Reacties van nthn

Ik heb het geel boekske hier niet naast mij liggen, staat dit er echt in? Als ik eens hoehel zijn er precies ook zeer veel resultaten van .nl-websites, en ook op VRT Taal zeggen ze niets over dat het alleen in België wordt gebruikt:

“rij (op rij, op een rij)

Leenvertaling uit het Engels, maar ingeburgerd.

Ook correct zijn:

- achter elkaar
- na elkaar
- opeenvolgende

Voorbeelden:

- Zeg eens drie keer achter elkaar postkoets.
- Hij is er niet in geslaagd voor de derde keer op (een) rij de finale te bereiken.
- Ze speelt voor de derde opeenvolgende keer de finale."
(https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/rij-op-rij-op-een-rij)

Trouwens, waarom is ‘achter’ in die eerste voorbeeldzin correct SN? Dat zou toch ‘na elkaar’ moeten zijn?

Ah, op die manier. Ja, ik vind ook dat ge moeilijk kunt zeggen dat ‘pertang’ geen Vlaams zou zijn omdat onze voorgangers het van de Fransen hebben gepikt en niet van de Duitsers, zeker als ge bedenkt dat er nog altijd ontzettend veel meer gelijkenissen tussen alle Indo-Europese talen zijn dan verschillen. Bovendien gaat een dergelijk standpunt uit van het idee dat een taal, van de moment dat ze haar (duidelijk) afsplitst, in zekere zin ‘perfect’ is en geen suggesties voor verbetering van buitenaf meer mag ontvangen, quod non. Leenwoorden bestaan er niet alleen omdat de sprekers intellectueel willen doen, maar ook omdat de taaleigen (mogelijke) varianten ervan, en bij uitstek in de Germaanse talen, nogal de neiging hebben om ‘log’ te zijn. Ik zeg dan toch liever “salu” dan “tot wederziens, vrinden”.

Ik denk dat ik de Taalgardenier zijn punt wel versta, het is waarschijnlijk interessanter om te vermelden dat ‘goesting’ ontstaan is onder Spaans bewind, dan dat het 2000 jaar eerder terug te voeren is op de Latijnse voorganger van het Spaans dat hier is blijven hangen. Met de gusta van de Romeinen heeft de Vlaamse goesting eigenlijk niks meer te maken. Anders kan er ook meteen de veronderstelde Proto-Indo-Europese wortel bij staan, en verliest de oorsprong eigenlijk alle betekenis. Het gaat m.a.w. om het verschil tussen de oorsprong van woorden en de oorsprong van taalgebruik. Het eerste is interessant om verschillende talen met mekaar te vergelijken, het andere om de geschiedenis van één taal weer te geven.

Wat de talloren betreft ga ik zeker akkoord dat ze een Germaanse oorsprong hebben, maar dat die oorsprong daarom eigener of correcter is zou ik niet durven zeggen. Het is perfect mogelijk dat ‘talloor’ in vrijwel geheel het Germaans taalgebied werd gebruikt, maar hier niet of in onbruik was geraakt, en het pas is (her)ingevoerd toen de Fransen het al van de Duitsers hadden gepikt. Als terugontleningen kunnen, dan kunnen omwegontleningen ook.

Ge moet bij die Latijnse oorsprongen ook altijd een kanttekening plaatsen dat “het Latijn” nooit een zuivere taal met één centrum is geweest, en die ‘talea’ kan even goed een oorsprong hebben buiten het Romaans taalgebied. Misschien heeft Jules César himself het wel ooit opgepikt tijdens zijn bezoek aan Gallië.

Toevoeging aan LimoWreck, m.i. is er nog een klein betekenisverschil tussen stekken en pikken (in de betekenis van prikke(le)n). Een doorn stekt, een schaafwonde pikt (overal met een scherpe i, vandaar in W-/O-Vl dikwijls geschreven als ‘piekt’). Het pikken is meer aan de kant van het lichaam te situeren, stekken aan de kant van de agressor. “Mijn tong pikt van die pikante saus” (zouden die gelijke klanken puur toevallig zijn?) vs. “die mug heeft mij nu weeral gestekt”.

In Oost-Vlaanderen is men wel iets meer geneigd om pikken te gebruiken in (een aantal) gevallen waar men in West-Vlaanderen eerder stekken zou zeggen.

Bij nader bepeizen kan ‘diet’ waarschijnlijk niet, want het is “da bootje die gewoon doorvaart”, en niet “da bootje die chewoon doorvaart”. Anderzijds klinkt “da bootje die chinter vaart” niet slechter dan “da bootje die ginter vaart”. Moeilijk, moeilijk.