Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
een dom vrouwmens, niet noodzakelijk blond, een kalle
vgl. fietematrul
een dom mens, een domme vrouw, een kalle, een stom wuf.
zijn schaapjes op het droge hebben
De Paul had vroeger een grote beenhouwerij met drie volle gasten, dien is binnen voor de regen. (gast, volle ~)
plots, zonder aanleiding, zonder verwittiging
NL/SN: pats boem, Limburg: klaatsjboem
vgl. patatboem
Boempatat! Ons Paulientje viel op haar kniekes, met als gevolg een groot gat in haar kousenbroek.
Alles was percies koek eenen deeg en boempatat … gisteren is hij het afgebold. (afbollen, het ~)
misschien
de gangbare betekenis is af en toe, bij tijd en wijle, soms, … zie soemtets
In vraagzinnen kan de betekenis (via soms) ook als misschien opgevat worden. Zie voorbeeld: Hebt ge soms een eitje voor mij? Hier wordt soms gebruikt als misschien.
uitspraak Antw: somtets
zie ook dikwijls
’t Is Anita van hierneffest die komt vragen of we somtijds een eike op overschot hebben?
iemand kapotmaken, iemand lijfelijk straffen
niet letterlijk bedoeld maar meer als krachtterm
NL: iemand de kop afslaan
Als ge die hond blijft temteren dan gaat die u wel es bijten, maar dan moet ge zijne kop niet in slagen want het ligt dan aan uw eigen.
korenbloem, samengesteld, met blauwe kroonbladeren
In de korenvelden was het opvallend, hoe auwblauw erin kon woekeren.
verwijzing naar derde persoon
die: zij, haar
den die (den dieje): hij, hem
vgl. deze voor eerste persoon mannelijk,
dees voor eerste persoon vrouwelijk.
Laat maar liggen. De die zal dat wel opkuisen.
En wij maar werken en den die gaat in zijn zetel liggen.
Pijotte koek. Een rechthoekig grof broodje met rozijnen werd in de herfst verkocht samen met worstenbrood – ook soldaten koek genoemd.
Ik eet graag een pijotte koek.
Volgende maandag zetten we de grijze bak buiten. Dan komt de vuilkar die leegmaken.
Een bontkraag, echt of nep, aan een jas.
Uitspraak: met lange /oe/
Mijn meter droeg in de winter altijd een jas met een kattepoestje. In de andere seizoenen een pellerine.
clandestiene pers
vnw: clandestiene pers tijdens de bezetting
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, historisch
zie ook sluik-
Inventaris van de sluikpers (1940-1944) in België bewaard, is een boek van 195 paginaes geschreven door Dujardin, Jean, Lucia Rymenans en José Gotovitch.
Nergens was er zoveel sluikpers als in België tijdens WOII.
het geld is op, blut zijn, bankroet zijn
zie ook zaad, op droog ~ zitten
Hem moet je niet meer vragen om mee uit te gaan want hij zit leeg!
Wij vragen hem niet meer mee uit want hij zit toch altijd leeg.
mij
Ich hem mich ne nieve jas gekocht. (Ik heb mij een nieuwe jas gekocht)
De Sint, Sinterklaas, Sint-Niklaas
Deze namiddag Sen Nikloj gezien, hij zat in een huifkar samen met heel wat zwarte pieten.
iemand extra (onnodig) pijn doen door iets te benadrukken, te herhalen, …
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
SN: zout in de wonde wrijven
varianten: het mes (dieper) in de wonde steken
Lullen over mijn ex, dat is het mes in de wonde draaien!
zich aankleden, zijn jas aantrekken
Sjtank op en doog dich aan!
Sta op en kleed je aan!
Veer doon ôs aan en dan gont ver.
We trekken onze jassen aan en dan gaan we.
wie schade aanricht moet ze betalen
woorden-boek.nl: Z-Ned.
De kleine van de Paul heeft een ruit uitgesjot (uitsjotten), dat wordt natuurlijk ‘potje breek, potje betaal’. Hij kan hiervoor zijne familial inschakelen, maar daar zal een fameuze franchise aan verbonden zijn.
grootvader of dooppeter
“Ik kom just van mijn petje.”
schuld hebben, schuldig zijn (i.h.b. i.v.m. een verkeersongeluk)
< Frans: être en faute
vnw: in fout zijn: schuld hebben, fout zijn
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1042/: In België komt soms ook ‘in fout zijn’ voor. Deze wending wordt niet als standaardtaal beschouwd.
Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
ook: in de fout zijn, in `t fout zijn
zie fout
De Jean heeft een accident gedaan, gelukkig was er alleen blikschade en was em niet in fout.
Gisteren heeft de Jean weeral een accident gedaan en deze keer was em in ’t fout. Het gaat hem geld kosten.
Hij blies positief, was niet vergezeld van een begeleider en was in fout in verband met de toegelaten rijuren. (standaard.be)
De vrouw ligt in coma in het ziekenhuis, de discussie woedt intussen volop: wie was in fout? (standaard.be)
Ouders die hun kinderen van 14, 15 jaar alcohol laten drinken, zijn in fout. (standaard.be)
enz.
teelballen
zie ook sjokkedeizen, chokkedezen
Seffens schup (schuppen) ik u onder uw zjakkedijzen.
Dat weten mij zjakkedijzen ook.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
