Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #11081

    stoefpoker spelen
    (uitdr.)

    blufpoker spelen

    Hij wou opslag en zette zijn baas onder druk door hem te vertellen dat hij op een ander meer kon verdienen. Opslag en buiten. Dat krijgt ge nu met (door) stoefpoker te spelen.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (23 Jul 2021 04:32)

    👍
    321

    #11082

    armoe, van ~
    (uitdr.)

    uit armoede (meestal fig.), van ellende, van miserie
    ook wel: bij gebrek aan beters

    Hij stond daar een uur op haar te wachten, van armoe is em het maar afgestapt.

    De Jean zijn stamcafe was toe. Van armoe is em dan maar in ’t frituur een pint gaan drinken.

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 Jul 2021 13:47)

    👍
    321

    #11083

    klop
    (zn. m., ~pen)

    tegenslag, morele slag, morele of fysieke inzinking

    Amai, via via te horen krijgen dat uw vrouw met een ander aanhoudt, dat kan ik geloven, dat zijn kloppen.

    Hij was al vanaf ’s morgens vroeg in de weer, maar tegen een uur of drie kreeg em toch zijn klopke en viel op zijne stoel in slaap.

    Toen zijn vrouw stierf heeft em zijn eigen de hele tijd sterk gehouden. Pas na de begrafenis kreeg em zijne klop.

    > andere betekenis van klop

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 12:08)

    👍
    321

    #11084

    plantrekker
    (zn. m., ~s)

    iemand die altijd op de een of andere manier zijn plan weet te trekken of het in zijn voordeel weet te regelen

    ook pejoratief bedoeld: iemand die altijd wel op een of andere manier aan zijn verplichtingen onderuit weet te komen.
    (zie voor de tweede betekenis: karottentrekker, carottier)

    vnw:
    •iemand die zich weet te redden, overlever
    •profiteur

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6

    vnw: iemand die zich weet te redden, overlever

    znwb: Pers. die zich in alle omstandigheden weet te redden; soms bep.: pers. die rustig zijn eigen gang gaat, die op een handige manier alles in zijn voordeel zoekt te regelen enz.: opportunist; – ook in pejor. zin: pers. die langzaam of traag werkt: lijntrekker, dagdief.

    Van Dale 1995: gewestelijk
    Van Dale 2016 online: BE algemeen
    DS2015 standaardtaal

    vgl. plantrekkerij

    Rijden er geen bussen meer na 11 uur ’s avonds? Och, ’t is ne plantrekker, hij zal wel op de een of andere manier thuisgeraken.

    De Jean is ne plantrekker eerste klas: als em een gaatje ziet is em de pist in.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 13:59)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Dec 2021

    👍
    321

    #11085

    lever, dat ligt op zijn(e) of hare ~
    (uitdr.)

    iets niet kunnen verkroppen

    ook op de lever liggen (lever, op de ~ liggen) (zie voorbeelden)

    meestal gaat het om problemen algemeen, problemen met iemands gedrag en gedoe, enz.

    vnw: dat ligt op zijn lever, dat ligt hem op de lever: dat ligt op zijn maag, dat zit hem dwars

    Van Dale 2018 online: BE dat ligt op zijn le­ver: dat kan hij niet ver­krop­pen

    “Het ligt al langer op mijn lever dat de wegwijzer is weggenomen. Dat Zottegem een wegwijzer heeft vanaf de E40 en Geraardsbergen niet, is onlogisch.” (schepen van toerisme)

    Oude mensen die beweren
    dat ik het soms durf risceren
    van zomaar te vliegen in je haar
    Maar dat ligt op mijne lever,
    want das allemaal dikke zever
    en daarbij da’s helemaal nie waar
    (De Vledermuis, Urbanus)

    Hetgeen dat ge 5 jaar geleden tegen haar gezegd hebt, dat ligt nog altijd op hare lever.

