Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
indringende vragen stellen
NL: op de pijnbank leggen
vnw:
-iemand op de rooster leggen: iemand aan de tand voelen, iemand het vuur aan de schenen leggen
-iets op de rooster leggen: nauwkeurig onderzoeken
Van Dale:
(Belgisch-Nederlands) iem. op de rooster leggen
hem streng en indringend ondervragen, duchtig aan de tand voelen, het vuur na aan de schenen leggen
Van Dale 2018 online: zonder label BE
DS2015 standaardtaal
De verantwoordelijken werden over hun falen op de rooster gelegd.
Van Peteghem werd daarnet in de Kamer op de rooster gelegd door het parlement over de begrotingsplannen van de nieuwe federale regering. (vrt.be)
Hoe twee video’s tijdens de pauze plots van TikTok verdwenen: topman Chew op de rooster gelegd in Amerikaans Congres. (demorgen.be)
Premier Leterme op de rooster gelegd door BBC World. Aftredend premier Yves Leterme wordt in een interview op de zender BBC World hard aangepakt over de … (standaard.be)
zich al pikkelend in de omgeving voortbewegen
zie pikkelen
vgl. wandelen→rondwandelen, lopen→rondlopen
“Als ik nu soms jonge vrouwen een hele dag op hun Louboutins op hun werk zie rondpikkelen, de pijn verbijtend om vooral maar sexy te zijn (showbizz24.be)
‘Ik heb twee weken op krukken rondgelopen en daarna nog eens twee weken rondgepikkeld met een stevige brace rond de knie’ (nieuwsblad.be)
Ik ben daar een hele week mee blijven werken…al rondpikkelend! (seniorennet.be)
binnen de beslotenheid van de regering
Van Dale vermeldt een aanverwante betekenis voor “schoot”: “(figuurlijk) wat iets omvat, bergt, opneemt, een toevlucht biedt enz.” In Vlaanderen heeft de uitdrukking bijna een technische betekenis: dit wordt binnenskamers besproken door de regering, zonder dat het publiek of het parlement erbij betrokken worden
standaardtaal in België
<waarschijnlijk een vertalende ontlening van Frans “au sein du gouvernement”
vgl. in eigen schoot
Maar de twee excellenties hebben gebeld en de plooien gladgestreken. “Dit zal enkel nog in de schoot van de regering besproken worden.” (De Redactie 080215)
Als er straks binnen de schoot van de regering geen strengere toon komt over de schendingen van mensenrechten door de Israëlische regering of als er geen stappen komen richting een erkenning van Palestina, dreigt een grote crisis", zegt hij in een interview met De Standaard. (VRTNWS)
eindafwerking, finalisatie, het finaliseren
Schrijft Knack Belgisch? (Siegfried Theissen)
Finaliseren i.p.v. afronden, afwerken finalisering i.p.v. afronding, afwerking: ‘Bij de uitvoering en de finalisering ervan komt dit duidelijker dan ooit tot uiting.’ (Knack, 03-12-1997)
Buiten onze wil om zijn we bij de finalisering van dit project niet meer betrokken. (vckapellen.be)
heel weinig, niet noemenswaardig
in Nederland: da’s drie keer niks=helemaal niks
variant (W- en O-Vl): twee keer niet
Heeft de kleine wat gegeten?
Tja…twee keer niks.
constructie om
- in de derde persoon: aan te geven dat iemand is vertrokken om de in de infinitief genoemde activiteit uit te oefenen;
- in de eerste persoon: aan te geven dat iemand aanstalten maakt om te vertrekken om die activiteit uit te oefenen.
“Waar is vaken?” “Vaken is werken.”
“Ik ben slapen. Ga-je zélf de wekker zetten?”
sluipweg
vnw: sluipweg
( …) Sluikweg heeft de oudste papieren. In het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), wordt een vindplaats aangehaald uit het midden van de achttiende eeuw. De vroegste vindplaats voor sluipweg dateert van een eeuw later. (nrc.nl door E. Sanders)
zie ook sluik-; verzamellemma wegcode
Die sluikweg is ’s morgens percies een autostrade.
jong lid van een vereniging voor competitiesport
vnw: in België ook: jong lid, van 10 tot 12 jaar, van een sportvereniging
zie ook miniemen
vgl. preminiem
Fons is trainer van de miniemen van F.C. De Sloefen.
Via maten mocht ik meetrainen bij Union Zandvoorde, waar ik mijn eerste matchen speelde als miniem. (kw.be)
Iemand die als journalist, commentator of analist het politieke reilen en zeilen in de Wetstraat bijhoudt. Zijn of haar rol is: scherp te observeren en commentaar te leveren zonder de eigen politieke voorkeur al te veel te laten uitschijnen.
zie ook: Wetstraatjournalist
Zijn kracht om zeer ad rem commentaar te geven op het politieke klimaat, maakt van Carl Devos een zeer frequent gegeerde politicoloog in alle media. Al vele jaren is hij één van de belangrijkste Wetstraatwatchers: “Ik leef al meer dan tien jaar in dat niemandsland tussen pers, politiek en de academische wereld”, schetst Devos. “Of ik het gevoel heb dat ik meer invloed heb dan de Wetstraatjournalisten? Soms wel, ja. Maar mijn rol is verwaarloosbaar.” Bron: De wissel van de macht, kroniek van een Wetstraatwatcher. Marc Van de Looverbosch
- verzachten, matigen
- verkleinen, minderen
vnw: verzachten, temperen, matigen, verminderen
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Dendermonde kwam terug beter in het spel en milderde de stand tot 1-5.
Pas bij een 0-8 achterstand kon Nieuwkerke milderen.
Hoe helpen houtproducten de klimaatverandering te milderen?
