Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
- bewegen, van plaats wisselen
- ook fig.
> Engels: to move
Van Dale 2005: moven: alleen onbep. wijs
(na 1950) < Eng. to move along
(informeel) weggaan, zich uit de voeten maken
het werd ons daar te benauwd en dat betekende voor mij: moven!
zie ook: roeren
“Moeft nie!” – “Ge moogt nog niet meer moeven. Wat is er met die kerel aan de hand? Percies of hij zit altijd stil!”
De Jean heeft den baas om opslag gevraagd, maar die moeft niet natuurlijk.
er de brui aan geven, ophouden
er van onder trekken (trekken, ervanonder ~)
vnw: zijn schup afkuisen: ermee stoppen, ophouden en weggaan
zie ook afkuisen en schippe ofkuschen
Ik kuis m’n schup af, want da werkt hier toch ni.
iets voor de grap vertellen of doen, nonsens verkopen, zeveren; (ook) grapjes, gekheden uithalen
variant: zwansen
Etymologie: Middelnederlands swantsen (dansen) (Van Dale 2009)
zie ook zwans
vgl. Zwanzederby
Ge moet niet zo zwanzen, manneke!
Ach, dat hebben de kinderen toch maar om te zwanzen gedaan!
De jongen was radeloos, hij kon nergens naartoe. THÉO : Wat?! ’t Is niet waar. Je bent aan het zwansen. WILLEM : Wacht, ik ga ’m halen. (verdwijnt.).(toneelfonds.be)
Wat ik leuk vind Humor, lachen en zwansen. (Maar een serieus of diepgaand gesprek moet ook kunnen) (smartvibes.be)
bucht met bewaarde klinker [u]
Op de markt was het bijna allemaal boecht.
damp, rook, mist
zie ook doempkot
Met al den doemp in die café konden we mekaar bekan niet zien staan.
belastingssysteem waardoor de taks op diesel automatisch verlaagd wordt als deze boven een bepaalde prijs stijgt
vlaanderen.be/taaladvies: “Naast cliquetsysteem wordt ook kliksysteem gebruikt.”
zie ook kantelcliquet
cliquet (tourniquet) {1898} < frans cliquette “klapper”, van cliqueter “kletteren, klikken”, van cliquer (vgl. clique). (Van Dale Etymologisch woordenboek)
Toen het cliquetsysteem nog maar pas in werking was getreden, heeft het bij forse prijsstijgingen van diesel in november 2007 niet gewerkt, omdat er geen regering was om deze te activeren.
Stijgende dieselprijzen: sp.a wil cliquetsysteem afschaffen – HLN.be
Het is niet uitgesloten dat de regering het kliksysteem, dat in het regeerakkoord staat, later deze maand opnieuw invoert. (knack.be)
Cliquetsysteem? Dat is een mechanisme waarbij de accijnzen stijgen als de energieprijzen dalen en vice versa. (vrt.be)
oud ventje
herkomst: zie pee
vgl. meke
Dat peke zat weer in de estaminet deze middag.
> andere betekenis van peke
diarree
Van Dale 2005:
3. stoelgang, ontlasting, excrement
3a (Belgisch-Nederlands, spreektaal) diarree
vnw: in België ook: diarree, buikloop
- de(n) afgang hebben, buikloop hebben
Zie hem lopen naar het wc, hij heeft de afgang!
aan het voorhoofd recht geknipte haarlijn
SN: pony
zie ook: froe
Van Dale online: BE, informeel
Meisje met een froufrou
Mijne froufrou hangt bekan in mijn ogen, ik moet dringend eens naar de coiffeur.
“Die froufrou? Dat is gewoon omdat ik in mijn midlifecrisis zit”, zegt de vrouw van de Amerikaanse president. (vrt.be)
schroef
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Middelnederlands vise, vijs, uit Oudfrans vise (Frans vis). Het woord is en was ook voorheen vrijwel geheel beperkt tot het Zuiden van het taalgebied;
Van Dale online: BE, spreektaal
werkwoord: vijzen
samenstellingen: vijsbank, vijsmachine
zie ook: vijs, daar zit een ~ los; rondel
Zet die plank vast met een vijs.
nochtans, toch, verbasterd van het Franse ‘pourtant’
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen (toch, evenwel, echter)
zie ook: pertangs, pertank, pertangst
Hebben ze verloren? Ze hebben pertang goed gespeeld.
