Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
schrijlings
Ze zit scherlewiep op ‘t staantje (= bagagedrager) van z’n fiets.
foefelen, morsen, prutsen, aanmodderen
Uitspraak: dasjteureun (1ste eu lang, 2de eu kort)
< dasteren, desteren, desteren
< zie ook andere definitie van dashteren
De loodgieter heeft weer liggen dasjteren: de WC is verkeerd aangesloten!
Vanavond een goed pakske dashteren in Zot van Koken op VTM.
Fr. évident < Lat. evidens
voor de hand liggend
V.D. (België) gemakkelijk, voor de hand liggend, vanzelfsprekend (vaak met niet of minder)
DS2015: dat is niet evident (dat is niet makkelijk): standaardtaal
vnw: in België ook: vanzelfsprekend, voor de hand liggend
zie ook evidament
vgl. evidentie
Het is nogal evident dat België als staat gaat blijven bestaan.
Iedereen content stellen is niet evident.
SN-NL: gekkekoeienziekte
De dolle koeienziekte heeft aan de veehouders reeds een pak geld gekost
kraamafdeling van een ziekenhuis, materniteit
vnw: kraamkliniek, kraaminrichting
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook verzamellemma geneeskunde
We zijn met een taxi naar het moederhuis gesneld.
bloemlezing De Standaard
Wie durft het moederhuis te sluiten? – De Standaard Mobile
Eén personeelslid heeft de overstap van moederhuis naar rusthuis nog meegemaakt. (standaard.be)
In 2012 werd het voormalige Geelse moederhuis en RVT (rust- en verzorgingstehuis) afgebroken voor de bouw van tien woongelegenheden, 51 rusthuiskamers … (standaard.be)
enz.
zaklamp
vnw: zaklamp, zaklantaarn
< pil + lamp
zie ook: pillicht, pielelucht, pitslamp
In het midden van het bos ging mijn pillamp plat.
het licht, in de uitdrukking:
Je staat in mijn zon!
Ga uit mijn zon! (Je beneemt mij het licht)
Alexander ging voor zijn held staan, maar wist niet wat hij moest zeggen. Uiteindelijk zei hij: ‘Kan ik iets voor u doen?’ Waarop Diogenes zou hebben geantwoord: ‘Als je per se iets voor me wilt doen, ga dan uit mijn zon.’ (Wikipedia: Alexander de Grote)
te weinig verdienen
patatten, het zout op de ~ niet verdienen
vnw: niet het zout op de patatten verdienen: niet veel verdienen, een laag inkomen hebben
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook het zout in de karnepap niet verdienen
Hij verdient het zout op zijn patatten niet.
spijbelen
zie ook haagschool houden
Dwazen! Ja beter meer no ’t schole gewist in de platse van zo vele bustje te kappen!
plaats in de kerk (soms balkon) waar het koor staat
< oksaal: bij Kiliaan (1599): oksael, hooghsael
etymologie oksaal: zie reacties
Van Dale 1995: gew.
De planken vloer van ’t hoogzaal kraakte en piepte terwijl het vrouwenkoor ingetogen stond te zingen.
bitter
Rauw witlof lust ik niet. Té brak van smaak.
> andere betekenis van brak
gehaast
zie ook: presseren, presseert ni, ’t ~
→ Fr. pressé
Ik ben gepresseerd, want ik moet over welgeteld 8 minuten op de trein zitten.
een Jupiler biertje
ook Jupeke; jupke
Allez menneke, ik lust nog wel een juupke!
Hoelang gaat Jupiler nog volhouden dat enkel mannen van een Jupke kunnen genieten? (demorgen.be)
“Eerst nog een pitstop bij Dimi en daar op het terras nog een juupke gedronken in het zonneke.” (steenbakkers.be)
“Maar dat neemt niet weg dat ik tijdens de film wel één Juupke drink ;)” (hondaclub-belgium.be)
“en ge kon me niet aanspreken ?? zo verlegen ?? ge had heus wel een juupke gekregen zenne !!” (flat4free.be)
Jezus
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): jezus:
In de zegsw. ‘Deezeken de oogen uitsteken, het te bont, te bar maken.
