Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #2241 16 August 2015: rezzekes

    rezzekes
    (bijwoord)

    eventjes

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: reizekens
    bijw. Van reis met den dim.-uitgang -ken en de adverbiale -s. Evenals van het grondwoord komen vele bijvormen voor, b.v. reiskens, reskens, riskens, rezzekens, reidzekes, reidzekies.
    Gewestelijk in Zuid-Nederland.

    Van Dale: reizekens:
    van reis (vlak, even, eventjes) < Oud-Frans res (gladgemaakt)
    (gewestelijk)

    zie ook: reskes

    Mor wacht toch ne kur rezzekes !
    (Maar wacht toch eens (ne keer) eventjes!)

    ’k heb rezzekes tegen uwen auto gezeten.
    (Ik ben rakelings tegen uw wagen gebotst)

    > zie andere betekenis van rezzekes

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door denbruinen en laatst gewijzigd door Geertivp (02 Mar 2024 11:01)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Aug 2015

    👍
    633

    #2242 06 August 2015: muggenpis

    muggenpis
    (de ~ (m.), geen mv.)

    motregen, druilregen, af en toe een lekske regen dat er valt

    Van Dale online: gewestelijk: zeer fijne motregen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Z.-N. een term voor motregen

    ook in het Hageland en in (Zuid-)Limburg

    zie ook het weer

    Het is maar muggenpis dat er valt.

    Noemde dees rege? tis ma wa muggenpis zalle, sebiet nog es wa in mennen hof gaan werken peisek… (Kempen)
    (Noemt ge dit regen? Het is muggenpis, sebiet nog eens wat in mijnen hof gaan werken, peins ik…)

    Muggepis: ziejever (zever) woa dagge ferm nat van wurdt (Kempen). (muggenpis: zever waar ge serieus nat van wordt)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door ria mattheus en laatst gewijzigd door petrik (08 Aug 2021 15:22)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jun 2015
    Dit woord was woord van de dag op 06 Aug 2015

    👍
    443

    #2243 24 July 2015: borstel

    borstel
    (de ~ (m.), ~s)

    bezem

    uitspraak in Brabant & prov. Antw.: böstel
    uitspraak in Oost-Vlaanderen: bustel

    Van Dale (algemeen Belgisch-Nederlands) bezem

    zie ook schuurborstel, keerborstel, vaagbustel, spinborstel

    uitdrukking: borstel, er met de grove ~ door gaan
    borstel, nieuwe ~s keren goed

    zie andere definitie van borstel

    Het parket van de living ligt vol stof, ik pak even een borstel en kuis het op (opkuisen).

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Feb 2025 06:21)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Jul 2015

    👍
    499

    #2244 21 July 2015: feestdag, wettelijke ~

    feestdag, wettelijke ~
    (de ~, (m.), ~en)

    officiële feestdag, een feestdag waarop niet gewerkt wordt

    Van Dale: officiële feestdag, (in België) wettelijke feestdag
    feestdag waarop niet gewerkt wordt

    zie ook feestdagenwet, feestdag, nationale ~ van België

    21 juli en 15 augustus zijn wettelijke feestdagen.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (26 Jul 2021 14:02)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Jul 2015

    👍
    508

    #2245 15 July 2015: vakantiejob

    vakantiejob
    (zn. vr./m. -s)

    werk dat studenten verrichten tijdens hun vakantie

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7

    In Nederland: vakantiewerk of vakantiebaan(tje)

    vgl. vakantiejobber

    Ons Sara is al aan ’t zoeken naar een goei vakantiejob.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Aug 2024 10:17)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jul 2015

    👍
    425

    #2246 11 July 2015: Vlaamse feestdag

    Vlaamse feestdag
    (begrip)

    Dag waarop de Vlaamse gemeenschap haar feestdag houdt

    zie 11 juliviering, 11 julitoespraak, 11 juli 1302

    Wat betekent de Vlaamse feestdag voor de Vlaming? Dat van 1302 is niet belangrijk, wel (Vlaanderen.be): “11 juli is een vrije dag voor de ambtenaren van de Vlaamse overheid, het personeel werkzaam bij de provinciebesturen en bij de lokale besturen. Ook in sommige privé-sectoren (onder andere de banksector) en in grote industriële privé-bedrijven werd een verlofdag bedongen.” Voila, dat het verlof is. De rest zal ons barbecueworst wezen.

    belgium.be:
    Nationale feestdag: 21 juli (Het was op 21 juli 1831 dat Leopold I, de eerste Koning der Belgen, de grondwettelijke eed aflegde.)

