Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
van verbazing sprakeloos zijn of worden
NL: met stomheid slaan of geslagen worden (in VL is stomheid eerder dommigheid)
Van Dale online: alg. Belg.-Ned.
Hij werd met verstomming geslagen toen hij zag welke ravage er aangericht was.
visvergunning
Van Dale online: (Belgisch-Nederlands, sportterm) viskaart
zie ook vispatent
“Er zijn drie soorten visverlof: jeugdvisverlof (…) gewoon visverlof(…)
groot visverlof.”((www.natuurenbos.be/visverlof))
wereldwijd, mondiaal
VD online: algemeen Belgisch-Nederlands
woorden.org: Zuid-Ned.
Het Belgische bier is het beste op wereldvlak.
De klimaatsverandering moet ge op wereldvlak bekijken.
- rare of negatieve manier van handelen
- kuur, gril
Van Dale online: Belgisch-Nederlands:
kuur, gril, luim: (spreektaal) zoals in zotte toeren; dat zijn toeren!
zie ook toer, gaan we die ~ op, toeren uithalen
Waar gaat ge met die koord naartoe? Ge gaat toch geen zotte toeren doen?
De Ronde zonder de Muur, dat zijn nogal toeren!
Hij heeft mij een serieuze toer gelapt die mij veel geld gekost heeft. (serieus)
het samenwerken of verbroederen tussen steden of gemeenten overal ter wereld
Van Dale 2018 online: BE
Standaardnederlands: jumeleren
zie ook verzustering
Turnhout (40.000 inwoners) is verzusterd met Hanzhong (3.500.000 inwoners) in de provincie Shaanxi, China.
Als ge een gemeente binnenrijdt staat er gewoonlijk een plakkaat met daarop de naam van de plaats waarmee er verzusterd is. En of de gemeente kernvrij is. En of het een Europese gemeente is. En of het een bloemendorp is. En of…
Het verbrusselen van randgemeenten betekent dat ze cultureel (o.a. taal) en politiek meer op Brussel gericht worden.
Van Dale online geeft enkel het zn. verbrusseling met twee betekenissen:
1. de verschuiving van de macht van nationale overheden naar de Europese instellingen in Brussel
2. expansie van de Brusselse agglomeratie, waardoor de Vlaamse rand rond Brussel meer en meer verfranst
BHV en het verbrusselen van de rand is dezer dagen voortdurend in het nieuws.
Een deelgemeente is in België het grondgebied van de voormalige gemeenten die vóór de grote gemeentelijke herindelingen in de jaren 1960-’70 nog zelfstandig waren. (bron Wikipedia)
Van Dale 2015 online: BE
opm.: In NL is een deelgemeente ongeveer wat in Belgie een district is (met eigen bestuursniveau). In NL hebben enkel Amsterdam en Rotterdam deelgemeenten, in B heeft enkel Antwerpen districten.
De deelgemeenten van Ieper zijn in alfabetische volgorde Boezinge, Brielen, Dikkebus , Elverdinge, Hollebeke, Ieper, Sint-Jan, Vlamertinge, Voormezele, Zillebeke, Zuidschote.
Gevangenis, amigo
Ze hebben hem opgesloten.
Ze hebben hem in den bak gestoken.
Ze hebben hem in “de doos” gestoken
> andere betekenis van doos
belasting op onroerende goederen, namelijk huizen en gronden
grondbelasting
De onroerende voorheffing wordt berekend op het kadastraal inkomen.
belasting op interesten of op dividenden van aandelen
De roerende voorheffing op de interest van kasbons bedraagt 15%.
buikriem van een paard
singel
vgl ook singel
< Frans: la sangle
De sangel moet aangespannen worden want de zaal schuift weg.
een officiele mededeling van de regering (meestal van een bepaalde minister) via de media (meestal tv)
Alhoewel we al sinds het bestaan van radio en tv regeringsmededelingen hebben, er zelfs in het Vlaams parlement een Controlecommissie voor Regeringsmededelingen is, staat het niet in VD.
Vroeger waren de regeringsmededelingen elkeskeer een attractie op tv: een of andere minister sprak het volk plechtig toe in een opgekuiste taal: Waarde landgenoten… ’t Was dan kwestie om vooral commentaar te hebben over het uiterlijk van de minister: Wat voor ne plastron heeft die nu aan?
Een beetje zoals de toespraken van de koning met nieuwjaar.
De regeringsmededelingen bestaan nog, maar het zijn nu vooral promotiefilmkes.
achterblijven, niet mee kunnen, aan het staartje bengelen (staartje, aan het ~ bengelen), … (vooral in de fig. betekenis)
zie ook achterophinken
Te lezen in Het Belang Van Limburg: “Europees internetgebruik blijft achterop hinken.”
Onze Jeroen blijft in ’t school achterop hinken. Nochtans hebben we al een fortuin aan bijlessen gespendeerd.
stuk hout tussen de twee kettingen waar het paard de kar mee trekt. Er bestaan “dobbele angschijnen” en angschijnen voor drie of vier paarden (of andere trekdieren)
in andere regio’s: aamschier, haamschier, hanschier, hangschier, haamschijd, zwengelhout, zwenghout
Pik ’t angschijn oan ’t peird en oan de kerre.
Angschijn: haamhout waaraan de strengen van het paard vastzitten – als er met het ‘koppel’ gereden werd, werden de twee angschijnen vastgemaakt aan een zwing. (http://www.sinaaileeft.be/Sinaiek42014.pdf)
zie aarsgat
Rooien van ijsgaten + nivelleren van terrein.
bezinnen, oriënteren
zn. herbronning (v.)
“… maar na veel afwegen heb ik besloten mij minstens een paar jaar te herbronnen”, zegt Leterme in enkele afscheidsinterviews
zo te zeggen, volgens het zeggen van
maar ook: betreffende het zeggen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Meestal in de verbinding om zeggens. Van zeggen + s. De -s is waarschijnlijk op te vatten als adverbiaal.
< Zoo goed als, vrijwel geheel, haast, nagenoeg, bijna, ongeveer. Gewestelijk in Vlaams-België en in Limburg. Vergelijk de verbinding zoo te zeggen.
zie ook omzeggens
Zeggens de dokter, is ze zo goed als genezen.
Kat Luyten in Vlaanderen Vakantieland: “Ze is niet veel van zeggens.”
Vroeger bestonden er geen plastieken wasknijpers maar waren ze van hout gemaakt.
zie houten speld
Met drie “houte spellen” kan dien handdoek toch niet wegvliegen zeker!
Afcentiemen en opcentiemen zijn Vlaamse termen. In Nederland spreekt men van opcenten en afcenten. (Bron: Wikipedia)
De Gewesten mogen afcentiemen heffen op de personenbelasting, maar tot nog toe hebben zij van deze bevoegdheid geen gebruik gemaakt. (bron: VRT Tekst)
Een vooral stedelijk fenomeen waarbij verkrottende en leegstaande huizen en gebouwen voor een vorm van overlast zorgen.
Slechts 3% van de googlementen in NL
Dit decreet, hierna Vlaamse Wooncode te noemen, regelt een aangelegenheid bedoeld in …… 2° mee te werken aan de strijd tegen verkrotting en leegstand; …
De meeste Vlaamse gemeenten en steden heffen tegenwoordig een taks op verkrotting en leegstand. (zie leegstandtaks)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
