Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #191 28 December 2024: plankvast

    plankvast
    (bn.)

    zonder plankenkoorts

    vnw

    Van Dale 2018 online: BE

    De groep staat ‘plankvast’ op het podium voor dit bijzondere concert. Het publiek luistert geboeid. (mechelenblogt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 06:15)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Dec 2024

    👍
    123

    #192 27 December 2024: werk op de plank

    werk op de plank
    (uitdr.)

    er is nog veel werk voor het doel bereikt is

    vnw: werk aan de winkel

    “De combinatie werk op de plank is standaardtaal in België. Werk aan de winkel is standaardtaal in het hele taalgebied. De betekenis is ‘er is nog veel werk te doen’.” (Team Taaladvies)

    uitdrukkingen: er is/ligt nog veel werk op de plank, heel wat werk …

    zie ook brood, veel ~ op de plank

    “Er ligt inderdaad heel wat werk op de plank bij de Great Old: van de jeugdwerking over de A-ploeg en de trainer tot het stadion.” (gva.be 5 mei 2017) (The Great Old)

    “Macron heeft werk op de plank” ( titel standaard.be 8 mei 2017)

    “Internationale Vrouwendag lang niet voorbijgestreefd. Er is nog werk op de plank” (karinjiroflee.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Nov 2024 12:13)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Dec 2024

    👍
    153

    #193 26 December 2024: soldenkoorts

    soldenkoorts

    uitdrukking voor het streven van mensen om tijdens de solden voordelig in te kopen

    Terwijl de soldenkoorts nog volop woedt, zijn de ouders van communicanten al gretig op zoek naar de ultieme outfit voor kindlief. (Nieuwsblad)

    Soldenkoorts. Met kerst en Nieuwjaar draait de consumptiemaatschappij op volle toeren. (demorgen.be)

    Mijn vrouw had een aanval van soldenkoorts en alles derdoor gedraaid. (forum.politics.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Nov 2024 07:40)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Dec 2024

    👍
    5

    #194 25 December 2024: handelsfoor

    handelsfoor
    (de ~, ~ en, vr. zelfst. nw.)

    handelsbeurs waar ook het algemene publiek welkom is

    zie ook foor

    Van Dale: Belgisch-Nederlands, verouderd

    Middenstand Herenthout staat in voor de organisatie van de jaarlijkse Braderij-Handelsfoor welke doorgaat op de verkeersvrije markt en in de aangrenzende straten. (http://www.herenthout.be/vereniging/middenstand)

    Handelsfoor keert 35jaar terug in de tijd (ds.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 21:02)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Dec 2024

    👍
    241

    #195 24 December 2024: duizendste luk

    duizendste luk
    (woordgroep)

    een zeldzaam toeval

    vroeger: nen duzendste luk

    zie ook luk, luk, een ~ zijn

    “Warenhuizen hebben last van sluikstorters (Tienen). Geregeld komt de politie langs, maar iemand op heterdaad betrappen, is een duizendste luk.” (nieuwsblad.be 25 mrt. 2011)

    “… stilaan beu, da’s een jaar dat ik hormonen neem, in alle mogelijke vormen, ik begin te denken dat mijn eerste kindje een duizendste luk was, …” (mamaforum.libelle.be 14 jun. 2007)

    “Ik had het gekocht als ‘benenfietske’ maar thuis bleek dat dat op batterijen werkt maar dat zou nen duizendste luk zijn moest dat oude beestje nog werken (nog altijd niet geprobeerd)…” (Vlaams-Brabant, vespaforum.be 2 mrt. 2008)

    Hij zei dat het een duizendste luk was als het grote walnoten werden. (Limburg, tuinadvies.be)

    Zus had een olifant uit de kaskes gehaald. Dat is natuurlijk een duizendste luk. Maar één olifant en twee kleine meisjes …(Antwerpen, wizzewasjes.be)