    Vlaamse feestdag: 11 juli (Herdenking van de Guldensporenslag (in 1302) bij Kortrijk, waarin de Graaf van Vlaanderen, samen met de stedelijke milities, de troepen van de koning Filips IV van Frankrijk en zijn bondgenoten versloeg.)

    Feestdag van de Franse Gemeenschap: 27 september (Herdenking van de overwinning (in 1830) van de patriotten op de Hollandse troepen in het Park van Brussel.)

    Feestdag van de Duitstalige Gemeenschap: 15 november (Dag van het Koningsfeest)

    Feest van het Waals Gewest: derde zondag van september

    Feest van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 8 mei
    Kortom, in België alle dagen feest. Voor uiteenlopende redenen weliswaar.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (09 Aug 2021 13:55)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Jul 2015

    👍
    317

    #2247 05 July 2015: generiek

    generiek
    (de ~ (m.), ~en)

    aftiteling, begin- en eindtitels van een film, een tv-programma e.d.
    begingeneriek, eindgeneriek, filmgeneriek

    < Frans: générique

    Van Dale online: Belgisch-Nederlands: begin- en eindtitels, van een film, een tv-programma e.d.

    DS2015 standaardtaal

    Omdat de televisiezender de generiek van de film niet liet zien, weet ik niet welke acteurs meespeelden.

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Aug 2021 04:02)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Jul 2015

    👍
    685

    #2248 18 June 2015: muggenpis

    muggenpis
    (de ~ (m.), geen mv.)

    motregen, druilregen, af en toe een lekske regen dat er valt

    Van Dale online: gewestelijk: zeer fijne motregen

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: in Z.-N. een term voor motregen

    ook in het Hageland en in (Zuid-)Limburg

    zie ook het weer

    Het is maar muggenpis dat er valt.

    Noemde dees rege? tis ma wa muggenpis zalle, sebiet nog es wa in mennen hof gaan werken peisek… (Kempen)
    (Noemt ge dit regen? Het is muggenpis, sebiet nog eens wat in mijnen hof gaan werken, peins ik…)

    Muggepis: ziejever (zever) woa dagge ferm nat van wurdt (Kempen). (muggenpis: zever waar ge serieus nat van wordt)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door ria mattheus en laatst gewijzigd door petrik (08 Aug 2021 15:22)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jun 2015
    Dit woord was woord van de dag op 06 Aug 2015

    👍
    443

    #2249 15 June 2015: fanfare, met de ~ op kop het bos intrekken

    fanfare, met de ~ op kop het bos intrekken
    (uitdr.)

    met veel kabaal iets aankondigen zodat het resultaat niets is

    Wordt toegeschreven aan wijlen Steve Stevaert: “Ik wil niet de jager zijn die met de fanfare op kop het bos intrekt, want dan vang je niets.”

    Sindsdien in alerlei contexten in het taalgebruik binnengesmokkeld

    ook verkort: met de fanfare op kop = met veel kabaal iets aankondigen

    newsmonkey.be: CD&V trekt met de fanfare op kop het bos in: iedereen weet open en bloot wat hun standpunt is.

    knack.be: ‘Johan Van Overtveldt moet niet met de fanfare op kop het bos in trekken: Belfius in de etalage zetten is dom’, dixit Meyrem Almaci van Groen.

    standaard.be: ‘Op pedofielenjacht met de fanfare op kop’

    wouterbeke.be: Ik ga nu niet onbekiaans doen of met de fanfare op kop daarover voorstellen lanceren.

    hbvl.be: Ondertussen blijven de socialistische vakbondsleiders met de fanfare op kop de straat op trekken, ook al leidt dit niet tot resultaten

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (26 Jul 2021 22:39)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Jun 2015

    👍
    303

    #2250 05 June 2015: kot

    kot
    (het ~, koten/kotes)

    dierenhok

    Van Dale 2013: kot (het; meervoud: kotten; in België: koten)

    Kempen: mv: koters, kotes

    Icono512
    Hondenkot

    zie ook verzamellemma koterij

    De konijnenkoten moeten eens uitgekuist (uitkuisen) worden, ze stinken.

