Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #681 10 August 2023: heemkring

    heemkring
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    SN/NL: historische vereniging

    verkorte vorm van heemkundige kring

    zie ook heem

    Heemkring Wommelgem meet schade op: “Die dieven wisten wat ze moesten hebben” (gva.be)

    In Vlaanderen komt de term historische vereniging vrijwel niet voor, namen met heem erin zijn zeer dominant, af en toe duikt geschiedkundig, oudheidkundig of erfgoed op in de naam. De situatie in Noord-Brabant en Nederlands Limburg lijkt hier erg op. In veel andere Nederlandse provincies zijn namen met heem erin in afwezig of uiterst zeldzaam, terwijl de term historische vereniging juist veel voorkomt, naast andere aanduidingen. (wikipedia.org)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (16 Jul 2021 23:20)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Aug 2023

    👍
    26

    #682 09 August 2023: kanten, langs geen ~

    kanten, langs geen ~
    (uitdrukking)

    hoegenaamd niet, op geen enkele manier

    vnw: langs geen kanten: helemaal niet, volstrekt niet

    Die nieuwe installatie heeft fabricagefouten, want ze marcheert langs geen kanten.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Rodomontade en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2023 16:36)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Aug 2023

    👍
    340

    #683 08 August 2023: Land­ju­weel, het ~

    Land­ju­weel, het ~
    (begrip)

    jaarlijkse prijs voor amateurtoneel

    vnw: in België ook: wedstrijd voor amateurtoneelgezelschappen

    VD2016 online: BE

    Tijdens deze feesteditie (het Landjuweel wordt 80!) focussen we traditiegetrouw op ontmoeting tussen theaterliefhebbers, theatermakers en theaterhuizen. Er zal weer vol overgave gespeeld, gedanst, ontdekt en uitgewisseld worden. (landjuweelfestival.be)

    Theatergroep Vooruit heeft met haar stuk ‘Den Trouw’ het Landjuweel gewonnen. Dat is de hoogste onderscheiding voor een theatergezelschap in Vlaanderen. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 Jul 2023 09:05)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Aug 2023

    👍
    174

    #684 07 August 2023: lanceerprijs

    lanceerprijs
    (zn. m. -zen)

    prijs van een nieuw product, die normaal gezien lager moet zijn dan de prijs die na de lancering zal worden toegepast

    vnw: introductieprijs

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5

    Van Dale 2016 online: BE

    zie ook lanceringsprijs

    “Lanceerprijs. Profiteer van dit uniek aanbod tijdens de lanceerperiode van dit project.” (internet)

    Zevenduizend euro is wel een scherpe lanceerprijs, maar Lada is zijn monopolie op prijsbrekers al lang kwijt. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (15 Jan 2024 13:34)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Aug 2023

    👍
    320

    #685 06 August 2023: lampadaire

    lampadaire
    (de ~ (m.), ~s)

    staande lamp

    vnw: staande lamp, schemerlamp

    < Frans le lampadaire < Middeleeuws Latijn lampadarium

    Klik op de afbeelding
    WLANL - Quistnix! - NAI Huis Sonneveld - Staande lamp Giso 451

    Vroeger hadden lampadaires een lampenkap die naar beneden gericht was, tegenwoordig schijnt een staande lamp naar boven.

    Ne “lampadair” die da nor boven schent is ginnen echte, das wer iet van die nief ontwaarepers. (Een staande lamp die naar boven schijnt is geen echte, dat is weer iets van die nieuwe ontwerpers.)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Jul 2023 07:54)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Aug 2023

    👍
    501

    #686 05 August 2023: paard, daar ligt het ~ gebonden

    paard, daar ligt het ~ gebonden
    (uitdr.)

    daar zit het knelpunt

    vnw: daar ligt het paard gebonden: daar zit de fou

    Typisch Vlaams: Een variant is ‘daar ligt de hond geboden’. Soms ook: ‘daar ligt het kalf gebonden’ en zelfs ‘daar ligt de hond begraven’. Geen Algemeen Nederlands

    zie ook: daar ligt het kalf gebonden, daar ligt de hond gebonden

    Net daar ligt het paard nu gebonden in de onderhandelingen met de EU (demorgen.be)

    Daar ligt het paard gebonden in onze sportwoestijn: zestien camera’s naar het voetbal, zestien naar de koers en die andere twee naar de rest van de sporten.(standaard.be)

    Daar ligt het paard gebonden: we zijn ons geloof in de maakbaarheid van de toekomst verloren. (erikraspoet.be)

    Doch en hier ligt het paard gebonden aan geen enkele zaak werd enig gevolg gegeven. (De Gazet van Aalst | 25 oktober 1956 )

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Aug 2024 06:41)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Aug 2023

    👍
    22

    #687 04 August 2023: niet plooien

    niet plooien
    (uitdr.)

    geijkte uitdrukking op omslagen wanneer de inhoud niet geplooid mag worden

    NL: “Niet vouwen s.v.p.”, “niet vouwen a.u.b.”

