Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Het gerecht ‘labskous’ is zo te zien inderdaad SN, of in alle geval beter gekend in NL als in VL. ‘Lapkoese’ is gewoon een uitspraakspelling daarvan, zoals ‘peirt’ met een t en de verkeerde ei dat is voor ‘pèèrd’.
Ik denk wel dat er ergens volksetymologie is opgetreden, want ‘labskous’ is mannelijk (en krijgt dus normaliter geen eind-e in westelijk Vlaamse dialecten), terwijl een ‘kous’ vrouwelijk is (en dus normaliter wel een eind-e krijgt in westelijk Vlaamse dialecten), en ‘lapkouse’ vrouwelijk is (hoewel noordwestelijke West-Vlamingen er toch mannelijke verwijswoorden voor zouden gebruiken, maar dat is dan weer een specifiek kenmerk van die dialecten).
Het feit dat het woord met een korte oe-klank wordt uitgesproken (gelijk koud, hout) en niet met een ow-klank (gelijk vrouw, trouw, maar ook saus, blauw) verraadt ook iets over de herkomst van het woord, want als het vanuit het Duits of Nedersaksisch zou geleend zijn, zou de uitspraak ‘lapkowse’ geworden zijn en niet ‘lapkoese’. Debrabandere slaat de bal dus mis: in het Nederlands is ‘labskous’ misschien wel afkomstig uit het Nedersaksisch of het Duits, want in het Nederlands is er geen enkel onderscheid in uitspraak tussen ‘ou’ en ‘au’, maar in het (West-)Vlaams kan dat gewoonweg niet en moeten ze het rechtstreeks bij de Engelsen gehaald hebben. Dat leidt er mij dan weer toe mijn vorige alinea tegen te spreken: ‘lobscouse’ wordt gemakkelijk ‘lapkoese’ als het een aantal keren door iemand anders uitgesproken en opgeschreven wordt.
Waar het dus op neerkomt is dat ‘lobscouse’ twee keren ontleend is: enerzijds door de Hollanders die het via een omweg langst hun oosterburen hebben, en anderzijds door de kust-West-Vlamingen (specifiek Oostendenaars?) die het rechtstreeks van bij de bron hebben. Dat is wel de moeite van te vermelden in de VW, mij dunkt.
De manier waarop die zin uit dat Wikipedia-artikel geformuleerd is, is eigenlijk ook wel interessant gekozen… Technisch gezien is het niet fout natuurlijk.
Ah, ge hebt gelijk, en nu dat ik dat opzoek blijkt het precies ook wel om iets Vlaams te gaan, maar op een ander punt, aldus de VRT, taalmail 150:
De directie is niet gediend met zijn manier van lesgeven. √ De directie is niet gediend van zijn manier van lesgeven. De directie stelt zijn manier van lesgeven niet op prijs: ze is er niet van gediend. Zijn manier van lesgeven verhoogt de kwaliteit van het onderwijs niet: de kwaliteit is er niet mee gediend.Ik zou bij beide voorbeeldzinnen in de uitleg ‘met’ gebruiken, nooit ‘van’, en ik zie eerlijk gezegd het verschil niet tussen die twee zinnen. Alle twee betekenen ze ‘x wordt er niet beter van’. Is het omdat ‘de directie’ leeft terwijl ‘de kwaliteit’ een abstract begrip is?
Misschien dat het specifiek om een westelijk vs. oostelijk Vlaams verschil gaat, want ik vind wel wat resultaten van het oosten van het land waarin ze toch ‘van’ en niet ‘met’ gebruiken. Of misschien is dat dan weer Limburgs en geen Vlaams?
Oesje, bij ‘loco-burgemeester’ krijg ik toch direct een beeld van iemand die rijp is voor het zottekot, en als ze mij een tweede keer zouden doen gokken zou ik aan treinen denken. ‘Plaatsvervangend burgemeester’ zou ik er nooit als betekenis opgeplakt hebben.
Ik had uw onderste alinea nog niet gelezen en ik dacht zelf ook al dat die vermelding dat (het equivalent van) dat beroep (allez ja, beroep) in NL ‘wethouder’ wordt genoemd nogal curieus was. Welke relevantie heeft dat voor de VL die dat leest? Ge kunt er al even goed een verwijzing zetten naar Wikipedia zodat ge de naam in alle talen kunt zien. Nu dat ik dat zeg, ik controleer juist of er een Wikipedia-artikel voor schepenen bestaat (jawel), en wat blijkt?
“Vroeger werd de term in heel Nederland gebruikt, nu alleen nog in België.”
https://nl.wikipedia.org/wiki/Schepen
De ‘goed’ kan ook weggelaten worden: “in ’t weekend van de klant krijgen de klanten meestal een kleinigheid, maar zijn ze daar wel mee gediend?”
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.