Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed 
Vroeger: belangrijkste (mooiste) woonlaag in een herenhuis met een souterrain (voor het huispersoneel) dat half boven het straatniveau uitkomt. De bel-etage is te bereiken via een trap voor of achter de voordeur. In die betekenis (vroeger) ook gebruikelijk in Frankrijk (bel étage), vooral in de Loirevallei, in Duitsland (Beletage, ook nu nog) en in Nederland.
Vergelijk: het Schoon Verdiep
In Vlaanderen is de betekenis verschoven naar ‘woonhuis met op de gelijkvloerse verdieping een garage en met de belangrijkste woonlaag op de eerste verdieping’. In het Belgisch-Frans, sporadisch ook in Noord-Frankrijk: bel-étage
In Nederland: ‘drive-inwoning’
Van Dale 2018:
BE huis met ingebouwde garage op de begane grond en het woongedeelte op de eerste verdieping
Hebbes.be
Rustig gelegen, goed onderhouden bel-etagewoning met zonnige tuin en garage.
Indeling: op het gelijkvloers een inkomhal, grote garage, wasplaats en bureau.
Op de eerste verdieping is er een ruime leefruimte met aparte ingerichte eetkeuken en aansluitend zonnig terras.
Op de tweede verdieping zijn er drie slaapkamers en een badkamer met dubbele lavabo, toilet en ligbad.
fr.answers.yahoo.com
En Belgique un “bel-étage” est une maison dont le garage et le hall d’entrée sont situés au rez-de-chaussée, le jardin et la buanderie en général aussi – au premier le living, la cuisine (w.c. ou terrasse avec escalier ou non donnant sur le jardin, cela dépend) et au deuxième les chambres et la salle de bain (avec éventuellement un second w.c.).
stift met inkt ops basis van alcohol
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
variant: alkoolstift
paradisio-online.be: Schrijven en toebehoren, Stiften, Alcoholstift bij Paradisio aan de beste prijs.
bouwinfo.be: blijkbaar heeft iemand er plezier in gehad een streep te trekken op onze arduinen dorpel met alcoholstift :x is dit nog te verwijderen?
Sorry he, maar als ge zelfs aan een alcoholstift begint te zabberen hebt ge volgens mij toch een serieus drankprobleem.
zappybaby.be: Krijg je ‘alkoolstift’ nog af plastiek doosjes?
onzea.be: ALKOOLSTIFT BEITEL STAEDTLER BOX 350 4 KLEUREN
iemand die altijd op de een of andere manier zijn plan weet te trekken of het in zijn voordeel weet te regelen
ook pejoratief bedoeld: iemand die altijd wel op een of andere manier aan zijn verplichtingen onderuit weet te komen.
(zie voor de tweede betekenis: karottentrekker, carottier)
vnw:
•iemand die zich weet te redden, overlever
•profiteur
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 6
vnw: iemand die zich weet te redden, overlever
znwb: Pers. die zich in alle omstandigheden weet te redden; soms bep.: pers. die rustig zijn eigen gang gaat, die op een handige manier alles in zijn voordeel zoekt te regelen enz.: opportunist; – ook in pejor. zin: pers. die langzaam of traag werkt: lijntrekker, dagdief.
Van Dale 1995: gewestelijk
Van Dale 2016 online: BE algemeen
DS2015 standaardtaal
vgl. plantrekkerij
Rijden er geen bussen meer na 11 uur ’s avonds? Och, ’t is ne plantrekker, hij zal wel op de een of andere manier thuisgeraken.
De Jean is ne plantrekker eerste klas: als em een gaatje ziet is em de pist in.
rode snoep met kersensmaak, die verdacht veel op een poepke gelijkt
zie ook poepegatje, poepegatteke
Gewassen krieken, “poepkes” of “poepegatjes” hadden de bedoeling om op halve kersen te lijken, maar met wat goede wil kun je er ook wel eens een achterwerk in ontwaren. Het is een eerder hard snoepje met een smaak ergens tussen krieken en kersen. Lekker en authentiek! (tsoete.be)
> andere betekenis van poepke
obligatie uitgegeven door een bank. De looptijd varieert tussen 1 en 10 jaar.