    gwnt: (overg., Zuidn.) vouwen : niet plooien, als opschrift boven het adres van drukwerken

    bron: DB & Co

    zie ook plooien

    NIET PLOOIEN a.u.b.. IN TE VULLEN DOOR DE ONDERZOEKENDE GENEESHEER. Ik ondergetekende ………. …………… doctor in de geneeskunde, bevestig dat … (ttkdam.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Dec 2024 08:34)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Aug 2023

    👍
    44

    #688 03 August 2023: interimkantoor

    interimkantoor
    (het ~, -kantoren)

    uitzendbureau, interimbureau

    vnw

    Van Dale 2018 online: BE
    DS2015 standaardtaal

    Ik ga naar het interimkantoor om een vakantiejob te zoeken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Jan 2023 12:33)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Aug 2023

    👍
    353

    #689 02 August 2023: canapépolitiek

    canapépolitiek
    (zn. m.; geen mv.)

    vnw: politiek die in geheim overleg, in onderonsjes gevoerd wordt, vermenging van politiek met privé-aangelegenheden

    Woordenboek van Neologismen – Marc De Coster: Canapépolitiek – in Vlaanderen: politiek van heimelijk overleg, tête-à-tête, met veel loven en bieden. Deze pejoratieve term werd in het midden van de jaren tachtig gelanceerd door de Leuvense politicoloog Luc Huyse. In Nederland gebruikt men hiervoor de term achterkamertjespolitiek.

    vgl. canapébenoeming

    Canapépolitiek voerde de boventoon. Door postjes te verzamelen in raden van bestuur konden politici veel geld bijeenharken. (bruzz.be)

    Deden ze met die macht veel goede zaken, het creëerde ook een cultuur van canapépolitiek, achterkamertjes, ons-kent-ons. (standaard.be)

    Maar in de tijd voor de open debatcultuur hadden we wel een mediatiek probleem, want toen luidde het dat alle akkoorden via canapépolitiek waren bereikt. (tijd.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Jan 2022 07:18)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Aug 2023

    👍
    4

    #690 01 August 2023: prentje, een ~ zijn

    prentje, een ~ zijn
    (uitdr.)

    piekfijn in orde zijn, geïdealiseerd schoon zijn

    ook: prentkaartje, een ~ zijn

    Ons plein is een prentje. Zeker in de winter wanneer een pelletje rijm het Kersthuis en de platanen opblinkt. (wijkginderbroek.be)

    Op je uiterlijke kan ik niets aanmerken. Je bent altijd onberispelijk gekleed en verzorgd. Je bent als een prentje uit een modemagazine. (blog: lutghart.be)

    De kerk ziet er als een prentje uit. Het was en is nog steeds een prestige gebouw waar vooral vele concerten worden uitgevoerd. (int-katelijne-waver-blogt.blogspot.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Dec 2024 08:20)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Aug 2023

    👍
    75

    #691 31 July 2023: micro

    micro
    (de ~ (m.), ~’s)

    microgolf, microgolfoven

    Voila se, ’t eten is gereed. As ge nog genen honger hebt steekte ’t sebiet nog maar efkes in de micro voor wa bij te warmen.

    < andere betekenis van micro

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 22:21)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Jul 2023

    👍
    112

    #692 30 July 2023: groen lachen

    groen lachen
    (uitdr.)

    geforceerd glimlachen om zijn teleurstelling of schaamte te verbergen

    vnw: groen lachen: zuurzoet lachen, lachen als een boer die kiespijn heeft

    Van Dale online 2016: uitdrukking; BE groen la­chen
    zuur la­chen, zich be­dro­gen we­ten

    DS2015 standaardtaal

    En kon hij er zelf ook mee lachen?
    Tja … groen.

    Hij lachte maar groen toen hij hoorde dat zijn grootste rivaal met al de prijzen ging lopen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Jul 2023 08:15)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Jul 2023

    👍
    366

    #693 29 July 2023: lachen, ergens mee ~

    lachen, ergens mee ~
    (uitdr.)

    iets of iemand bespotten

    vnw: met iets/iemand lachen: spotten met iets/iemand, iemand uitlachen

    NL: Ergens om lachen

    Nederlanders lachen om iets of iemand,
    Vlamingen lachen met iets of iemand.

    zie ook lachen met

    Uw pa kon er precies niet mee lachen toen ik bezig was over De Wever.

    Die Hollander lacht altijd met België.