    De school dat is een apekot, parlez-vous
    De apen zitten twee aan twee, parlez-vous
    De grootsten aap die zit van voor
    En doet de zotste kuren voor, inke pinke parlez-vous
    (Vuile Mong en zijn vieze gasten)

    > andere betekenissen van kot

    13 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door nthn (08 Aug 2021 23:12)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Jun 2015

    👍
    778

    #2251 25 May 2015: sinksenmaandag

    sinksenmaandag
    (zn. m.; ~en)

    pinkstermaandag, tweede pinksterdag, tweede sinksendag

    zie ook Sinksen

    Het is verlengd weekend want morgen is het sinksenmaandag.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 23:21)
    Dit woord was woord van de dag op 25 May 2015

    👍
    334

    #2252 11 May 2015: uitblutsen

    uitblutsen
    (ww. blutste uit, uitgeblutst)

    uitdeuken

    Van Dale 2012 online Belgisch-Nederlands, spreektaal

    vgl. blutsen, uitbutsen

    Ze gaan de gardeboe uitblutsen en herspuiten.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door de Bon (07 Aug 2021 19:43)
    Dit woord was woord van de dag op 11 May 2015

    👍
    549

    #2253 01 May 2015: werkmens

    werkmens
    (zn. m., ~en)

    iemand die door hard werken zijn kost verdient

    zie ook werkmens, gewone ~
    ook dikwijls “werkende mens”

    Van Dale 1995 vermeldt enkel mv. werkmensen = arbeidersklasse
    weinig googlementen in NL (verwijzen bijna allemaal naar het liedje van Yvan Heylen: De werkmens)

    Welke politieke partij komt nog op voor de werkmens?

    Het refrein van De Werkmens van Yvan Heylen gaat als volgt:
    Hier zit ne werkmens, ne werkmens, ne werkmens
    A zet a hier
    Maar de lochting maakt toch vele goe
    Patatten en tomatten op een roe
    Hier zit ne werkmens, ne werkmens, ne werkmens
    A zet a hier

    1 mei, Dag van de Arbeid, is een internationale feestdag voor de werkmens.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Marcus (11 Aug 2021 02:11)
    Dit woord was woord van de dag op 01 May 2015

    👍
    353

    #2254 26 April 2015: embrayeren

    embrayeren
    (ww. embrayeerde, geëmbrayeerd)

    koppelen in auto (maar meestal wordt met embrayeren ontkoppelen bedoeld)

    vnw: koppelen bij het schakelen tussen versnellingen

    uitspraak: klik op het pijltje om het woord te beluisteren

    Van Dale: embrayeren
    Frans: embrayer
    de kop­pe­ling aan­zet­ten
    = kop­pe­len
    <> debrayeren, ont­kop­pe­len

    andere spelling: embrailleren, ambrieren

    zie ook: embrayage

    Ge moet embrayeren, als ge wilt schakelen.

    Om te kunnen vertrekken, moet je nu eerst debrayer, de versnellingspook in de juiste stand zetten en embrayer (koppelen). Ge embrayeert door het koppelingspedaal zachtjes los te laten en de koppeling tot stand te brengen. Om naar een hogere versnelling te gaan, moet je eerst debrayeren (loskoppelen) door het koppelingspedaal in te trappen, de pook uit de lagere versnelling halen, in de hogere versnelling plaatsen voor ge weer kunt koppelen (embrayer), wat ge weer doet door het koppelingspedaal zachtjes loslaten. (haloewie “Franse rijles”)

    Op de terugweg is de kabel natuurlijk overgegaan en ben ik naar huis gereden zonder te embrayeren (schoon vlaams). (vespaforum.be)

    Bwa, toch al een tijdje hoop ik: eentje voor de gas, eentje om te embrayeren en ne frein. (gentblogt)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jun 2022 09:51)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Apr 2015

    👍
    513

    #2255 25 April 2015: dagschotel

    dagschotel
    (de ~ (v.), ~s)