    Op de webcam en dat is een duizendste luk want het is e 1ste keer dat ik een mens zie,… (Oost-Vlaanderen, Wirtzfeld.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 00:03)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Dec 2024

    👍
    165

    #196 23 December 2024: horecacheque

    horecacheque
    (zn. m.; ~s)

    cheque die door de werkgever belastingvrij aan de werknemer bezorgd kan worden en die de werknemer in de horeca kan besteden

    zie ook andere vormen van cheques bij cheque

    ‘Superkern’ bespreekt morgen nieuwe koopkracht- en steunmaatregelen: horecacheque, btw-verlaging en premie van 250 euro voor leefloners op Tafel (hln.be)

    Lauwe reacties op horecacheque voor zorgpersoneel: ‘Meer nodig dan eenmalige premie om op café te gaan’(demorgen.be)

    Werkgevers kunnen een horecacheque aan hun personeel geven. Het is maar de vraag of veel bedrijven dat zullen doen. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 Jul 2021 18:51)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Dec 2024

    👍
    34

    #197 22 December 2024: instelprijs

    instelprijs
    (zn. m.; ~prijzen)

    aanvangsprijs bij een verkoping per opbod

    vnw: inzetprijs

    google2020: hits in .NL meestal mbt .BE

    variant: instelbod

    ook verkort instel

    vgl. instellen; instelpremie

    Bij een openbare verkoop wordt vaak een instelprijs weergegeven om de openbare verkoping vlot te laten verlopen. (debeleggersgids.be)

    De instrumenterende notaris kan voorafgaand aan de toewijzing, eventueel na advies van een door hem aangestelde deskundige, de instelprijs bepalen. (Gerechtelijk wetboek: 23ste uitgave)

    Veiling Grote partij dames nylon panties Wolford, alles aan 1€ instelprijs ! (.faillissementsdossier.be)

    Alle kopers verzamelen en wachten het instelbod af. Dan kan het bieden beginnen (dehuiskoper.be)

    De notaris was gestart met een instelbod van 250.000 euro. (nnieuws.be)

    Er waren 5 bieders die vanaf de instelprijs 1.000 euro per bod omhooggingen om aan de pauze uit te komen aan 232.000 euro. (seniorennet.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Dec 2022 08:45)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Dec 2024

    👍
    22

    #198 21 December 2024: kropvol

    kropvol
    (bn., bw.)

    tot aan de rand gevuld, er kan niets of niemand meer bij, aan toegevoegd worden, propvol, eivol
    ook: krobbedevol

    krop: verwijde slokdarm van vogels

    Mijn tas zat krobbedevol (= kropvol). Waar moest ik de doos pastelpotloden nog kwijtraken?

    Toch staan de rekken in de supermarkt tegenwoordig kropvol glutenvrije koekjes, pasta, muesli, crackers en noem maar op.(radio1.be)

    Inderdaad, zijne magazijnen zaten kropvol ivoir, en hij verlangde dit tegen noordsche producten te verwisselen. (De Belgische Illustratie. Jaargang 7: 1874-1875)

    Kropvol was zondag de feestzaal van de katholieke werkmansvereeniging Vrede. (Aals courant – 1889)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door sir (07 May 2025 17:06)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Dec 2024

    👍
    292

    #199 20 December 2024: cheminot

    cheminot
    (zn. m.; ~s )

    een werknemer van de NMBS (spoorwegen), een echte liefhebber van het spoor

    Toen ik zes jaar was kreeg ik een speelgoedtreinset. Ik werd een cheminot in hart en nieren. (demorgen.be)

    Benoît Gilson, een cheminot sinds 2005, is vandaag lid van het ExCom* van Infrabel en General Manager van de dienst Strategy, Innovation, Corporate & Public Affairs. (infrabel.be)

    ‘Ik ben de kleinzoon van een postbode en een cheminot en de zoon van zelfstandigen.’ (tijd.be)

    Ik heb vandaag toch al geleerd dat de minister die de bevoegdheid heeft over de NMBS vaak een zoon is van een cheminot. (dekamer.be)