    “Dat zijn imago een knauw dreigt te krijgen, zal Coucke zwaarder op de lever liggen dan de dreigementen van Perrigo”, zegt Bert Lauwers (knack.be)

    We willen minister Van Peteghem en de regering waarschuwen dat dat zwaar op de lever ligt bij ondernemend Vlaanderen. (tijd.be)

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Aug 2023 11:14)

    👍
    321

    #11086

    poederdroog
    (bn.)

    kurkdroog

    vnw: poeierdroog (bn.): kurkdroog

    Antwerpen: poeierdroeg
    Antw. Kempen: peujeurdroeeug
    Hageland: poeierdruëg
    Leiestreek: poerdroge

    Van Dale 2005:
    poederdroog
    bijv. naamw.
    (algemeen Belgisch-Nederlands geheel en al, door en door droog
    vormvariant: poerdroog

    Het moet meerdere dagen regenen, willen we alle planten kunnen behouden in de tuin. De grond is poerdroge. (Leiestreek)

    Eventueel bouwvocht of vocht uit de constructie (denk aan hout, da’s nie poeierdroog he), kan perfect naar buiten diffuseren. (bouwinfo.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Dec 2024 11:38)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Jan 2025

    👍
    321

    #11087

    leen
    (zn. altijd meerv.)

    Lendenen, leest, middel

    zie ook lee

    Iemand die fel vermagert krijgt smalle leentjes.

    10 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door dsa en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 03:52)

    👍
    321

    #11088

    bonjourmadammeke
    (zn. o., ~s)

    (benaming voor) de driekleurige winde, dagschone (Convolvulus tricolor)

    (cf. Van Dale 2009)

    Ook pispotjes, gekleurde ~

    Men zegt ook wel “bonjourmadammekes” tegen de petunia.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2021 20:39)

    👍
    321

    #11089

    manoesj
    (mv ~en)

    woonwagenbewoner

    in België en Frankrijk ‘manouche’
    in Nederland ‘Sinti’

    < Sanskriet manusa (= mens), verwant met het Nederlands man (wikipedia)

    zie ook de reactie

    Het Integratiedecreet omschrijft woonwagenbewoners als personen die legaal in België verblijven en die wonen of woonden in een woonwagen als omschreven in de Vlaamse Wooncode, of waarvan de ouders dat deden, met uitzondering van bewoners van campings of gebieden met weekendverblijven.
    Met deze omschrijving verwijst de Vlaamse overheid naar de Roms, Manoesjen of Voyageurs die naar traditie wonen of woonden in een woonwagen.

    Voor betere definities: googel ‘manoesjen’ want zeker is dat de manoesjen, de Roms, de zigeuners en de woonwagenbewoners niet met elkaar verward willen worden.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 13:46)

    👍
    321

    #11090

    hezzelenteer
    (de ~, (m.), ~teren)

    Een esdoorn, esselteer, violenhoutboom
    verbastering van herzelenteer

    Het tweede deel van de samenstelling “teer” – dikwijls ook “ter” – betekent boom. Zoals in ’t Engels “tree”.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal, bij esdoorn: Wellicht is dezelfde boom bedoeld met esselteer, dat voorkomt Costumen van Brussel (1657).

    MNW bij tere:
    Kluyver vermeldt nog als Belgische boomnamen (doch zonder bewijsplaatsen) hardenteer, harenteer, herzelenteer, en den geslachtsnaam Notelteirs (uit Schuermans).

    Acer pseudoplatanus 002

    In de Canadese vlag staat een blad van een hezzelenteer.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 03:16)

    👍
    321

    #11091

    vanveis

    van ver, vanvaar, vanwaad, vaas, van ~

    Ik zag hem vanveis aankomen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 10:38)

    👍
    321

    #11092

    TSO
    (het ~ (o.), ~'s)

    Technisch Secundair Onderwijs
    = middelbaar onderwijs dat een technische opleiding aanbiedt

    vnw: (bnl.) afkorting van: technisch secundair onderwijs, middelbaar technisch onderwijs

    Mijn zoon heeft het TSO volledig uitgedaan. Hij is elektrieker van beroep nu.

    “In het tso gaat de aandacht vooral naar algemene en technisch-theoretische vakken. Na het tso kan je een beroep uitoefenen of verder studeren in het hoger onderwijs. Bij de opleiding horen ook praktijklessen.” (onderwijs.vlaanderen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (19 Jun 2025 07:38)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Jul 2025

    👍
    321

    #11093

    smaken, (niet) gesmaakt worden
    (uitdr.)

