Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
knikkeren, met de knikkers spelen
van marbel
in West-Vlaanderen: marbelen
Werk van Karl Witkowski
Tijdens de speeltijd op school waren we iedere dag aan het merrebollen.
drukte maken (o.a. om te reclameren), zijn eigen kwaad maken
vnw: zich kwaad maken
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zich opwinden, boos worden
DS2015 geen standaardtaal
varianten:
Jan, van zijn ~ maken
neus, van zijn ~ maken,
kloten, van zijn ~ maken,
gat, van zijn ~ geven,
gat, van zijn ~ maken
paretten, van zijn ~ maken,
snot, van zijn ~ maken,
tak, van uwen ~ maken,
tetter, van zijn ~ maken,
theater, van zijn ~ maken,
teut, van zijnen ~ maken
Hoort die eens van zijn oren maken. Die denkt dat hij de hele wereld aan zijn voeten heeft liggen.
Ik zal daar eens van mijn oren gaan maken want ze hebben me serieus in ’t zak gezet. zie zak, in ’t ~ zetten
bloemlezing De Standaard:
Hij zei dat tegen Fernand Huts, de grote baas van Katoen Natie, die voor de honderdste keer dit jaar van zijn oren had gemaakt omdat het … (standaard.be)
Oppositieraadslid Marc Moorhem (VB) maakte bij burgemeester Marcel Logist (SP.A) van zijn oren omdat de aannemer van de … (standaard.be)
Jock trok daarop naar platenfirma ARS om van zijn oren te maken en dat gesprek eindigde uiteindelijk in een platencontract.(standaard.be)
Isner ging tijdens de wedstrijd tegen de scheidsrechter van zijn oren maken over het Hawk-Eye-systeem.(standaard.be)
enz.
tafelkleed
Van Dale: ammelaken
(1236) voor het eerste lid vgl. ambacht, grondbetekenis is ‘(tafel) dienen’
1. (verouderd) tafellaken
vormvariant: amelaken
Op zondag leggen we altijd een nieuw ammelaken op de keukentafel.
rommel, inboedel, hebben en houden
meestal in de uitdrukking “heel den hannekesnest” = heel het hebben en houden, al de bezittingen, al de rommel
Oorsprong: de nest van een hanne, hannik. Een ekster brengt de meest onmogelijkste, meestal blinkende, voorwerpen naar haar nest.
Heel den bazaar, al zijnem boecht, gans den hannekensnest moest opgeladen worden. Daar moeten we twee keer voor rijden.
Maar man, wat een hannekesnest is uw slaapkamer nu toch!
vleier
zie varianten bij gatlikker
Zag je die mouwefrotter mouwefrotten om geen vroegdiensten te moeten doen?
onderlijfje
→ Fr. camisole (it. camiciola, verkleinwoord van ‘camisa’; lat. camicia = chemise (hemd))
Op de wasdraad op één lijn, calsonnekes en camisollekes.
een pint bier
ook wel ‘glazen boke’
Geef mij nog een glazen boterham, ik sterf van de dorst.
In het café drink ik graag een glazen boterham.
opnieuw doen, herhalen
herbeginnen is standaardtaal in België
zie ook her-
Ik ben de tel kwijt, ik zal moeten herbeginnen.
Ge gaat toch niet weer herbeginnen, zeker?
We zijn van nul moeten herbeginnen.
Met een schone lei herbeginnen.
“Na een schorsing van vijftien maanden hoopt de renner zijn carrière te kunnen herbeginnen. (standaardtaal in België)” taaladvies.net
fiets
< Frans omgangstaal vélo, verkorting van vélocipède < Lat. velox = snel, en pes, pedis = voet.
De Duitse uitvinding ‘Laufmaschine’ werd in 1818 in Parijs geïntroduceerd als ‘machine dite vélocipède’. (Wikipedia)
ook villo (West-Vlaanderen), vlo (Antwerpen)
vnw: fiets
zie ook wegcode
Ik heb een nieuwe velo gekocht, maar de ketting valt er steeds af.