    Ik heb er eens goed mee gelachen en ben toen doorgegaan.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Plaas en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Jul 2023 08:14)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Jul 2023

    👍
    308

    #694 28 July 2023: lachen, dat is niet om mee te ~

    lachen, dat is niet om mee te ~
    (uitdr.)

    dat is serieus, dat is ernstig, daar moet ge niet lichtzinnig mee omspringen

    vnw: dat is niet om mee te lachen: daar valt niet mee te spotten, dat is geen kattepis

    Van Dale 2020 online: BE

    eigenlijk: dat is niet voor (mee) te lachen

    ook: niet voor te lachen

    Plagiaat is niet om mee te lachen – De Standaard

    Lachgas is niet om mee te lachen: stad rolt actieplan uit. (hln.be)

    Taboe: seksueel wangedrag door hulpverleners is niet om mee te lachen. (mo.be)

    Hartafwijking is niet om mee te lachen | Awel

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Jul 2023 08:12)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Jul 2023

    👍
    31

    #695 27 July 2023: laatavond~

    laatavond~
    (voorvoegsel)

    in de late avond plaatsvindend, geprogrammeerd,…

    vnw: laat op de avond in samenstellingen: laatavondfilm, laatavondjournaal, laatavondprogramma, laatavondnieuws.

    Van Dale 2017 online: BE

    Van Dale noemt de volgende samenstellingen: laatavondfilm, laatavondjournaal, laatavondnieuws, laatavondprogramma, laatavondvertoning, laatavondvervoer, laatavondvoorstelling

    Gilles De Coster presenteert laatavondprogramma op Vier (deredactie.be)

    Veel te vroeg dus voor de mensen die de laatavondvoorstelling wensen bij te wonen in Metropolis. (vlaamsparlement.be)

    Nieuw gezicht voor laatavondnieuws VTM – Gazet van Antwerpen

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Jul 2023 12:52)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Jul 2023

    👍
    269

    #696 26 July 2023: kunstpatrimonium

    kunstpatrimonium
    (zn. o.; ~patrimonia of ~patrimoniums)

    het (openbaar) kunstbezit

    vnw: gebouwen, kunstwerken enz. die tot het cultureel erfgoed behoren.

    Van Dale 2017 online: BE

    vormvariant: kunstenpatrimonium

    zie alg. samenstellingen met patrimonium

    De deelraad Erfgoed en de deelraad Beeldende Kunsten sloegen de handen in elkaar om een inventaris op te maken van het gemeentelijk kunstpatrimonium. (hamme.be )

    Het kunstpatrimonium van het begijnhof te Turnhout (kikirpa.be)

    Het wordt gedeeld met het universiteitsarchief en het kunstpatrimonium van de KU Leuven die de kelderverdieping betrekken. (depotwijzer.be)

    Kunstenpatrimonium van Vrije Universiteit Brussel: geëxposeerd én in je handpalm. (vub.ac.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Jul 2023 09:40)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Jul 2023

    👍
    203

    #697 25 July 2023: teerfeest

    teerfeest
    (zn., o., ~en)

    jaarlijks feest van een vereniging, ook soms op de dag van een heiligenverering

    Een teerfeest van een vereniging is vooral bedoeld voor de leden die dikwijls gratis (of zo goed als) eten aangeboden krijgen op kosten van de clubkas

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5

    Van Dale online: gewestelijk
    Middelnederlands Woordenboek: teren: gezamenlijk eten of maaltijden, ook een feestmaal houden. Kiliaan teeren, teren

    zie ook: teren

    van een website geplukt: ‘Zaterdag 25 februari was het weer zo ver, het jaarlijkse teerfeest van St. Barbara met de "Koning- en Prinsenschieting.’

    GELVOC: ‘Op vrijdag 4 mei organiseren we onze jaarlijkse algemene vergadering en teerfeest in de kantine van de sporthal.’

    D’ oud-strijders hebben hun jaarlijks teerfeest en mijn schoonouders zijn er naartoe.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 May 2025 06:36)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Jul 2023

    👍
    311

    #698 24 July 2023: jeune premier

    jeune premier
    (begrip)

    jong, aanstormend talent; nieuwe belangrijke speler

    opm: De SN betekenis in Van Dale 2016 online: man­ne­lij­ke hoofd­rol­spe­ler in een stuk met een lief­des­in­tri­ge

    Hij was vicepremier in de Wetstraat, ik was jeune premier bij een Amerikaans bedrijf op de Louisalaan. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (14 Jul 2021 16:21)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Jul 2023

    👍
    172

    #699 23 July 2023: proefbuis

    proefbuis
    (de ~ (v.), ~en)

    reageerbuis

    DS2015 standaardtaal

    vgl. ook proefbuisbaby, proefbuisbevruchting

    We houden het proefbuisje boven de bunzenbrander om het stofje op te warmen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Jul 2021 13:20)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Jul 2023

    👍
    285

    #700 22 July 2023: Caraïbisch

    Caraïbisch
    (bnw.)

    SN/NL: Caribisch

    “Caraïbisch / Caribisch
    Beide vormen zijn correct. In België is ‘Caraïbisch’ de gebruikelijkste vorm.” (vrttaal.net)

    Caraïbisch stoofpotje met kip en ananas (15gram.be)

    Het is afgeleid van de traditionele Angolese semba met zouk muziek uit de Franse Caraibische eilanden. (salsatitanico.be)

    4 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (15 Jul 2021 01:34)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Jul 2023

    👍
    16

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.