Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
- uittreksel Vlaamse taaltelefoon: "Vrij recent duiken er in de berichtgeving samenstellingen op met steekvlam- als linkerdeel, zoals steekvlampolitiek, steekvlamwet en steekvlambeleid. Ze worden gebruikt wanneer de wetgever na onvoldoende analyse en reflectie reageert op een incident dat de publieke opinie flink heeft beroerd: op een moment dat het stof nog neerdwarrelt, ligt er al een wetsvoorstel op tafel. Steekvlamwetgeving vertoont niet zelden juridische hiaten, waardoor er achteraf reparatiewetgeving nodig is. (16 februari 2009’ einde citaat)
- Gaat volgens mij niet enkel over wetgeving, maar ook gewoon over standpunten.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook steekvlam~, gazettenpolitiek
Van Gelhuwe zijn pensioen willen afpakken zou een vorm van steekvlampolitiek zijn omdat ge dan de wet voor 1 persoon zou moeten aanpassen.
demorgen.be: Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) en zijn collega van Justitie Koen Geens (CD&V) hoeden zich dinsdag voor steekvlampolitiek.
zich aankleden, zijn jas aantrekken
Sjtank op en doog dich aan!
Sta op en kleed je aan!
Veer doon ôs aan en dan gont ver.
We trekken onze jassen aan en dan gaan we.
ambtenaar + ambetanterik: pejoratieve of zelfs minachtende benoeming van een ambtenaar
Destijds in het nieuws gekomen toen politieker Quickie (Van Quickenborne, alias ambetantequick) deze term gebruikte met de nodige heisa tot gevolg. De term bestond echter al langer.
Ik moest maar efkes een pakketje bij de post afhalen, maar dat was buiten de ambetantenaar achter het loket gerekend die er een onoverkomelijk probleem van maakte dat de naam op mijn pas twee letters anders geschreven was dan die van de bestemmeling op het pakske.
maandag 22 januari 2007 – ‘Kortrijk telt niet te veel ambtenaren, maar wel een paar van wat ik noem ambetantenaren.’ Dat zegt Vincent Van Quickenborne (VLD) over de Kortrijkse ambtenaren.
Belgisch initiatief ter opsporing van vermiste kinderen. Ondertussen uitgebreid tot op Europees niveau.
In het taalgebruik ook ruimer toegepast.
zie ook Child Alert
Naar verluidt is Jon al druk in de weer om zijn zoon met krultang en haarlak naar zijn voorbeeld te scheppen. Wil iemand Child Focus bellen? (forum digg.be)
Child Focus is vooral gekend als de organisatie die helpt bij de verdwijning van kinderen, maar wil met de campagne ook haar strijd tegen seksuele uitbuiting van kinderen benadrukken. (demorgen.be)
zweepje
Pas maar op of je krijgt van de klits!
> andere betekenis van klits
grootvader of dooppeter
“Ik kom just van mijn petje.”
caravan die op een vaste plaats blijft staan.
SN: stacaravan
zie ook verzamellemma wegcode
Bij kotjakkers is de staancaravan hun vaste woonverblijf.
Op campings vindt ge veel staancaravans.
Dat is maar een mening; dat wil nog lang niet zeggen dat het waar is.
uitgebreid: ‘Menen ligt bij Kortrijk, maar verre van Waregem’.
Wordt meestal als commentaar gegeven wanneer iemand het woord ‘menen’ heeft laten vallen.
Willibrordus-Oswald: „Hola, onlangs een oud boekske van de Getuigen van Jehova (Getuige van Jehova) gelezen. Ik meende u nog te zeggen dat de wereld vergaat in 1985!”
Dorothea-Gertrude: „Ja, Menen ligt bij Kortrijk, maar verre van Waregem…”
wie schade aanricht moet ze betalen
woorden-boek.nl: Z-Ned.
De kleine van de Paul heeft een ruit uitgesjot (uitsjotten), dat wordt natuurlijk ‘potje breek, potje betaal’. Hij kan hiervoor zijne familial inschakelen, maar daar zal een fameuze franchise aan verbonden zijn.
plots aangaan van toestellen, apparaten, ….
zie ook aanspringen, afspringen, uitspringen
andere regio’s?
Elkeskeer ge nog maar naar dien auto kijkt springt dat alarm op. ’t Is om de muren op te lopen.
schuld hebben, schuldig zijn (i.h.b. i.v.m. een verkeersongeluk)
< Frans: être en faute
vnw: in fout zijn: schuld hebben, fout zijn
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1042/: In België komt soms ook ‘in fout zijn’ voor. Deze wending wordt niet als standaardtaal beschouwd.
Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
ook: in de fout zijn, in `t fout zijn
zie fout
De Jean heeft een accident gedaan, gelukkig was er alleen blikschade en was em niet in fout.
Gisteren heeft de Jean weeral een accident gedaan en deze keer was em in ’t fout. Het gaat hem geld kosten.
