Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
maanden, enkelvoudvorm “maand” wordt gebruikt om meervoud “maanden” aan te geven
vnw: twee/drie/een paar maand: twee/drie/een paar maanden
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook keer, keren
Hij heeft drie maand opzeg.
Twee eeuwen, drie jaar, vijf maand, zes dagen, drie uur, twintig minuten en twaalf seconden geleden is hij gestorven. Wie? Altijd iemand anders ;)
bloemlezing De Standaard:
Café Bleu moet twee maand dicht wegens geluidsoverlast (standaard.be)
Dancing Extreme drie maand gesloten op maandagavond.(standaard.be)
‘Mirakelmama’ mag vier maand na aanslag Las Vegas ziekenhuis verlaten. (standaard.be)
activiteit van de jeugdbeweging om geld in ’t bakje te krijgen door de verkoop van pannekoeken, te verkrijgen in het jeugdlokaal of aan huis te bezorgen, pannenkoekenslag
vnw: feestje waarop pannenkoeken gebakken worden
ook: pannenkoekenbak
zie ook: wafelenbak
Hoeveel hebben ze zondag bijeen gehaald met de koekenbak?
> andere betekenis van koekenbak
- het zit er tegen, met veel geroep en getier
- het is dik aan
- raak (zie koekenbak zijn)
vnw: Het is koekenbak: er is ruzie, er is heibel, het is weer zover
in de uitdrukking: het is koekenbak, het is weer koekenbak
Van Dale online: BE, informeel: uitdrukking het is weer koekenbak: het is weer raak; er is weer ruzie; de ruzie is weer bijgelegd
’t Was weer koekenbak. Eigenlijk was het te voorzien, dat er ruzie van zou komen.
“In café Concordia vroeg Raoul haar ten dans en het was koekenbak. Na een verkering van twee jaar huwden ze op 21 september 1950 in …” (nieuwsblad.be 14 sep. 2015)
“… dezelfde auto) niet in hun spiegels kijken als ze van rijvak wisselen. gelukkig reed er niets naast mij op het linkervak of het was koekenbak” (autoforum.be 1 jul. 2010)
“Koekenbak
Hebt u de voorbije dagen ook genoten van het Vlaamse verkeer? Het was namelijk weer koekenbak. Nadat donderdag een zwaar ongeval op de Brusselse ring half België tot stilstand had gebracht, was het vrijdag hetzelfde liedje. File op de E40, op de E313, op de E314, op de ring rond Brussel, op de ring rond Antwerpen, in de Craeybeckstunnel, op het knooppunt van Lummen.” (hbvl.be
Zaterdag 22 augustus 2015)
> andere betekenis van koekenbak
spotnaam voor een klerikaal
uitspraak: /zjapneus/
etymologiebank.nl: japneus, ook wel: japstok of japper.
(in Vlaanderen, vnl. Antwerpen) fanatiek katholiek.
De oorsprong van dit scheldwoord ligt in de haven. Toen de eerste Japanse schepen daar aanlegden, vonden de Antwerpenaren de Japanners zo grappig dat de (Antwerpse) benaming japanezen voor Japanners al snel werd toegepast op aanhangers van de conservatieve partij. Van japanees naar japneus was maar een kleine stap. (Zie Japanees)
Van ne japneus kunt ge verwachten dat hij in “zuilen” denkt.
‘Japneus’ is een typisch Antwerpse scheldnaam voor ‘aanhanger van de katholieke partij’: niemand is erg zeker over de oorsprong van deze leuke spotroep. (flaptekst van Georges Ade, Uit het schrijfboek van een japneus, 1988)
glijbaan
vergelijk slieren, slijderen
zie ook slijderbaan, schuifaf
Hoe hoger de slierbaan, hoe harder je naar beneden glijdt.
(vakjargon) grote handgevormde baksteen, afmetingen 300×140×70
< MOEFE, v. Soort van groote brike of
kareel-steen, bij Kiliaan Moffe genaamd, bij Weiland Mop.
Voortijds gebruikte men veel de moefen om kerkmuren te
metselen. (Westvlaamsch Idioticon)
Moefen werden veel gebruikt om grote gebouwen zoals kathedralen te bouwen.
> zie andere betekenissen van moef
zonder reden, voor de grap, om de mensen te koeioneren, aan de deur bellen en zo snel mogelijk uit het zicht verdwijnen.
< kinderspel
Vroeger bestond de bel uit een handvat, één of meer staven, een duikelaar en een lange draad doorheen de gang tot vanachter, waar een bel/klokje was vastgemaakt aan een opgerolde veer, vandaar trekken: trekbel
zie belleketrek doen
Van Dale online: NL: belletje trekken, beldeurtje spelen
Wikipedia: Vlaanderen: belleke trek
Filmke zie hier : Belleketrek te Lokeren voor de actie tegen GAS-boetes
De belhamels kozen als slachtoffer van bellekentrek meestal een oudje, dat wel wat tijd nodig had om tot aan de voordeur te geraken. De verwensingen vlogen dan ook de straat in.
op de tijd dat, tijdens de periode dat,
terwijl
ook: swees, swens, swengst, swijl
< swens, (met achteraan toegevoegde t en gevolgd door dat) < wijlen, oorspronkelijk verbogen vorm van wijl ‘tijd’, met voor en achter een bijwoordelijke s vergelijk ’s nachts. (A. Weijnen)
Swengst dat hij binnen was, hebben ze zijn banden toch wel afgelaten, zeker. Die kapoenen draaien hun hand daar niet voor om.
voetpad, stoep, ook plansier, trottoir
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uit oudfrans planchier, frans plancher, met wijziging van ch in k onder invloed van plank, of uit een picardischen vorm met k.