“Verplaats je snel binnen de Antwerpse Singel en op Linkeroever met de fietsen van Velo Antwerpen. Met een dagpas, weekpas of jaarkaart maak je korte ritten tussen de verschillende Velo-stations.” (velo.antwerpen.be)
Klik op de afbeelding
De Antwerpse Velokes
- scheurkalender
- kalender algemeen, familieplanner
< Frans almanach, van het Arabisch al-manakh
Afbeelding 2: zie hier
Het is al januari en ik heb mijn almanak nog niet gekregen.
- ‘Wanneer komt de vuilkar?’
- ‘Kijkt eens op den almanak, woensdag denk ik’.
Een oud woord voor schaatsen
zie ook schoverdijnen, schaverdijnen
Zie die 2 daar schofferdijnen op de toegevroren vijver.
slaag krijgen/geven, afgeranseld worden
Hij heeft batsen gekregen van Erwin.
Persoon die toezicht houdt op de leerlingen van een middelbare school en veelal ook belast is met administratieve taken; studieprefect
v: studiemeesteres
vnw: studiemeester, studiemeesteres: (bnl.) surveillant(e)
zie ook studiemeester-opvoeder
Als we te laat op school toekwamen moesten we ons aanmelden en verantwoorden bij de studiemeester.
Liliane ging aan de slag als leerkracht lager onderwijs, en was ook 30 jaar lang studiemeesteres in het KA Ukkel. (hln.be)
1. domme dingen, stommiteiten
2. flauwe smoesjes, broodje aapverhalen
< zie fontonten
1. Ge moet geen fantonten verkopen!
2. Gij met uw fantonten altijd!
gedachte, idee
zie ook: gedacht: gedachte, mening
vgl mijn gedacht
vnw: gedachte, idee, mening, zin
Ik heb een gedacht mannen, we gaan ons vader eens echt verrassen met zijne verjaardag.
’s Nachts buiten slapen als een landloper, het gedacht alleen al!
Wat wij dezer dagen allemaal meemaken, daar hebt ge gee(n) gedacht van!
> andere betekenis van gedacht
stout
Tegengestelde van fraai
uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren
Ze gooien weeral met takken naar de koeien: wat zijn dat toch droeve jongens!
meer dan
Volgens vrtTaal.net standaardtaal in België, terwijl dubbel en dwars de NL variant is
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
NL: dubbel en dwars
Amai, we hebben wel zeven kilometer gestapt denk ik. Een frisse pint hebben we dubbel en dik verdiend.
Als onze Jeroen met een buis voor wiskunde naar huis komt, heeft em dat dubbel en dik verdiend want hij heeft er gene klop voor gedaan.
Dat zet ik hem dubbel en dik betaald.
SN/NL: jurk
DS2015 standaardtaal
wordt dikwijls in verkleinvorm gebruikt: kleedje (prov. Antw.: kliëdje/kliëke)
ook in samenstellingen zoals trouwkleed, slaapkleed, zomerkleed(je), communiekleed, avondkleed, bloemekeskleed, doopkleed
zie ook verzamellemma kledij
Ik weet niet welk kleed ik moet aantrekken.
Onze dochter draagt liever een kleedje dan een broek.
hem, hij
NL: ie
hij: in bepaalde gevallen, na een werkwoord, na dat, na als = wanneer, indien (niet na als = vergelijking).
regio Antwerpen + Vlaams-Brabant
zie ook: daar is em
Hij had pertang beloofd dat em kwam, maar van de namiddag moest em naar Brussel. Als em kan, zal em nog binnenspringen.
‘Daar is em! Daar is em!’ De legendarische uitroep van Rik De Saedeleer bij een beslissende goal.
Oei, oei, daar is ’em. (Pieterjan De Smedt over de reactie van Bart De Wever in De Morgen)
houden van, graag zien
Zie-de mij nog geren?
Zij ziet geren een rood kleed.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
