Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Geloof het of niet, maar die reclame over de hippermarkten van Carrefour is nu ook hyper geworden. Het klagen heeft geholpen!
Honderd percent ’t akkoord, Georges. Ik wil er nog bij opmerken dat het toch lichtjes verdacht is dat identiek dezelfde mensen die een decennium of twee geleden alle dialectsprekers nog tot de brandstapel veroordeelden nu plots niet anders dan lof voor de dialecten hebben. Zo kunnen ze nog maar eens beweren dat alles de schuld van de domme Vlaming is, die zelf door zijn “brabbeltaaltje” zowel het Hollands als zijn dialecten heeft afgeworpen. Het is een beetje gelijkaardig met wat dat ze altijd maar beweren over de Brabanders, die op mysterieuze wijze zowel het algemeen Nederlands als het algemeen Vlaams zouden bepaald hebben (en als ge het nader onderzoekt blijken ze feitelijk in geen van beide een noemenswaardige rol gespeeld te hebben). Alles om maar te kunnen aantonen (neenee, “aan te kunnen tonen”) dat de Vlaming niet kan spreken (neenee, “praten”).
Bovendien is die vermeende teloorgang van de dialecten ook in grote mate opgeklopte bedriegerij, met nogmaals de vernedering van de Vlaming en zijn/haar taal als doel. Als ge eens bekijkt welke woorden dat er allemaal verloren zijn gegaan, zijn dat voor zo’n 80% allemaal woorden die met boeren te maken hebben, bijvoorbeeld appelkut – ik heb hier praktisch gans de reeks van de WVD staan, en meer dan den helft van het schap wordt al ingepalmd door boeken vol woorden die specifiek over de boerderij gaan. Het zitten daar wel wat geestige woorden tussen (bijvoorbeeld appelkut), maar om nu te zeggen dat het zo spijtig is dat er geen achthonderd woorden voor ‘een schop’ niet meer bestaan, vind ik toch ook maar onnozel. Der wordt in Vlaanderen niet meer aan landbouw gedaan, dus verdwijnt die woordenschat hoe dan ook. Tan zijn er nog dik 15% woorden over dingens gelijk kinderspelen die laatst gespeeld werden of ambachten die laatst uitgevoerd werden vóór de Grooten Oorlog, en dan nog 5% allerhande. Veel woorden die in een straal groter als vijf kilometer werden/worden gebruikt zijn daar niet tussen te vinden, en de woorden die wel wijdverspreid zijn worden, gelijk of dat ge zegt, met pek en veren ingesmeerd omdat de Nederlanders ze niet (meer) gebruiken of zelfs (her)kennen.
Waar dat dialecten het meest op neerkomen is hun uitspraak – die sterk verschilt van provincie tot provincie en zelfs van dorp tot dorp – en die is overal nog vrij goed vertegenwoordigd (hoewel dat het meestal duurt totdat men ergens in de 30 is vooraleer dat de het volledig scala aan dialectklanken – met hun onderscheiden tussen korte, lange en halflange klanken die in Nederland en dus in het Nederlands verdwenen zijn – autodidactisch heraangeleerd is). Ge moogt drie keer raden waartegen dat al die zelfverklaarde dialectkoesteraars fulmineren dat het niet schoon is.
Goeie opmerking van Erwin, de spelling met ei komt inderdaad niet overeen met de uitspraak.
Traditioneel nestels, maar het is volgens mij rap aan ’t verdwijnen. Zie ook mijn opmerking bij nestel.
Kastanjeoog, ‘schoon’ wordt in West-Vlaanderen (net als in de rest van Vlaanderen) enkel gebruikt in de Hollandse betekenis door mensen die het al dan niet bewust door de taalzuivering hebben opgepikt, en meestal voornamelijk als kindertaal (met name dat ontzettend vreemde/lelijke Holvlaams dat bijzonder populair is bij ouders tot de kinderen een leeftijd van ± 12 jaar hebben bereikt~1~). Krak dezelfste mensen die bijvoorbeeld ‘poep’ zeggen tegen ‘kak’, trouwens.
Een uitspraak als “Ben je in poep getrapt? Dan gaan we je schoentjes eens moeten schoonmaken!” is dan wel in gebruik (zelfs bij uitstek in West-Vlaanderen~2~), maar natuurlijk is het absoluut niet, en van zodra de Vlaming zich eens over zijn taalcomplexen zet verdwijnen die onnozelheden m.i. als sneeuw voor de zon, en is dat in West-Vlaanderen iets in de stijl van “È je in e stroente getrapt? Ton gon we je schoentjes e ki moetn kuschn!”.
Het voorbeeld van de kuisvrouw kan ik mij enkel voorstellen alzo: “Nadat de kuisvrouw is geweest is het huis weer schoon gekuist”, en dan is ‘schoon’ ofwel ‘mooi’ ofwel gewoon een versterkend bijwoord, maar niet ‘proper’. “Nadat de kuisvrouw is geweest is het huis weer schoon”, nog nooit gehoord. Misschien komen er niet genoeg kuisvrouwen (excuseert, ‘schoonmaaksters’) bij ons langs.
1 Ik vermoed dat dit iets te maken heeft met het feit dat kindjes ongeveer vanaf dan in ‘t middelbaar zitten en de spraakuitwisseling veel groter is, ze veel meer omgaan met leeftijdsgenoten, en de ouders doorhebben dat het proberen aanleren van ABH een verloren zaak is.
2 Ik vermoed dat dit iets te maken heeft met het feit dat, omdat de onbeklemtoonde variant van ’ge’ in ‘t West-Vlaams klinkt als ’je’, men sneller geneigd is om dan ook ‘jij’ over te nemen, en als iemand ‘jij’ zegt volgt de rest van de Hollandismen vrijwel automatisch. Waarschijnlijk zit het feit dat de taalkruisvaarders constant beweren dat alles dat niet tot de Hollandse standaardtaal behoort ‘Antwerps’ is er ook voor iets tussen (overlaatst nog in de gazet een of andere fluit die beweerde dat ‘ge zijt’ Antwerps is, waar halen ze ‘t??? Uiteraard beweerde diezelfsten tip ook dat die Antwerpenaars de rest van het land hun dialect willens nillens willen opleggen…), waardoor dat mensen dan al dan niet bewust geneigd zijn van dat ’Antwerps’ te verwerpen voor zich zo min mogelijk met die onbeleefde stadsmensen te associëren. Het percentage jij-ers en jou(w)-ers is in West-Vlaanderen ontzettend veel hoger (hoogter) dan in de rest van ’t land, zelfs en voornamelijk onderling tussen de jeugd (totdat ze ergens in de 20, afgestudeerd en were in West-Vlaanderen zijn). Ik hoop dat der daar eens iemand onderzoek achter doet, maar nog meer hoop ik dat die gatlelijke woorden zo rap mogelijk verdwijnen en men terug gewoon je/gij begint te zeggen, zijt/waart ipv bent/was, enz.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