    De NMBS zoekt dit jaar 1.600 nieuwe personeelsleden omdat het spoorwegpersoneel razendsnel veroudert. Een jobtrein trekt zaterdag door het land om kandidaten te zoeken die willen toetreden tot de ‘gemeenschap van cheminots (spoorwegarbeiders, red.)’. (bruzz.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 Dec 2023 06:56)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Dec 2024

    👍
    5

    #200 19 December 2024: restbevoegdheid

    restbevoegdheid
    (de ~ (v.), ~heden)

    De bevoegdheid die nog niet definitief aan de federale overheid of aan de deelstaten is toegewezen.

    < in de Belgische staatshervorming

    zie ook: re­si­du­ai­re be­voegd­heid, fantoombevoegdheid

    Van Dale: BE, po­li­tiek

    De restbevoegdheid van de raad van bestuur is de bevoegdheid om elke materie te behandelen die niet is voorbehouden aan een ander orgaan. (kluwereasyweb.be)

    De federale overheid behoudt een reglementerende restbevoegdheid, met name specifiek wanneer het gaat om afgeleiden van de verblijfssituatie (de arbeidskaart C en de vrijstellingen gekoppeld aan de verblijfssituatie). (werk.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 05:03)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Dec 2024

    👍
    187

    #201 18 December 2024: stekkebenen

    stekkebenen
    (zn.mv.)

    magere beentjes

    SN/NL: spillebenen

    zie ook stek, stekkebeen; verzamellemma geneeskunde

    Niet direkt in het elftal van Barcelona met je stekkebenen!

    Zeer snelle stofwisseling, waardoor ik amper iets bijkom —> smalle polskes en stekkebenen. (9lives.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door japper en laatst gewijzigd door nthn (04 Jul 2021 19:16)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Dec 2024

    👍
    217

    #202 17 December 2024: bib

    bib
    (zn. v. -s)

    bibliotheek

    Van Dale 2015 online: BE; informeel

    in NL eerder: bieb

    zie ook fietsbib

    We gaan vanavond nog een paar boeken halen in de bib.

    “Bibbezoekers proberen e-readers uit.” (gva)

    “Beluister nieuwe cd’s uit de bibcollectie via Spotify.” (bibmaaseik)

    “Het bibpersoneel wenst jullie een sfeervol en een gelukkig en gezond 2014!” (bib.sint-niklaas.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (20 Nov 2024 20:15)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Dec 2024

    👍
    307

    #203 16 December 2024: plafonneerder

    plafonneerder
    (de ~ (m.), ~s)

    iemand die plafonneert, stukadoor

    vnw: stukadoor

    verbasterd tot blafonneerder

    zie ook plafonneur; bezetter; plekker & plakker; plafonneren

    De plafonneerder heeft de mouluren voor de lusters krak in het midden van den blafon gehangen.

    De bedoeling is om de onderzijde een pleisterlaag te geven. Kan iemand me een plafoneerder/stucadoor aanbevelen? (bouwinfo.be)

    Zijn vader, Hubert Servais, die sinds. 1803 te Antwerpen woonde maar afkomstig was uit het Luikse, was plafoneerder (onroerendgoed.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Nov 2024 07:25)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Dec 2024

    👍
    273

    #204 15 December 2024: placeren

    placeren
    (ww. placeerde, geplaceerd)

    plaatsen, installeren

    vnw: plaatsen, installeren

    zie ook: een danske placeren; woordje, een ~ placeren; geplaceerd zijn; geld placeren

    Volgende week kom ik de voordeur plaseire.

