Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
veldsla
genoemd naar de vormgelijkenis van de blaadjes
zie ook groenten en fruit
geeft mij nog eens de muizenoorkes?
Veldsla (Valerianella locusta)… of ‘muizenoren’ zoals wij ze hier noemen is eigenlijk geen echte sla. Het is een plant uit de kamperfoeliefamilie (waar ook valeriaan bijhoort).(https://www.mijntuin.org/activity/4063107)
nadeel, ongelijk of kwaad berokkenen
< Frans: faire tort à quelqu’un
ook in Antw.
Met zijne wagen op een circuit rijden, daar doet hij niemand toor mee.
nachtdienst, nachtploeg
zie ook staan, met de nacht ~
Hij werkt op de receptie van een internationaal hotel, in drie shiften: een vroege, een late en een nachtshift.
punten of waarde toekennen
vnw: beoordelen, punten, cijfers geven, waarde bepalen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4
Van Dale 1995 en Van Dale online spreken van ‘naar evenredigheid verdelen’
woorden.org: 3 Zuid-Nederlands de waarde, de prijs van iets bepalen; vooral (van een jury) een beoordelingscijfer geven
Vroeger werd een ondervraging of een huiswerk op school gequoteerd op 10. Maar nu bestaan er ook lettersystemen zoals van A=zeer goed tot E=ondermaats.
In Komen Eten mogen de deelnemers elkaar quoteren enerzijds op het eten zelf en anderzijds op de ontvangst en de gezelligheid.
uitspraakvariant van poederdroog
Peujeurdroeeug zand rijst tussen de vingers.
gezwollen kringen onder de ogen hebben, wallen onder de ogen hebben
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
zie ook: zakken onder de ogen
Gij hebt zo’n balken onder ou ogen! Heel de nacht gewallebakt he? (wallebakken)
De zee is zodanig vlak dat je nauwelijks rimpels ziet. Er is geen wind en geen deining. Dat is een situatie die niet veel voorkomt aan de Noordzee.
Een kleine garnaal wordt door de vissers een luis genoemd (een luuze). Als het zeewater zodanig kalm is dat zelfs de luuzen niet meer bewegen (lam), is het luuzelamblet. Blet is reeds een zeer kalme zee.
In de zomer kan je uitzonderlijk eens meemaken dat het luuzelamblet is. De zee is bijna rimpelloos.
hinkelpark
Op de speelplaats van de meisjesschool waren her en der kallekoten getekend. Jongens deden daar niet aan mee, die speelden met de marbels.
De Pijnders zijn de exclusieve dragers van het Ros Beiaard in de Ommegangen.
De leden zijn verenigd in de gilde der Vrije Pijnders met aan het hoofd een gildedeken.
Zij hebben niet alleen de verantwoordelijkheid over de veiligheid van de Vier Heemskinderen, maar de bewegingen van het Ros Beiaard moeten ook gelijk gebeuren met de regie-aanwijzingen. Tempo en aangepaste snelheid zijn van heel belangrijk. De Pijnders bestaan uit drie groepen van twaalf dragers. Elke ploeg wordt aangevoerd door een ploegleider die de cadans bepaalt en het bevel geeft om te steigeren, te groeten of te wijken.
Oorsprong: 14de E. Het pijndersambacht had het monopolie over lossen en laden van schepen en kelderen van wijn en bier.
De taak van de Pijnders is niet te onderschatten.
Dendermondse pijnders volop aan het oefenen om Ros Beiaard dit jaar door de straten te dragen (vrt.be)
het slachtoffer zijn van de situatie
zie ook: beer, de ~ opgegeten
Mijn vrouw heeft maar de helft van de boodschappen van haar lijstje meegebracht. Bibi mag de rest gaan halen… Ik ben weer de uil!
het strand
(uitspraak: -nge zoals in “vange(n)”)
‘de strange’ wordt door grammatica: gereduceerd lidwoord uitgesproken als ‘t strange’, vgl. de schole → ‘t schole’, de strate → ‘t strate’, de stad → ‘t stad’, …
dit fenomeen in de Vlaamse uitspraak verandert echter niets aan het geslacht van de woorden in kwestie
in Antwerpen: plage
Klik op de afbeelding
Blankenberge rond 1900
‘t is goe were. We gaan naar d’strange.
Het is mooi weer. We gaan naar het strand.
Plakkerige droge (soms stinkende) mond.
regio’s: zie reactie
’s Morgens, na een nachtje stappen, heb ik last van een kleffe bek.
gammel, sukkelend, aftands
wankel, onstabiel, bijna uiteen vallend, op de sukkeltoer
NL: krakkemikkig
zie ook kramakkel, krammakkelijk, kramakkelijk
De oude schuur staat krammikkelig.
de deur
meest in betekenis van iemand wegsturen
In SN: iemand (het gat van) de deur wijzen.
Ké die verkoper het gat van den temmerman gewezen./
Ik heb die verkoper buitengezet – de deur gewezen.
klikken
vnw: in België ook verklikken: zij dragen alles aan de chef over
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 1
Wat men klikken noemt was voor ons kinderen ‘overdragen’
Lena was een echte overdraagster, eerst luisterde ze iedereen af en liep dan naar de Zuster om te vertellen wat ze gehoord had.
Gepakt door de RVA voor zwartwerk. Dat is overdragen werk geweest. Maar van wie?
trui met rolkraag
zie ook verzamellemma kledij
Met die ringbaard heb je eigenlijk geen hoge col nodig in de winter.
waar men niet omheen kan, onvermijdelijk
ook incontournable
< Frans: incontournable
Van Dale 2016 online: BE
De problematiek van de opwarming van de aarde is incountournable geworden.
Door zijn monsterscore bij de jongste verkiezingen is hij incontournabel geworden voor de regeringsvorming.
(spottend) maaltijdcheque
De ploegbaas is er met de vreetbonnen.
Pluisje.
Ook wulje, wulletje, … Verkleinwoord van “wulle” (wol).
Toen ik mijn trui over mijn hoofd trok, bleven er allemaal wullekes in mijn baard hangen.
Niet al te ernstige benaming voor iemand die gek doet of gekke ideeën heeft; ook wel gebruikt voor langslapers door de dubbele betekenis van ‘maf’.
Niet duidelijk uit welke streek dit woord afkomstig is, hulp van West-Vlaamse inboorlingen in deze is welkom! Ook bij de voorbeeldzinnen, waarvoor dank.
zie metteko
Hij dacht rapper bij zijn vriendje te zijn als hij zich op rolschaatsen door een auto liet voorttrekken, ama zo’n maftekootje!
11 uur, en nog altijd niets te zien van ons maftekootje. Of zou ze ’t afgestapt (afstappen) zijn?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