    Een pintje, een pint bier

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    “Pascalleke, voor mij een dagschotel!” (oneliner uit de televisiereeks F.C. De Kampioenen)

    Hij mag voortaan zoveel dagschotels drinken als hij wil. (Rik Van Cauwelaert is met vakantie). door Karl van den Broeck. (knack.be)

    Dagschotel drinken na potje padel in Mijn Gedacht. Brasserie Mijn Gedacht in Emblem is volop bezig met de aanleg van vier padelterreinen. (gva.be)

    Die avond werden er nog veel “dagschotels” gedronken met alle gevolgen van dien, zondag in Beerzel zullen we op alcohol fietsen ipv spaghetti! (blogspot.com)

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Jun 2024 18:06)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Mar 2015
    Dit woord was woord van de dag op 25 Apr 2015

    👍
    431

    #2256 15 April 2015: wipzaag

    wipzaag
    (de ~ (v.), ~en)

    decoupeerzaag

    Van Dale 2014 online: toegevoegd in 2007

    Ryobi RJS 720 - 2017-01-19 (1)

    Om in bochten te zagen, heeft men een wipzaag nodig.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Flipper en laatst gewijzigd door de Bon (09 Aug 2021 21:25)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Apr 2015

    👍
    438

    #2257 05 April 2015: paasbloem

    paasbloem
    (de ~ (v.), ~en)

    gele narcis, paaslelie

    vnw

    Van Dale 2005: paasbloem
    volksnaam voor verschillende planten die rond Pasen bloeien, bv. het madeliefje, de gele narcis en de sleutelbloemen

    niet te verwarren met de pisbloem

    Narcissus flowers

    De voortuin staat in maart vol met paasbloemen.

    “Mooie Anne Geddes narcis (Paasbloem) …” (2dehands.be)

    De narcis bloeit meestal rond de paasperiode en daarom wordt ze de paasbloem genoemd.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Aug 2024 06:58)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Apr 2015

    👍
    515

    #2258 26 March 2015: keikop

    keikop
    (de ~ (m.), ~pen)

    stijfkop, koppigaard, dweizerik, steenezel

    vnw: zeer koppig persoon, stijfkop

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)

    vgl. kop, een harde ~

    Hij wil niet toegeven dat hij fout was, de keikop.

    De keikop van de Wetstraat – De Standaard Mobile

    In een zeldzaam moment liet Marijnen, de doorduwer en keikop, zich op een kwetsbaar moment betrappen. (standaard.be)

    Van Lierde is een werkpaard zonder grote bek, maar ook een keikop. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 May 2023 08:13)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Mar 2015

    👍
    429

    #2259 18 March 2015: afspringen

    afspringen
    (ww. sprong af, afgesprongen)

    plots afslagen van apparaten, toestellen, …

    zie ook uitspringen, aanspringen, opspringen

    Van een forum voor sitemasters: ‘Maar toen deze moest beginnen is volgens mijn moeder en mijn zus op dat uur mijn pc opeens afgesprongen, tv afgesprongen en modem etc ook… Alles in feite waarmee mijn pc in verbinding stond..’

    De ijskast is afgesprongen. Binnen enkele minuten springt die terug op.

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 13:02)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Mar 2015

    👍
    471

    #2260 14 March 2015: dagschotel

    dagschotel
    (de ~ (v.), ~s)

    Een pintje, een pint bier

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    “Pascalleke, voor mij een dagschotel!” (oneliner uit de televisiereeks F.C. De Kampioenen)

    Hij mag voortaan zoveel dagschotels drinken als hij wil. (Rik Van Cauwelaert is met vakantie). door Karl van den Broeck. (knack.be)

    Dagschotel drinken na potje padel in Mijn Gedacht. Brasserie Mijn Gedacht in Emblem is volop bezig met de aanleg van vier padelterreinen. (gva.be)

    Die avond werden er nog veel “dagschotels” gedronken met alle gevolgen van dien, zondag in Beerzel zullen we op alcohol fietsen ipv spaghetti! (blogspot.com)

    9 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Jun 2024 18:06)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Mar 2015
    Dit woord was woord van de dag op 25 Apr 2015

    👍
    431

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.