Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1541 06 April 2021: weerbots, van de ~

    weerbots, van de ~
    (uitdrukking)

    van de weeromstuit

    ook wel eens ‘van de weerombots’: contaminatie van de weerbots, ven de weeromstuit, zie voorbeelden

    Zijn vrouw is ’t afgebold en van de weerbots is em in ’t klooster gegaan.

    Ik las daarnet de post van Patricia toen ze hem naar de mailinglijst van Gentblogt stuurde (aha! in exclusiviteit gelezen, dus!), en ik heb dat van de weerombots aangegrepen om ook een afspraak te maken bij de kapper. (blog.zog.org)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (21 Aug 2021 14:02)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Apr 2021

    👍
    320

    #1542 05 April 2021: welvaartsenveloppe

    welvaartsenveloppe
    (de ~, ~pen m. zelfst. nw.)

    een enveloppe voor de welvaartsaanpassing van uitkeringen van de sociale zekerheid van de zelfstandigen en werknemers

    De financiele begrippenlijst: BE: een structueel mechanisme dat de loondrempels en de sociale uitkeringen bindt aan de welvaart.

    De Wever benadrukt tegelijkertijd de noodzaak van sociale correcties. Hij noemt als voorbeeld de 100 procent van de welvaartsenveloppe die de regering nu toekent.
    (DS 05/12/14)

    En opnieuw: de indexsprong gomt de inspanningen van de welvaartseveloppe gewoon weg. (visie/CM)

    “De oplossing van de werkgevers voor de crisis? Gepensioneerden, zieken en werkzoekenden verarmen door te snijden in de welvaartsenveloppe.” (vrt.be – 2022)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2022 11:05)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Apr 2021

    👍
    243

    #1543 04 April 2021: bedrijvig

    bedrijvig
    (bw.)

    Typisch Vlaams: bezig, actief, werkzaam: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 3; De Nederlands-Nederlandse bijbetekenis ‘druk, druk, druk’ ontbreekt in België. Iemand die rustig zijn werk doet, kan in België ook ‘bedrijvig’ worden genoemd.

    vnw: in België ook in de neutrale betekenis: actief, werkzaam (zonder de bijbetekenis ijverig, druk)

    Inbrekers bedrijvig in Pajottenland (Herne) – De Standaard

    Voor onze klant te Niel, een familiale onderneming bedrijvig in de vervaardiging van betonproducten, zijn wij op zoek naar polyvalente operatoren (vdab.be)

    Hij was werkzaam in de firma Eternit als handelscorrespondent en sinds 1962 bedrijvig in de politiek. (blog.seniorennet.be)

    Groep CMW, bedrijvig in de sociale dienstverlening, wijzigt per 1 januari 2001 zijn benaming in Arenberg Dienstengroep. (dvo.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Sep 2021 07:07)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Apr 2021

    👍
    37

    #1544 03 April 2021: caractériel

    caractériel
    (zn. m.; ~s)

    iemand met een principiële, koppige, hardleerse persoonlijkheid; persoon die door zijn karakter altijd min of meer in conflict ligt met iedereen, die geen harmonieuze relatie kan hebben met zijn omgeving

    “Als je een beetje rechtlijnigheid aan de dag legt, word je al snel omschreven als een ‘caractériel’. (opinie.deredactie.be)

    Wie daar tegen is is een caractériel, een eedbreker, een onbetrouwbare onderhandelingsparter. (inflandersfiels.eu)

    “De partijtop weet nu dat hij niet meer door ‘caractériels’ zal worden gegijzeld”, besloot De Standaard. (demorgen.be)

    Is het de caractériel Bouchez die toeslaat? (vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 04:11)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Apr 2021

    👍
    278

    #1545 02 April 2021: in een wip en een gauw

    in een wip en een gauw
    (uitdr.)

    snel, onmiddellijk

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    prov. Antw.: op een wip en een gauw

    zie ook: gauw, op nen hik en ne ~, op een wip en een flik

    Het product was in een wip en een gauw uitverkocht.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Jozefs en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 02:54)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Apr 2021

    👍
    466

    #1546 01 April 2021: terugdraaiende teller

    terugdraaiende teller
    (begrip)

    “De terugdraaiende teller:
    loopt op wanneer je meer energie verbruikt dan je produceert en
    draait terug wanneer je meer energie produceert dan verbruikt.” (fluvius.be)

    google2021: zowat alle hits op .NL hebben betrekking op BE

    Eigenaars van zonnepanelen die tegelijkertijd een warmtepomp of elektrische wagen hebben aangeschaft, zullen de afschaffing van de terugdraaiende teller financieel het hardst voelen. (vrt.be)

    Het Grondwettelijk Hof heeft zijn arrest gepubliceerd over de terugdraaiende teller bij zonnepanelen. (vreg.be)

    Protest op social media tegen vernietiging systeem terugdraaiende teller: “Laten we met z’n allen onze zonnepanelen uitschakelen” (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 04:54)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Apr 2021

    👍
    32

    #1547 31 March 2021: vierentwintigurenstaking

    vierentwintigurenstaking
    (de ~ (v.), ~en)