    Wat er nog moet gebeuren zijn vooral afwerkingswerken, deuren die wat slepen, badkamerkastje staat er maar moet nog geplaceerd worden, een trapleuning en nog … (bouwinfo.be)

    Wij placeren uw wc, douche, bad en de nodige waterleidingen. (janchristiaens.be)

    Ook een gokje geplaceerd 40 stuks aan 29,81. Leuk. (beyondgaming.be)

    “Ha, ge hebt een chauffeur!”, riep één van de omstanders, terwijl Acid zich op de achterbank placeerde. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door janwitloof en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Nov 2024 07:11)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Dec 2024

    👍
    304

    #205 14 December 2024: tegenwringen

    tegenwringen
    (ww., wrong tegen, heeft tegengewrongen)

    tegenwerken; moeilijk doen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4

    Van Dale 2017 online: BE, informeel

    vgl. tegenwringer

    Ik heb zo lang en zo hard tegengewrongen dat ik langenlaatste mijn goesting kreeg.

    Als het bergop gaat, begint mijn knie tegen te wringen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2024 19:15)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Dec 2024

    👍
    338

    #206 13 December 2024: plaats

    plaats
    (de ~ (v.), ~en)

    plein

    < Frans: place

    vnw: plein bij de kerk, dorpsplein, kerkplein

    Grote Van Dale:
    2. (niet algemeen) plein in een stad of dorp, m.n. bij de kerk of het raadhuis

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    uitzonderingen: Schoolplak, Duinplak …

    zie ook dorpsplaats

    De Groenplaats heette vroeger Place Verte. Vandaar. Moeten we het Napoléon kwalijk nemen? Zeker niet. De Franskiljons des te meer.

    “In het project Noorderlijn hoort ook de heraanleg van de Teniersplaats, het plein tussen de Leien en de Meir.” (hln.be 4 nov. 2017)

    “De Bolivarplaats is gelegen in het Zuidkwartier, tussen de Jan Van Gent- en de Brusselstraat. Wegens de centrale ligging van het plein aan het zuidelijke uiteinde van de Zuiderlei (huidige Amerikalei), kreeg het oorspronkelijk de naam “Zuiderplaats” mee. Sinds 1931 is het plein genoemd naar Simon Bolivar (1783-1830), gehuldigd omwille van zijn rol in de bevrijding van de Latijns-Amerikaanse staten Venezuela, Columbia, Peru en Bolivië." (inventaris.onroerenderfgoed.be)

    > zie andere definitie van plaats

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door haloewie en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2024 07:22)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Dec 2024

    👍
    383

    #207 12 December 2024: plaat, een ~ pakken

    plaat, een ~ pakken
    (uitdr.)

    een röntgenfoto pakken

    meestal meervoud: platen nemen/pakken: röntgenfoto’s nemen

    vnw: platen (laten) nemen: röntgenfoto’s (laten) maken

    Typisch Vlaams: platen laten nemen: röntgenopnamen laten maken (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    zie ook plaat, plak

    Klik op de afbeelding
    X-Ray

    Ze hebben platen genomen van mijn arm, maar er was niks op te zien.

    Ik moet platen laten pakken van mijn nieren. Mijn huisdokter denkt dat er misschien stenen inzitten.

    jaja morgen platen laten pakken volgende week vrijdag weet ik wat ze gaan doen met mijne rug opereeren dat weet ik maar hoe geen iedeeee alles komt wel goed :-) … (facebook)

    ‘Dokter, zou u toch geen plaat laten trekken?’ Veel artsen stemmen daar gewoon mee in, kwestie van geen risico’s te nemen. (demorgen.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Nov 2024 07:18)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Dec 2024

    👍
    276

    #208 11 December 2024: herbruiken

    herbruiken
    (ww. herbruikte; herbruikt)

    SN: hergebruiken

    “Alleen hergebruiken is correct. Herbruiken is geen standaardtaal. In de standaardtaal is hergebruiken (‘opnieuw gebruiken, recycleren’) de juiste vorm (…) In België komt soms ook de vorm herbruiken voor, vooral in gesproken taal. Herbruiken wordt dan als volgt vervoegd: (hij) herbruikt, (hij) herbruikte, (hij) heeft herbruikt. Die vormen zijn geen standaardtaal.” (taaladvies.net)

    Taalmail:
    -—————-
    Fout: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook herbruikt.
    Goed: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook hergebruikt.