Hij blies positief, was niet vergezeld van een begeleider en was in fout in verband met de toegelaten rijuren. (standaard.be)
De vrouw ligt in coma in het ziekenhuis, de discussie woedt intussen volop: wie was in fout? (standaard.be)
Ouders die hun kinderen van 14, 15 jaar alcohol laten drinken, zijn in fout. (standaard.be)
enz.
1) was in de tijd van de ABN-acties een eerste poging van dialectsprekers om hun woorden te vernederlandsen
Schoon Vlaams wordt soms nog in één adem genoemd met tussentaal en Verkavelingsvlaams, maar ze zijn volgens mij niet vergelijkbaar.
2) typisch Vlaams (bv. ’Nondedju, zoals we op zijn schoon Vlaams zeggen)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse tussentaal (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 5
zie ook schoon spreken
1) In zijn schoonste Vlaams expliqueerde hij zijn geval aan meneer de juge.
demorgen.be: Dat is toch opkomen voor je rechten, straffe opiniestukken schrijven in het schoon Vlaams en alle presentatoren van Tien om te zien zonder met de ogen te knipperen rangschikken van groot naar klein.
2) Een pyrrusoverwinning is in het schoon Vlaams een scheet in een fles. (scheet, een ~ in een fles) (Mark Coenen – De Morgen)
3) Bingo! Joël, met wie ik vaak van mening verschil — over taal en andere onderwerpen — maar met wie ik niettemin graag af en toe een tas (voor Joël ‘een kop’) koffie drink, wierp zich alweer en als de wiedeweerga op als verketteraar van het ‘Schoon Vlaams’. (demorgen.be)
3) Verkavelingsnederlands overwoekerd door Engelse woorden, dat is het Schoon Vlaams van 2018! (Luckas Vander Taelen
– vrt.be )
3) Niet alleen omdat er in schoon Vlaams werd geïnterviewd, ook omdat een lach nooit veraf was en je vertrouwen in de mensheid aan het einde weer hersteld was. (demorgen.be)
teelballen
zie ook sjokkedeizen, chokkedezen
Seffens schup (schuppen) ik u onder uw zjakkedijzen.
Dat weten mij zjakkedijzen ook.
het geld is op, blut zijn, bankroet zijn
zie ook zaad, op droog ~ zitten
Hem moet je niet meer vragen om mee uit te gaan want hij zit leeg!
Wij vragen hem niet meer mee uit want hij zit toch altijd leeg.
schillen, schellen
Kunt ge uwen appel nie zelf pellen?
is de belasting op het belastbaar inkomen min het belastingvrij gedeelte en min andere belastingverminderingen zoals uitgaven voor pensioensparen, hypotheeklening, dienstencheques, e.a.
‘Om te slane belasting’ verdient zeker en vast de eerste prijs voor het schoonste ambtenarees!
“Scharesliep doen naar iemand” is een gebaar om iemand uit te lachen. Hierbij worden de twee wijsvingers beurtelings over elkaar “geslepen”. Werd (wordt?) gebruikt in Zuid West-Vlaanderen (misschien ook elders?) veelal onder of naar kinderen.
zie ook slip, slip uit, uitslippen
Het gebaar wordt ondersteund met verwijtende of uitlachende woorden zoals “è bè santè”, “stommen ezel” of iets dergelijks.
een soort stijltang, om enkel de haren glad te maken
zie ook: ontkrultang, haarstrijkijzer, stijltang, platijzer, friseerijzer
Een gladijzer is een instrument om de haren glad te stylen. Het is een apparaat in de vorm van een stijltang met 2 platte bekken die elektrisch verwarmd worden. De haren steekt men er tussen, te beginnen zo dicht mogelijk tegen de haarwortel. Men nijpt de tang dicht en gaat met 1 vloeiende beweging over de haren naar de haarpunten toe.
Het apparaat is in verschillende breedten te verkrijgen.
De kapster stijlt de haren met een gladijzer.
bolvormig type auto: Fiat 500
zie ook bolhoedje
_in_Milan_-_world_premier_2015_Hatchbacks_purple_lounge_and_white_sport_05.jpg)
standaard.be: ‘Herman Verbruggen, alias Markske uit FC De Kampioenen, haalde voor de Open Bedrijvendag zijn legendarische bolleke van stal.’
> zie andere betekenissen van bolleke
de laatste tijd
maar ook varianten zoals: de jongste maanden
zie ook jaren, de jongste ~
vnw: de jongste tijd/weken/maanden/jaren: de laatste tijd/weken/maanden/jaren
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1467/: Het gebruik van jongste in deze constructie is standaardtaal in België. Standaardtaal in het hele taalgebied is de laatste tijd of de afgelopen tijd.
DS2015 standaardtaal
Jongste (in de betekenis ‘recent’, ‘afgelopen’) wordt in België gebruikt in tijdsaanduidingen zoals de jongste maanden. Zulke combinaties behoren tot de standaardtaal in België.
zie ook jongste, de ~ (tijdsaanduiding)
De jongste maanden is het maar stillekes op het werk. Hopelijk komt daar rap verandering in.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
