1) Mijn buurvrouw krijgt den daver als ze een spinnekop ziet kruipen.
2) Van koorts kunt ge den daver op uw lijf krijgen.
doden, een kopke kleiner maken
In oorlogstijd: Hij moet niet te veel bij de Duitsers lopen of ze (’t verzet) maken hem manneken min.
grof vuil; in principe vuil dat te groot is om in de vuilzak te stoppen, maar de definitie kan gemeente per gemeente verschillen…
ook wel groot huisvuil
Uit de website van Kalmthout: ‘Onder groot vuil verstaan we enkel afval dat te groot is in afmeting om het in de grijze huisvuilcontainer te stoppen. Het betreft meubelen, vloerbedekking, enz.’
Begin maar eens je kamer op te ruimen, het is hier een echt varkensnest.
In Vlaanderen wordt de betekenis van geneeskunde, zoals aangegeven in bijvoorbeeld de Van Dale, niet gebruikt.
zie ook verzamellemma geneeskunde
In Vlaanderen kan men geen medicijnen studeren, wel geneeskunde.
Hij is er weer bij gezet, hij is bedrogen, en hij weet het niet.
vastnemen, vastgrabbelen
eigenlijk: vastschèren met zware e
zie scharen
Hij schaart hem vast, trekt hem tegen zijne gilet en sist: Als ge me dat nog ene keer lapt… (Zou in een of ander Vlaams filmscenario kunnen staan)
de Duitsers (als vijand in de twee wereldoorlogen)
uitspraak: korte /ui/ zoals e in /de/ /het/
in sommige gebieden /den duisj/ of /den dosj/
zie ook Duits
Gaston (97) laat zich niet doen in politierechtbank: “Ik heb den Duits nog in de ogen gekeken” (Titel HLN 23/02/15)
‘Ben je nog kwaad op den Duits?’, zijn enkele vragen die zowel orthodoxe als niet-orthodoxe joden in de studio beantwoorden. (demorgen.be)
iemand beetnemen, liggen, iemand ~ hebben
vnw: iemand bij zijn pietje hebben: iemand erin luizen, iemand beetnemen
Ik hoop dat ze die flauwe plezante (plezante, flauwe ~) eens serieus bij zijn pitje zullen hebben.
Was het een weloverwogen mediastunt, die uiteindelijk toch uit de hand liep? Was dat dan weer te wijten aan een overmatig alcoholgebruik tijdens de pre-party? Of had MTV toch weer iedereen bij zijn pietje door een “incident” te plannen. (deredactie.be)
een klein kind dat niet goed drinkt, veel weent en niet op gewicht komt
zie ook kriepen
Dat kind is toch een krieper, het zal nooit opgroeien als dat zo voortgaat.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