    (wat men in Nederland noemt, een) 24 uursstaking

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Zo ook: vierentwintigurenmarathon, vierentwintigurenloop

    Het syndicaat heeft nog maar eens een 24 urenstaking afgekondigd.
    Werchter heeft te lijden onder een vierentwintigurenstaking van de NMBS.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:25)
    Dit woord was woord van de dag op 31 Mar 2021

    👍
    313

    #1548 30 March 2021: kruispuntbank

    kruispuntbank
    (zn. v., ~en)

    databank die vanuit verschillende bronnen gegevens combineert en groepeert (meestal door overheid opgezet)

    Van Dale 2013 online: in België (opm. enkel in functie van de sociale zekerheid)

    demorgen.be : De databank zou nog een heel eind verdergaan dan de eerder bekendgemaakte “kruispuntbank rijbewijzen”.

    wikipedia: De benaming Erkend Ondernemingsloket mag alleen worden gebruikt door de ondernemingsloketten die worden bedoeld in de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen.

    trefpunt autisme Vlaanderen: Een kruispuntbank rond autisme in het bijzonder en handicap in het algemeen in Vlaanderen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 06:22)
    Dit woord was woord van de dag op 30 Mar 2021

    👍
    298

    #1549 29 March 2021: bangelijk

    bangelijk
    (bn. bw.)

    geweldig, fantastisch

    Typisch Vlaams Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 2

    vnw: bangelijk (bn. en bw.):
    •geweldig, fantastisch, verschrikkelijk (afhankelijk van de context):
    -een bangelijk optreden: een heel goed/heel slecht optreden
    •versterkend bijwoord: heel, erg:
    -dat is bangelijk goed gedaan: dat is geweldig goed gedaan

    De jongeren van vandaag zijn erg verwend en vinden niet zo gauw nog iets dat ze bangelijk vinden.

    “Frietrock is volgens frituuruitbaters “bangelijk goed” geweest." (gva.be)

    “Bangelijk lekkere balletjes in tomatensaus! Awel, hier had ik nu echt eens goesting in .” (blogspot.com)

    > andere betekenis van bangelijk

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door de Bon (21 Aug 2021 12:02)
    Dit woord was woord van de dag op 29 Mar 2021

    👍
    475

    #1550 28 March 2021: ginder

    ginder
    (bijwoord)

    ginds, aldaar

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 6

    Verwant met Engels ‘yonder’. Geldt in Nederland als archaïsch of poëtisch; in Vlaanderen echter heel gebruikelijk.

    Goede reis, en als ge ginder aankomt, doe ze mijn groeten!

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Rodomontade en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:08)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Mar 2021

    👍
    369

    #1551 27 March 2021: wijnpokken

    wijnpokken
    (zn. mv. )

    waterpokken, windpokken

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Ne zona of gordelroos komt van hetzelfde virus als wijnpokken.

    CM.be: Waterpokken of windpokken, ook wijnpokken of varicella genoemd, is een zeer besmettelijke kinderziekte, die zich vooral kenmerkt door hevig jeukende blaasjes.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 23:43)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Mar 2021

    👍
    285

    #1552 26 March 2021: rapte, in de ~

    rapte, in de ~
    (uitdr.)

    snel snel

    vnw: in de rappigheid, in de rapte: in de gauwte, in de haast, in zeven haasten

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Rapte. Meestal in de verbinding in de —, met de (een) rapte, vlug, in der haast. In Zuid-Nederland.

    vergelijk: raprap,
    vlugte, in de ~,
    rapte, met de ~
    rapke, in een ~
    rappigheid

    We zijn eerst naar die fuif geweest en daarna hadden we nie veel tijd meer en zijn we nog efkes in de rapte bij ne maat binnengesprongen (binnenspringen).

    “In de rapte de gazette overzien” De Bo (1873).

    Pas zaterdagmorgen heb ik “In de rapte” een ploeg samengesteld. (sporza.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door leander11 en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Jan 2025 07:34)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Mar 2021

    👍
    389

    #1553 25 March 2021: fuiven

    fuiven
    (ww. fuifde, gefuifd)

    deelnemen aan een fuif, partyen, feesten (in de jongerenbetekenis)

    “In het BN is het nu een algemeen woord; in het NN raakt langzamerhand in onbruik, ondanks een korte opleving in de jaren 1990 onder invloed van een televisiereclame van Duyvis (voor als er een fuif is).” (Etymologisch Woordenboek van het Nederlands – M. Philippa e.a.)