    (niet) geapprecieerd worden, (niet) op prijs gesteld worden

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, alg.
    DS2015: standaardtaal

    zie ook gesmaakt

    VTI Roeselare: Het Sint-Jozefsfeest werd erg gesmaakt door de leerlingen van de afdeling houtbewerking.

    Het Belang Van Limburg: De snor van Bent Van Looy wordt niet gesmaakt.

    De nieuwe keuken van Jeroen Meus werd ook niet gesmaakt bij de fans van Dagelijkse Kost. Zijn eten daarentegen…

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (27 Jul 2021 21:52)

    👍
    321

    #11094

    comfort, teren op ~
    (teerde op ~, op ~ geteerd)

    je gemak er van nemen, op je lauweren gaan rusten

    Hij wil dat je je in het diepe gooit en dat je niet teert op comfort.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (05 Aug 2021 09:57)

    👍
    321

    #11095

    wijsvrouw
    (de ~ (v.), ~en)

    vroedvrouw, baker

    Uitspr.: nadruk op eerste lettergreep (stoottonig, met ontronding: waajsvroo)

    Vrigger wos ‘t de gewènte dat de waajsvroo bij kènder wo ze op de wêrd braach den hélligennaom Ghislenus of Ghislain(e) mètgoêf, petraun tiëge de steipkes. (vroeger was het gebruikelijk dat de vroedvrouw aan kinderen die zij hielp geboren worden de toenaam ’Ghislenus’ of "Ghislain(e)’ meegaf, patroonheilige tegen de stuipkes, om het kind voor deze ziekte te behoeden)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door de Bon (06 Jul 2025 16:38)

    👍
    321

    #11096

    skermik
    (zn.)

    een voorwerp of een persoon die niet als mooi wordt bevonden
    < scharminkel

    Toen we Caty de braderiekoningin zagen in het winkelcentrum, vonden we haar allebei een lelijk skermik.
    De schouwgarniture bij de buren vinden wij ook maar een lelijk skermik.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 00:40)

    👍
    321

    #11097

    onminnig
    (bn.)

    onmondig, minderjarig

    Onminnige kinder (minderjarige kinderen)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door petrik (05 Aug 2021 19:40)

    👍
    321

    #11098

    vaneges
    (bw.)

    uit zich zelf (dus niet zoals het Vlaamse vaneigens ‘vanzelfsprekend’)

    Vaneges is dae knoemel der weer mit oetgesjeeje/opgehouwe.
    Uit zich zelf is dat (rot)ding er weer mee opgehouden.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door FixerBot (05 May 2025 16:40)

    👍
    321

    #11099

    penspijn
    (zn. v.)

    buikpijn

    Miljaardeju, ik heb weer penspijn. Ik heb teveel gegeten.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door karangiosis en laatst gewijzigd door de Bon (27 Jul 2021 00:34)

    👍
    321

    #11100

    convent
    (het ~, ~en)

    Conventen waren gemeenschapshuizen voor begijnen die geen huis konden bouwen of huren. Ze werden gesticht door rijke begijnen of geestelijken. Elke begijn beschikte over een eigen slaapruimte naast gemeenschappelijke ruimten zoals keuken, refter, werkplaats en spreekkamer. De kandidaat-begijnen of novicen verbleven eveneens een aantal jaren in het Convent. (kempenserfgoed.be)

    Lier Begijnhof4
    Convent Lier

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Thans alleen nog in Zuid-Nederland Een huis in een begijnhof waar een groot aantal begijnen, inzonderheid nieuwelingen, onder toezicht samenwonen.

    < Frans: couvent

    vgl. begijnhof, besloten hof

    Nu worden leegstaande Conventen verbouwd tot afzonderlijke huisjes, waarvan een gedeelte als kunstgalerij wordt ingericht of waar bijeenkomsten kunnen gehouden worden voor bvb. minicursussen of workshops.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (03 Jul 2025 21:10)

    👍
    321

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.