Reacties van nthn

Goeie opmerking van Erwin, de spelling met ei komt inderdaad niet overeen met de uitspraak.

Traditioneel nestels, maar het is volgens mij rap aan ’t verdwijnen. Zie ook mijn opmerking bij nestel.

Kastanjeoog, ‘schoon’ wordt in West-Vlaanderen (net als in de rest van Vlaanderen) enkel gebruikt in de Hollandse betekenis door mensen die het al dan niet bewust door de taalzuivering hebben opgepikt, en meestal voornamelijk als kindertaal (met name dat ontzettend vreemde/lelijke Holvlaams dat bijzonder populair is bij ouders tot de kinderen een leeftijd van ± 12 jaar hebben bereikt~1~). Krak dezelfste mensen die bijvoorbeeld ‘poep’ zeggen tegen ‘kak’, trouwens.

Een uitspraak als “Ben je in poep getrapt? Dan gaan we je schoentjes eens moeten schoonmaken!” is dan wel in gebruik (zelfs bij uitstek in West-Vlaanderen~2~), maar natuurlijk is het absoluut niet, en van zodra de Vlaming zich eens over zijn taalcomplexen zet verdwijnen die onnozelheden m.i. als sneeuw voor de zon, en is dat in West-Vlaanderen iets in de stijl van “È je in e stroente getrapt? Ton gon we je schoentjes e ki moetn kuschn!”.

Het voorbeeld van de kuisvrouw kan ik mij enkel voorstellen alzo: “Nadat de kuisvrouw is geweest is het huis weer schoon gekuist”, en dan is ‘schoon’ ofwel ‘mooi’ ofwel gewoon een versterkend bijwoord, maar niet ‘proper’. “Nadat de kuisvrouw is geweest is het huis weer schoon”, nog nooit gehoord. Misschien komen er niet genoeg kuisvrouwen (excuseert, ‘schoonmaaksters’) bij ons langs.

₁ Ik vermoed dat dit iets te maken heeft met het feit dat kindjes ongeveer vanaf dan in ‘t middelbaar zitten en de spraakuitwisseling veel groter is, ze veel meer omgaan met leeftijdsgenoten, en de ouders doorhebben dat het proberen aanleren van ABH een verloren zaak is.
₂ Ik vermoed dat dit iets te maken heeft met het feit dat, omdat de onbeklemtoonde variant van ’ge’ in ‘t West-Vlaams klinkt als ’je’, men sneller geneigd is om dan ook ‘jij’ over te nemen, en als iemand ‘jij’ zegt volgt de rest van de Hollandismen vrijwel automatisch. Waarschijnlijk zit het feit dat de taalkruisvaarders constant beweren dat alles dat niet tot de Hollandse standaardtaal behoort ‘Antwerps’ is er ook voor iets tussen (overlaatst nog in de gazet een of andere fluit die beweerde dat ‘ge zijt’ Antwerps is, waar halen ze ‘t??? Uiteraard beweerde diezelfsten tip ook dat die Antwerpenaars de rest van het land hun dialect willens nillens willen opleggen…), waardoor dat mensen dan al dan niet bewust geneigd zijn van dat ’Antwerps’ te verwerpen voor zich zo min mogelijk met die onbeleefde stadsmensen te associëren. Het percentage jij-ers en jou(w)-ers is in West-Vlaanderen ontzettend veel hoger (hoogter) dan in de rest van ’t land, zelfs en voornamelijk onderling tussen de jeugd (totdat ze ergens in de 20, afgestudeerd en were in West-Vlaanderen zijn). Ik hoop dat der daar eens iemand onderzoek achter doet, maar nog meer hoop ik dat die gatlelijke woorden zo rap mogelijk verdwijnen en men terug gewoon je/gij begint te zeggen, zijt/waart ipv bent/was, enz.

Gevechts-port. Samenstellingen zonder tussen-s doen mij altijd zeer Hollands aan (behalve als de laatste letter van het eerste woord en de eerste van het tweede dezelfste zijn, dan is het invoegen van die s juist zeer Hollands). Allez, het is nog een heel deel ingewikkelder als dat, maar aan de hand van de aan- en afwezigheid van die tussen-s is het toch bijzonder gemakkelijk om de nationaliteit van een schrijver te achterhalen. Ik meendege mij te herinneren dat der daar een taaladvies over bestond, maar ik vind het niet direct terug. Bij het snuisteren kwam ik dan wel eentje van de VRT tegen: https://vrttaal.net/taaladvies-spelling/verkoop
Ze zeggen eerst dat die samenstellingen in België met tussen-s worden geschreven, en toch zetten ze in de oplijsting daaronder de Hollandse schrijfwijze vooraan. Slimme psychologische truk om de Hollandse schrijfwijze toch aantrekkelijker te doen lijken.

Wel in de WNT terug te vinden, maar vree archaïsch gespeld: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M054521

Het artikel is van 1931, maar die verzwakking van ai/ei naar ? (en waarschijnlijk daarmee verbonden de betekenisverschuiving van de Franse naar de Vlaamse) moet toch echt wel al van serieus wat jaren voordien dateren. Geen idee waarom dat ze ’t zo derin hebben gezet.