Een ‘achtergestelde’ kasbon geeft een hogere rente, maar in geval van faillissement van de bank is de kans op terugbetaling quasi nihil.
vnw: spaarbrief, waardepapier aan toonder voor een bepaalde termijn met een jaarlijkse vaste rente
Van Dale 2016 online: BE
Men betaalt 21% roerende voorheffing op de rente van kasbons.
te voorschijn halen, opdiepen
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal
Het grof geschut bovenhalen.
De getuige zag de beklaagde een mes bovenhalen.
Waarom bepaalde geuren herinneringen bovenhalen – HLN
(def. Van Dale) deel van het bedrag voor geneeskundige hulp en geneesmiddelen dat, in het Belgische systeem van gezondheidszorg, niet door de verzekering wordt terugbetaald
vnw: (bnl.) eigen bijdrage voor geneeskundige verzorging, deel van het bedrag dat niet door de ziekteverzekering wordt terugbetaald
zie ook verzamellemma geneeskunde
De patiënt betaalt dus enkel nog het zogenaamde remgeld.
Alle artsen, van tandarts tot specialist, zullen straks zelf kunnen beslissen om alleen nog het remgeld te vragen aan al hun patiënten. (demorgen.be)
aanspreking vaak tegenover kinderen, soms berispend, soms pejoratief, soms denigrerend, soms vriendelijk plagend
maar ook “Nu hoort ge het eens van een ander, madam Toertjes.” (Frank Bomans in Thuis 13/10/2010)
zie ook juffra
Hela, juffra Toertjes, stop uw gezaag achter chocolat nu maar. Ge hebt al genoeg gesnoept vandaag.
‘Juffra Toertjes’ zei ons memoe al eens tegen mij toen ik klein was.
Oei, madam toertjes is op euren tien getrapt.
een functie bekleden zonder ze daadwerkelijk uit te voeren, titulair
Typisch Vlaams : Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
vnw: titulair
vgl. titelvoerder
znwb: Alleen de titel hebbend, maar niet de waardigheid of functie: titulair; titelvoerend bisschop
Van Dale 2017 online: BE
NL-SN: titulair
Tijdens de duur van zijn ministerschap wordt Alexander De Croo titelvoerend burgemeester in het Oost-Vlaamse Brakel en wellicht ook gemeenteraadsvoorzitter. (hln.be)
In het gemeentedecreet is er geen sprake van een onderscheid tussen enerzijds een titelvoerend burgemeester, schepen of gemeenteraadslid en anderzijds een waarnemend burgemeester, schepen of gemeenteraadslid. (vlaamsparlement.be)
In memoriam Zijn Excellentie Monseigneur Eugeen Van Rechem, titelvoerend bisschop van Carpasia, Ve algemeen overste der Zusters van liefde van Jezus en Maria van Gent (1858-1943). (ugent.be)
Calvo wordt titelvoerend eerste schepen omdat hij geen schepenambt mag cumuleren met zijn job als fractieleider in de Kamer. (vrt.be)
insnijding, vil, inkeping
Wordt vaak met het werkwoord geven gecombineerd: een slipke in iets geven, een slipke maken. Ook een villeke in iets geven.
Van Dale 1995 (gewestelijk)
Hebt gij dat cuttermes vast? Geeft dan eens een slipke hier in dien doek zodat ik dat stokske erdoor kan steken.