    Het is geen geheim dat dat de meeste jongeren al eens graag uitgaan en gaan fuiven. (huisvanhetkindstabroek.be)

    Er werd dan ook gefuifd tot de laatste speciaal ingerichte pendelbus omstreeks half vijf ’s ochtends de laatste fuifgangers veilig naar Malderen bracht. (nieuwsblad.be)

    Soms komen er ook karaoke-installaties aan te pas en wordt er gefuifd tot een stuk in de nacht. (standaard.be)

    De feestvierders fuifden tot in de vroege uurtjes. (nieuwsblad.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2021 13:25)
    Dit woord was woord van de dag op 25 Mar 2021

    👍
    27

    #1554 24 March 2021: manu militari

    manu militari
    (bw.)

    onder dwang, met sterke hand, krachtdadig
    (weinig gebruikt in Nederland)

    < Latijn, letterlijk: door militaire interventie

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    NL:‘met de sterke arm’

    De vechtersbaas werd manu militari door de buitenwipper op straat gezet.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (08 Aug 2021 19:02)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Mar 2021

    👍
    377

    #1555 23 March 2021: verslensbaar

    verslensbaar
    (bw.)

    het kunnen verslensen of verwelken

    zie ook verslenst

    Klaprozen zijn rap verslensbaar.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 05:43)
    Dit woord was woord van de dag op 23 Mar 2021

    👍
    31

    #1556 22 March 2021: zetel, vanuit uw luie ~

    zetel, vanuit uw luie ~
    (uitdr.)

    zonder dat ge er u voor moet verplaatsen, op een gemakkelijke manier, van thuis uit

    niet in Van Dale 2015 online

    .indicator.be : Iets kopen vanuit zijn luie zetel lijkt heel aanlokkelijk voor mensen die weinig tijd hebben, zoals b.v. vrije beroepers.

    filmfestival.be: Beleef het festival vanuit je luie zetel!

    deredactie.be: De kraker anno 2013 surft voortaan vanuit zijn luie zetel naar een Google Maps-bestand en kiest er zijn nieuwe stek uit.

    standaard.be: Vanuit zijn luie zetel kan hij voortaan terecht bij het interactieve e-loket. Een primeur voor Vlaanderen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:06)
    Dit woord was woord van de dag op 22 Mar 2021

    👍
    223

    #1557 21 March 2021: olifantenpijp

    olifantenpijp
    (zn. v.; ~en)

    wijd uitlopende broekspijp

    VD2016 online: BE

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 1

    vgl. ook: olifantenpijpenbroek

    2dehands.be : Retro broek met olifantenpijpen uit wollen mantelstof

    stylepoint.be: De flared jeans of ‘de broek met olifantenpijpen’ is aan een opmars bezig. Deze zal je de komende seizoenen steeds vaker zien.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 03:08)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Mar 2021

    👍
    227

    #1558 20 March 2021: gezien

    gezien
    (voegwoord)

    aangezien, omdat

    > Frans: vu que: gezien dat

    DS2015 geen standaardtaal

    Taaladvies.net: Het is onduidelijk of ‘gezien’ als voegwoord wel of niet tot de standaardtaal in België gerekend kan worden. Het wordt veelvuldig gebruikt als voegwoord, ook door veel standaardtaalsprekers, met als betekenis: aangezien, omdat. Toch is er een niet te verwaarlozen groep taalgebruikers die gezien als voegwoord afkeurt.
    Gezien is in elk geval standaardtaal in het hele taalgebied als voorzetsel, met als betekenis ‘met het oog op, rekening houdend met’…

    Gezien uw schoolresultaten niet al te fameus zijn, zult ge in september nog eens moeten terugkomen!

    - De directie stelde een onderzoek in, gezien het hier een geval van recidive betrof.
    - Gezien hij gisteren al aan bod is gekomen, zullen we nu met de volgende kandidaat beginnen. (Beide vb.zinnen: Taaladvies.net: in België, status onduidelijk)

    Of het beslissingsproces hiermee ten einde is, is niet zeker gezien hij tot nu toe nog geen officiële interlands heeft gespeeld met Marokko. (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (06 Aug 2021 10:02)
    Dit woord was woord van de dag op 20 Mar 2021

    👍
    363

    #1559 19 March 2021: eindmeet

    eindmeet
    (zn. v., ~meten)

    eindstreep,
    zie ook: aankomstlijn

    vnw
    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    zie ook meet

    Ik ben eens benieuwd wie er morgen in de Amstel Gold Race als eerste over de eindmeet zal rijden.

    Hij heeft vier keer de Ronde van Frankrijk meegereden, maar nooit de eindmeet in Parijs gehaald. Altijd opgegeven.

    Een groot deel van de eerstejaarsstudenten haalt de eindmeet niet.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 Jun 2022 09:21)
    Dit woord was woord van de dag op 19 Mar 2021

    👍
    377

    #1560 18 March 2021: opendebatcultuur

    opendebatcultuur
    (znw. (v.), ~en)

    een politiek zonder gesloten deuren, waarbij alle meningen overwogen worden en alles ter sprake kan komen. Ook letterlijk: het toelaten van journalisten op regeringsvergaderingen.

    Deze term dateert uit de tijd van de paarse kabinetten van de vroege jaren 2000.

    zie ook debatcultuur

    Opendebatcultuur in de politiek kan in principe wel werken, maar na verloop van tijd verzandt dat dikwijls in oftewel oppervlakkig gezever, oftewel slaande ruzie.

    Noël Slangen: ‘Ik pleit opnieuw voor een redelijke opendebatcultuur’. (apache.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Rodomontade en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 00:03)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Mar 2021

    👍
    261

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.