De met steenen geplaveide zoom of stoep langs het huis of den stal. Vandaar in Zuid-Nederland ook als naam voor het verhoogde voetpad dat langs de huizen aangelegd is voor de voetgangers; trottoir.
“De plankieren in de stad dienen tot voetpad aan de voetgangers” De Bo (1873).
Middelnederlandsch Woordenboek : In het tgw. West-Vlaamsch beteekenen plankier, plankies, plankiet niet meer een houten vloer, maar een smalle steenen straat, nl. “een trottoir” (De Bo; Schuermans).
zie ook plankierkaarter
Tegenwoordig rijden er meer fietsers op het plankier dan op de baan.
emmer, aker
< Oudfrans seille < Latijn sitella
Woordenboek der Nederlandsche Taal: SEUL, SEULE
In Vlaanderen: Emmer, inzonderheid houten emmer.
Seule, suyle, Fland. Occident, j. eemer, (Kiliaan)
- Van aen den Yper-stroom tot waer de vlammen waeren, De seultjes vlogen al van hand tot hand, Vaelande (1805) geciteerd door De Bo.
- Hij deed het zand in eene seule, De Bo (1873).
Pak eens een seule woater, da ’k het plankier kan kuisen.
Geft mie neke die seule, dak ze kan ielen. (Westhoek)
- bewegen, van plaats wisselen
- ook fig.
> Engels: to move
Van Dale 2005: moven: alleen onbep. wijs
(na 1950) < Eng. to move along
(informeel) weggaan, zich uit de voeten maken
het werd ons daar te benauwd en dat betekende voor mij: moven!
zie ook: roeren
“Moeft nie!” – “Ge moogt nog niet meer moeven. Wat is er met die kerel aan de hand? Percies of hij zit altijd stil!”
De Jean heeft den baas om opslag gevraagd, maar die moeft niet natuurlijk.
1. als bijv. nw.
- erg dronken
- verward
- het noorden kwijt
2. als zelfst. nw.
- wartaal, onzin, zattepraat,
zie ook blaaskes wijsmaken, zeveren
1. Hij is zo tureluut dat hij zijn eigen naam niet meer kent. 2. (als synoniem voor “onzin”)
– Gij zijt aan’t zeveren … gij zijt tureluut aan het verkopen.
- Wat voor tureluut zijt gij aan het vertellen …
pretentie hebben
Zie daar die kakmadam met al haar kak aan haar gat!
fiets, velo
zie ook wegcode
Ik rij graag met mijn villo.
“Als je af en toe een fiets wilt gebruiken in Brussel om een korte afstand te overbruggen, komen de Villo! deelfietsen zeker van pas. Villo! telt 360 stations verspreid over heel Brussel, samen zijn dit 5000 fietsen die je op elk moment kunt gebruiken.” (brik.be)
pakjesdrager van fiets
zie staantje
Ik leg mijn boekentas op m’n stoantje van m’n villo.
stuur van een fiets
zie guidon
Hij remde zo hard dat hij over zijn giedong vloog.
Ie trok zô art an zen fring dat ie over z’n giedong vloog.
iemand in dienst bij de rijkswacht
vnw: (bnl.) lid van de rijkswacht
vgl. rijkswachterssnor
Een rijkswachter zonder moustache, dat bestond niet.
Het onderzoek naar de moord op rijkswachter Peter De Vleeschauwer in 1996 zal vermoedelijk voor altijd onopgelost blijven. (vrt.be)
“Als veiligheidsagent wil je dan niet onderdoen tegen die van de politie, en tegen de oud-rijkswachters op de dienst”, zei een van de beklaagden. (demorgen.be)
nationaal politiekorps, werd in 2001 bij de politiehervorming geïntegreerd met politie in nieuwe lokale en federale politiestructuur
vnw: (bnl.) door het rijk ingestelde politie, nu de federale politie, marechaussee (nl.)
afl. rijkswachter
zie ook gendarmerie
De rijkswacht heeft een bende opgerold die in het hele land car jackings pleegde.
Zonder moustache kunt ge nooit rijkswachter worden.
spinneweb, spinnerag
Er hangen veel kobbenetten in mijn hof, je zou er zelf blijven inplakken.
spin
Middelnederlands: ‘coppe’.
zie ook: spinnekobbe, spinnekop, kobbenette
Hij is doodsbang van een kobbetje.
> andere betekenis van kobbe
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
