Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Als een kind een bepaald afwijkend gedrag vertoont, wordt het al direkt een etiket opgeplakt, vb ADHD, ook al is het niet zeker dat het kind die ziekte heeft
syn.: labelkind
Het aantal ‘etiketkinderen’ explodeert, net als de verkoop van Rilatine en consorten die kinderen braaf en aandachtig bij de les moeten houden. (De Morgen – 05-11-2012)
Het onderwijssysteem, dat tegenwoordig meer gericht is op presteren, is de voornaamste oorzaak van de grote toename van het aantal etiketkinderen.
op den dool zijn, verloren gelopen, op de sukkel
zie dwapen
Hij weet helemaal niet waar naartoe … hij is op den dwaap!
niets, dem, geen ~, rien-de-knots
- Kende gij iets van computers?
- Niks, geen knijt, notting in de podding.
zwoerd van heps, spek, sossis (saucisse), …
Antw. Kempen: zwes, zweus (korte eu)
Hageland: zwosj
Woordenboek der Nederlandsche Taal: De voor Vlaams-België, inz. Antwerpen en De Kempen, opgegeven vorm zwaar is mogelijk ontstaan uit zwaard; uit dit zwaar ontwikkelde zich vervolgens in het Antwerps zwaai en in De Kempen en Hageland zwa.
Brengt eens 200 gram dun gesneden hesp van den beenhouwer mee. Maar zonder zwaaien!
regenjas, regenfrak
.jpg)
Meisje met regenmantel
Waarschijnlijk weet iedereen in Vlaanderen wel wat een regenmantel is!
SN: dringend, met klem
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Wel Algemeen Nederlands is: ‘op aandrang van iemand’. Dat betekent: ‘op aandringen van iemand’.
De federale politie vraagt met aandrang informatie omtrent de verblijfplaats van de dader.
Bron: VRT-Nieuws
Samen met de Nationale Raad vraagt hij met aandrang dat iedereen die met een vals medisch attest wordt geconfronteerd – ook derden – een klacht indient bij de Orde van Geneesheren.
Bron: deredactie.be
enkel in de uitdrukking: “’k weet ’s onder”; zie weet, ’k ~ ’s onder
dat betekent:
ik vraag me af;
ik ben benieuwd ;
ik ben kurieus Of…
Soms zegt men: “’k weet eens wonder”; (Eng: I wonder?)
Zo laat men soms ook de w weg, in ‘woensdag’ en zegt men ‘oensdag’
’k weet ’s onder als mijn uitleg zal voldoende zijn om aan te duiden dat de West-Vlamingen dat nog veel zo zeggen.
van een telefoontoestel
rinkelen, gaan, afgaan (GSM) of overgaan van een telefoon
De afspraak is immers dat, als een gsm belt tijdens een lesuur en dit te horen is voor de andere leerlingen, de ontvanger de luidspreker van zijn gsm moet aanzetten, zodat iedereen kan horen waarom hij gebeld wordt.
(deredactie.be)
Als de telefoon belt, moet ik eerst mijn toestel ontgrendelen, dan op aannemen tikken. Wel die aannemen verspringt van onder naar boven op mijn scherm, zodat het onmogelijk is om contact te krijgen met de beller.
(derdactie.be)
flesopener, blikopener
zie ook: stoppentrekker, ziboelateur, decapsulateur, aftrekker, ullewupper, flessenopendoender
vgl: dozenopendoender
Met nen opendoender kunt ge een fles opendoen.
wanneer, als, vanaf, van toen, van zodra
ook: vanals dat
uitspraak Antw.: vanas (bv. Vanas em klein was…)
Vanals dat ik tijd heb zal ik er eens aan beginnen.
Vanals em klein was had em al bang van honden.
Ik ga naar de winkel vanals ’t stopt met regenen.
afstraffing, beschamende nederlaag
< pandoer
Van Dale 2016 online: BE, informeel
Op de korfbal, verleden zondag: “We zulle die van Baarechoem is een pandoering geve, die ze nog laangk gon onthouwe.”
(We zullen die van Berchem eens een afstraffing geven die ze zich nog lang gaan herinneren)
> andere betekenis van pandoering
(kaartterm) met een troefkaart een slag proberen te halen
vnw: troeven in het kaartspel
Woordenboek der Nederlandsche Taal: koopen: Ten zuiden van de groote rivieren: troeven.
- ”Ik wil niet koopen” zeide Clara ”dan heeft vader Torfs ook een’ slag. Daar, RuitenNegen!” Conscience (ed. 1867).
- Hooger koopen, met eene hooger kaart koopen, Teirlinck.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Waarom kocht gij die slag nu niet, gij hebt toch nog een troef?
> andere betekenis van kopen
Vacantie is welverdiende ‘vrije tijd’ van je werk of van de dagelijkse bezigheden.
syn.: verlof
< oudere schrijfwijze van vakantie
< uitspraakvariant: vacanse (vakanse)
Ik heb mijn vacantie in de midzomer genomen.
Dit jaar ga ik naar het buitenland met vacantie, want ik wil gegarandeerd mooi weer.
“’t is vacanse
we meuge danse
na trekke we veur ’n week of twee
nor Blankenberge on de zee …” (De Strangers)
beheerder van een gebouw, syndicus
(uitspr. meestal als in het Frans)
We zullen nog maar eens een herinnering sturen naar de syndic, die speelt toch echt met onze voeten!
het weer voorspellen
vnw: ze geven goed/slecht weer uit: ze voorspellen goed/slecht weer
zie ook het weer
We zouden van het weekend willen BBQ-en, welk weer geven ze uit?
Ze geven voor van het weekend schoon weer uit. Het mag wel eens.
Wilt ge weten wat voor weer ze uitgeven? De vrt is als zo’n toestelleke van vroeger: verschijnt het vrouwke Sabine met haar paraplu, dan gaat het regenen. Komt het ventje Frank met zijn fiets, dan gaat de zon schijnen.
split-shift, waarbij de dagtaak van een werknemer in meerdere stukken verdeeld wordt
zie ook gekapte dienst
In de horeca werken koks en kelners dikwijls in een service coupé: een shift voor de lunch en eentje in de avond.
→ overtijd
uitspraak: overteds, overtets
En, ik koop elke week overtijdse waren die ’s avonds na 17uur gedemarqueerd worden.
kindje Jezus, kindeke Jezus
UitInWestVlaanderen.be: Geflankeerd door een cast die hoofdzakelijk bestaat uit acteurs met het syndroom van Down, schetst Van den Berghe in pittoreske zwart-witshots een eerlijk poëtische maar oer-Vlaamse variant op het verhaal van ‘Kinneke Jezus’ en de ‘Drie Koningen’, een traditie die de internationale wereldbevolking tot nog toe vreemd was.
- in de voetbal: categorie tussen provinciale en nationale
- maar ook fig.: hij speelt in bevordering: hij is geen topklasse, een subtopper
Van Dale 2016 online: BE
Politiek wordt dikwijls in voetbaltermen uitgelegd: Als de toppolitiekers in eerste klasse spelen dan zijn er veel parlementsleden die buiten de schijnwerpers in bevordering spelen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