’Dat gaat over zijn hout. Menschen, houdt op, want waarlijk ge steekt Deezeken zijne oogen uit!’ De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).
(Hageland) Zjuzzeke, Jezeke
zie ook danke Dezeke, Dezeke kijft
smoort, smoort, smoort ’n sigaret
doe voort, voort, voort en smoort zo lank a ge nog asem hèt
vraagt on Deezeke, lieve God
dat ’m boven al e pleutske lot
mor da g’ eerst nog moet trekke on oe sigaret
(naar de Strangers)
Ge meugt Diezeke zijn ogen niet uitsteken!
In Djezekes tijd (heel lang geleden)
spottende uitdrukking die aangeeft dat iemand overbezorgd of bang is
zie ook klamper
Toen ik nog een jong meisje was mocht ik nooit alleen de deur uit. Ons moeder was bang dat ik van de klamper zou gepakt worden.
straatsteen van natuursteen (meestal porfier), kinderkopke
anw: (vooral) in België: dikke, min of meer vierkante straatsteen met een afgeronde bovenkant
vnw:
•kei als straatsteen, soort kinderhoofdje, kinderkopje
•straatweg met keien
Van Dale: kassei
1300 ‘straatweg, straatsteen’ < Picardisch cauchee (Frans chaussée)
DS2015 kasseien: straatstenen: standaardtaal
zie ook kasseiweg, kasseibaan, kasseistraat, kasseiwegel, kasseidreef, kasseilegger, kasseikapper, kasseisteen, kasseihelling
Mijn armen doen zeer van te veel op kasseien te fietsen.
Als ge met dees regenweer de kasseis gaat doen, past op dat ge met uwe velo er ni van onderuit schuift.
eventueel
Van Dale 2017 online: BE, ambtelijk
zie ook gebeurlijke ongevallen
Wij zijn niet verantwoordelijk voor gebeurlijke ongevallen.
Zullen wij bij een gebeurlijk splitsing van België ook daar gemeentelijke referenda organiseren? (vrt.be)
Van competitievervalsing is echter geen sprake, omdat het reglement werd aangepast en alle wedstrijden van Moeskroen gebeurlijk zullen worden geannuleerd. (demorgen.be)
huishoudelijke dienst, voorraad kantoorbenodigdheden (Frans économat)
vnw:
•administratieve dienst
•kantoor van de econoom
Als uw pen leeg is, gaat ge er maar een nieuwe halen in het economaat.
medelijden
zie ook: medelij
< Frans compassion <Lat.compassio < pati, lijden.
wnt:
znw. vr. Ontleend aan latijn compassio en frans compassion.
Medelijden, deernis. Thans alleen in Zuid-Nederland.
“Hebt medelijden, hebt compassie, hier met een armen blindeman”, Stijn Streuvels, Minnehandel (1903).
“Compassie strijkt geen zalf, medelijden alleen is niet genoeg” (Cornelissen-Vervliet)
Belgisch-Nederlands volgens het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
Van Dale 2016: 1 medelijden
•compassie hebben met …
zie ook zonder compassie
Ik had compassie met die vrouw in haar rolstoel.
vervaardigd uit plastiek (plastic)
vnw: in België vaak voor: plastic, van plastic
plastieken (van plastic) is Belgisch-Nederlands volgens het referentiebestand van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
Van Dale online: BE, informeel
In de provincie Antwerpen: plastikken
Sommige mensen die veelvuldig botox in het gezicht gebruiken, hebben precies een plastieken kop.
Dat plastieken speelgoed is geschikt voor de leeftijd van 3 tot 6 jaar.
De bezoekers uit andere werelddelen hebben zich ongelooflijk vermaakt in de plastieken en betonnen setting van Doha en wijde omstreken. (demorgen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