    Het werkwoord luidt hergebruiken, met als voltooid deelwoord hergebruikt. Maar het bijvoeglijk naamwoord is herbruikbaar.
    -—————-

    google2018:
    hebruiken: .BE (51.200) ; .NL (11.900)
    herbruikte: .BE (>2.076) ; .NL (>942)
    herbruikt: .BE (>22.000) ; .NL (>34.900)
    hergebruiken: .BE (>75.100) ; .NL (276.000)
    hergebruikte: .BE (>10.900) ; .NL (>51.700)
    hergebruikt: .BE (>66.000) ; .NL (>376.000)

    Het herbruiken van raketten kan volgens het bedrijf een revolutie in de sector ontketenen. (vrt.be)

    N-VA en sp.a herbruiken Vlaamse verkozenen en ‘cabinetards’ op federale kieslijsten. (demorgen.be)

    Door de wijnflessen te herbruiken zorgt Colruyt er voor dat er tot 2.000 ton minder glas per jaar in omloop wordt gebracht (standaard.be)

    Het herbruiken van oude kledingstukken is een rode draad in Margiela’s werk. (kack.be)

    Wanneer ze hun handen grondig gewassen hadden, herbruikten ze de handdoek. (demorgen.be)

    Beide straten werden heraangelegd met herbruikte Zweedse kasseien. (standaard.be)

    Het doel van BeFre is aan te tonen aan bedrijven, consumenten en particulieren dat met dankzij het herbruiken van zakken en tassen, men aanzienelijk het overbodig verbruik van wegwerpzakken vermindert, alsook de productie en uiteindelijk de berg afval. (befre.be)

    Arduin om te herbruiken – Te koop | 2dehands.be

    Tombola voor herbruikte frituurolie (Tienen) – Het Nieuwsblad

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Nov 2024 08:19)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Dec 2024

    👍
    181

    #209 10 December 2024: piste

    piste
    (zn. v., ~n of ~s)

    spoor, een te volgen/overwegen alternatief, denkpiste

    vnw: in België ook: spoor, denkspoor, plan, voorstel

    Van Dale 2013 online: (Belgisch-Nederlands) één van de verschillende mogelijke wegen om iets te realiseren of te onderzoeken

    vergelijk denkpiste; onderzoekspiste; gedachtepiste; onderhandelingspiste
    pistes, alle ~ blijven open;
    piste, een ~ bewandelen;
    pistes, alle ~ bewandelen;
    piste, een ~ volgen

    In het onderzoek naar de Bende van Nijvel zijn lang niet alle pistes onderzocht.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Oechel en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Nov 2024 08:55)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Dec 2024

    👍
    326

    #210 09 December 2024: piloteren

    piloteren
    (ww. piloteerde, gepiloteerd)

    leiden (sport)
    meer algemeen: sturen

    vnw:
    •loodsen, gidsen, rondleiden
    •een plotse en belangrijke promotie geven, lanceren

    znwb: (Naar een bep. plaats) loodsen; – ook: (iem.) de weg wijzen, rondleiden; – in de sportt.: (iem.) in de aanval sturen; ook: (naar de overwinning) loodsen enz.

    Van Bondt en Van Dyck piloteren Blijlevens naar 13de seizoenzege. (Belang van Limburg)

    Moeten wie andere onderhandelaars uit deze ploegen aan tafel zetten, frisse gezichten met frisse benen naar de meet piloteren. (herecomesherman)

    De Gentenaar werd onder meer door Michael Verschueren gepiloteerd naar eigenaarsschap van de club. (bruzz.be)

    De Bruyn werd enkele jaren gepiloteerd naar Eén, waar hij in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 De laatste ronde presenteerde (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Nov 2024 16:28)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Dec 2024

    👍
    182

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.