De stookolieverbruikers proberen vandaag het effect van de zeer hoge prijs op een andere manier te milderen.
de tijd dat iets duurt, ~ een polis loopt
NL: tijdsduur, looptijd
De duurtijd van het bouwen van een huis kan heel sterk variëren en is afhankelijk van verschillende factoren zoals jouw wensen, het aantal vierkante meter bewoonbare oppervlakte en je budget. (durabrik.be)
Net zoals de voorbije jaren worden er vier staatsbons uitgegeven dus dat die er komt, is niet zo bijzonder. Wat de duurtijd en het rendement zullen zijn, moeten we nog bepalen samen met het Agentschap van de Schuld. (VRTNWS)
containerlift, straddle carrier;
is een machine op vier hoge steunsels die een container als het ware insluit, optilt en naar een ander plaats rijdt;
wordt ook spinnekop genoemd
Het drama gebeurde aan kaai 730 MSC Home Terminal. De man bestuurde een kraan om containers te verplaatsen, een straddle carrier of olifant zoals de havenarbeiders zeggen. Door de val liep hij een nek- en rugbreuk op. (hbvl.be)
Dylan was een aantal jaar bestuurder van kranen in de haven van Antwerpen, meer bepaald van straddle carriers. Die kranen, ook wel “olifanten” genoemd, moeten containers op de kaai sorteren nadat ze door een nog grotere kraan van een schip zijn gehaald. (vrt.be)
aanmerkelijk, veel
vnw: in België ook voor: aanzienlijk, aanmerkelijk
in de Antwerpse Kempen bescheidelijk
Meisjes die naar een meisjesschool gaan presteren merkelijk beter dan degenen die naar een gemengde school gaan. (vandaag.be)
Kan je garnaalkroketten zelf maken die merkelijk beter van kwaliteit zijn dan gekochte? (seniorennet.be)
ook afstapping ter plaatse en plaatsopneming;
het zich begeven naar de plaats van een delict of ongeval en daar waarnemingen verrichten
zie ook plaatse, ter ~ afstappen
Het relaas van de afstapping kwam gisteren aan bod in het proces.
Tijdens de afstapping bakent het afstappingsteam de perimeters af en legt het een looppad aan.
vnw: oplevering van een bouwwerk
De tienjarige aansprakelijkheid van de bouwspecialist neemt een aanvang vanaf de aanvaarding van de bouwwerken. (habitos.be)
In de overeenkomst die je met de aannemer afsluit, kan een bepaling staan die zegt dat als je je intrek neemt in de woning dit als een aanvaarding van de werken wordt beschouwd waardoor een stilzwijgende oplevering plaatsheeft. (oximo.be)
De bescherming loopt gedurende een periode van 10 jaar na de aanvaarding van de uitgevoerde werken.(federale.be)
gemeenteraadsverkiezing
VD2017 online: BE, niet algemeen
Opm: het enkelvoud als het meervoud worden dikwijls door elkaar gebruikt
Er was dit jaar ook weer gemeenteverkiezing, metals voorspel een verkiezing voor de werkrechtersraad. (Pieter Daens – Louis Paul Boon)
Eerste deel van een officiëel document van de gemeenteverkiezing van 10 oktober 1926. (westhoekverbeeldt.be)
Memorandum Boekenoverleg voor de gemeenteverkiezingen in 2018 (auteursvereniging.be)
vertrekken, doorgaan
wordt voltooid én onvoltooid gebruikt
ook: er mee door zijn
zie ook door
Allez mannekes, salut, ik zijn ne keer door.
- Is den baas hier nog?
- Nee, dien is al door.
bijnaam van de Jupiler Pro League
“De pintjesliga zal bij de hervorming van de Europese competities grotendeels uit de boot vallen.” (demorgen.be 8 feb. 2021)
“En terecht, constateren we in de kwartfinale van de Champions League. Drie ex-spelers van onze pintjesliga doen een gooi naar de halve finale.” (hln.be 13 apr. 2021)
“91 miljoen fiscaal voordeel voor pintjesliga (titel)
de Jupiler Pro League mag elk jaar rekenen op meer dan 90 miljoen euro aan korting op de bedrijfsvoorheffing en… ” (tijd.be 10 jun. 2013)
> zie ook pintjescompetitie
1. ontslaan, afdanken
2. afschepen, iemand met een kluitje in het riet sturen. In deze betekenis is ‘wandelen sturen’ standaardtaal in België
vnw: iemand wandelen sturen: iemand afschepen, iemand met een kluitje in het riet sturen of iemand ontslaan
DS2015 standaardtaal (je van iemand ontdoen)
Bij de Ford hebben ze weer meer dan 200 man wandelen gestuurd. (geen standaardtaal in België)
“Parlementariërs die vragen stelden, werden door de ministers wandelen gestuurd met de boodschap dat deze operatie budgettair niet haalbaar was. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
meevaller, geluk
vnw:
•meevaller, buitenkansje
•geluk: veel/weinig meeval hebben
meeval hebben, meeval kennen, meeval genieten, …
VD2017 online: BE
De politie nam de brandstichting ernstig, maar had meeval in de zoektocht naar de dader. (hln.be)
Heylen tipte een schot van Naets in hoekschop en had meeval toen het leer bij een poging van Selmanoski via de paal in zijn handen terecht kwam. (gva.be)
Al moeten we wel toegeven dat we ook een enorme meeval hebben gekend met het uitstekende weer. (eventnews.be)
Indien we dus het geluk of meeval kennen rasduiven te bezitten dan zullen we beginnen me deze op zij te plaatsen. (pipa.be)
Een gelukstreffer ongetwijfeld, maar Dilbeek mag ook eens wat meeval genieten. (nieuwsblad.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