’t is pertang mooi weer om te gaan wandelen dus ge moet niet binnen blijven zitten.
We hadden haar pertang verwittigd dat ze weg moest blijven.
gazetajoin.be: ik ben insj krejeis. schoein dingen: evil: ’t was pertangst mor e mopken. (Aalst)
glijbaan
zie afrijs, afrijzer, afritser, rijsaf, slierbaan, slijderbaan
Schuifaf voor de kleintjes
Kareltje kwam te hard naar beneden en viel overkop van de schuifaf.
De schuifaf zelf is ruim 51 meter hoog. In april werd de attractie uitgeroepen tot de hoogste en snelste waterglijbaan ter wereld. (demorgen.be)
Ik ken Christophe nog uit de periode van het tv-programma Schuifaf, toen hij ‘Bartje’ speelde. (vrt.be)
Hij wil zijn eigen serretje met marihuana, zijn eigen springkasteel en zijn eigen schuifaf en bovendien zijn de kinderen van de geburen slecht (vrt.be)
SN-NL: oliebol
Het is een traditioneel gefrituurd gistdeeggerecht uit de lage landen. Ook worden ze het hele jaar door op kermissen verkocht.
BE: In enkele streken wordt het gerecht “smoutebol” genoemd. Dit omdat ze vroeger in smout werden gebakken. Een smoutebol is niet gevuld, in tegenstelling tot de Hollandse oliebol.
Algemeen Nederlands Woordenboek: ((vooral) in België)
bolvormige koek van beslag die in frituurolie wordt gebakken
vnw: smout(e)bol: oliebol
zie ook smoutebollenkraam
Er zit veel te veel suiker op de smoutebollen.
pak rammel (ook fig.)
< pandoer
vnw: aframmeling, pak slaag
Van Dale 2016 online: BE
Woordenboek der Nederlandsche Taal: pak slaag: in Z.-Nederl.
”Iemand eene goede pandoering geven”, Schuermans (1883), De Bo (1873), Corn.-Vervl. (1899)
”Hij mag het op een loopen stellen om geen pandoering te krijgen”, Wattez, Koningsk.
West-Vlaanderen: pandoeringe
zie ook: roefeling, peutering, doefeling, priggel, stravats, ros, rossing, rammeling, doef, ruising, deus krijgen, biet, poefeling
Als ge zo verder doet kunt ge een pandoering krijgen.
Los daarvan is de pandoering van de PS voor een groot stuk toe te schrijven aan huidig president Hollande. (vrt.be)
Bpost krijgt een pandoering van formaat op Euronext Brussel. (demorgen.be)
> andere betekenis van pandoering
spin
spellingsvariant: spinnenkop
Gisteren verschoot ik nogal van een grote spinnekop in de badkamer.
er voor paal of Piet Snot bijstaan
ook: staan geelogen
De bus vertrok net alvorens hij er aan kwam. Nu staat hij daar te koekeloeren.
> andere betekenis van koekeloeren
plakken, lijmen
vgl. zelfklever
Ik heb een papieren aprilvis op zijn rug gekleefd.
woedeuitbarsting
zie ook: coleire, koleire, koleirig, koleriek, koleire, in een Franse ~ schieten
Frans colère < Grieks, kholè
Ze kreeg een colère toen haar kaartenhuisje ineenzakte.
piemeltje, koosnaampje voor piemel
Kempen: pizzewiet
Houdt uw piezewiet goed vast als ge moet pissen, of heel uw broek is nat.
verouderde benaming voor algemeen vormend secundair onderwijs (aso)
zie ook: doorstroming, tso, secundair, poësis, retorica
In de humaniora hebben we een paar streken uitgehaald met onze leraars.
Beau uit Bredene gaat zijn 100 dagen vieren in de Gentse Overpoort. Na zijn humaniora wil hij naar het Belgisch leger. (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