seksuele relaties, seks
zie ook: samsonseks
zie ook: betrekkingen, betrekkingen hebben
Twee mannen en een vrouw hebben elk 100 zweepslagen gekregen omdat ze onwettige seksuele betrekkingen hebben gehad in Afghanistan. (Nieuwsblad)
Een dagelijkse intieme hygiëne is essentieel, maar seksuele betrekkingen betekenen niet dat u nog meer inspanningen moet doen. (Saforelle)
een bepaalde, meestal afgeronde, leeftijd naderen
ook voor andere getallen dan leeftijden (zie voorbeelden)
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
vnw: naar de veertig, vijftig, zestig enz. gaan: tegen de veertig, vijftig, zestig enz. lopen
NL-SN: tegen de 60 lopen
Hij gaat naar de 50. En hij heeft een enorme drukke job. (happymama.be)
Hij gaat naar de 40. Hij zou een knappe man kunnen zijn, maar hij is zichtbaar een sukkel. (binnendemuren.be)
“Mogelijk schakel ik binnenkort terug over op een elektrische, want ik ga stilaan naar de zestig." (jobat.be)
@zwarteridder, wat is jouw voorspelling voor de koers? Denk je dat we naar de 60 gaan of naar de 30? (beursduivel.be)
“Daar waren er vorig jaar 155 mensen die hebben ingetekend, dit jaar willen ze naar de 200 gaan”, weet Katrien Loots. (hln.be)
plat uitschuifbaar zonnescherm boven een terras (is niet hetzelfde als een markies)
NL: markies, terrasscherm, zonwering voor buiten
Van Dale 2016 online: BE
Ze hebben een automatische zonnetent laten plaatsen.
jaarlijkse vakantie van de bouw
Van Dale 2015 online: BE
zie ook groot bouwverlof
vgl. vriesverlof
Als alles meevalt zal het huis winddicht zijn voor het bouwverlof.
AN ragebol, raagbol,
half ronde borstel aan een lange steel om spinrag weg te nemen
Van Dale 2015 online: halvemaan: Belgisch-Nederlands
zie ook spinnebossel, kobbejager, spinnenborstel, halvemaan
Omdat wij in een oud herenhuis wonen met hoge plafonds, staat in een van de hoeken een halfmaan met een heel lange steel geparkeerd.
2dehands.be: 3x Oude BORSTEL Ragebol
A) Halve maan Ragebol vroeger gebruikt om spinnenwebben te verwijderen van muren. Merk Vero .
drukt een verwondering of verbazing uit, zowel in positieve als in negatieve zin
Woordenboek der Nederlandsche Taal: A of Ah en mij: als uitroep van leedgevoel of verontwaardiging, van smart, pijn, afkeer, medelijden enz. Niet meer in gebruik, maar vervangen door het thans gewone Ai mij!
P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1936, 1938, 1939), Idioticon van het Antwerpsch Dialect – Bijvoegsel:
Amai, Amei, Amij, tw. – Ai mij. Amai! dat doe’ zeer! – Uiting van spot. Amai! gij kunt liegen! Amai! wa’ sto?fer! – Amai m’n oog, m’n oor, m’nen hiel, m’n voeten! enz., spottende versterking (Antwerpen). Ze gaan trouwen en ze weten nog nie eens of da’ ze de kost zullen winnen. Amai! m’n voeten!
Van Dale 2016: amai
< een vervorming van ai mij
1. BE; spreektaal uitroep van verbazing of teleurstelling
< NL: nou, jeetje
zie ook amaai, amai amai, voeten, amai mijn ~; amaie; amai merci
Amai, mijn klein schattebolleke, gij zijt groot geworden!
Amai, goe gedaan. Hoe hebt ge dat klaar gekregen?
Ik zen muug nu, amai, wat was dat vandaag allemaal. Zo’nen heksenketel op het werk.
Amai seg, wat voor nen ambetante vent is me dat!
Mijn benen, amai die doen zeer.
Ik ben weleens in haar programma geweest, ’s morgens op Studio Brussel, en amai! Hoe die bitch haar personeel behandelt, dat is werkelijk wraakroepend. (Clement Peerens in De Morgen)
(informeel) foert
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
verkorte vorm: mijn botten!
zie ook van kust mijn, kust mijn ~
Ze kunnen allemaal mijn botten kussen!
definitie taalunie:
Pedagogische studiedagen (soms ook ‘pedagogische conferentie’ genoemd) bestaan in het basisonderwijs en het secundair onderwijs. Het zijn dagen tijdens het schooljaar waarop de leerkrachten nascholing krijgen en de leerlingen bijgevolg een dag vrij hebben.
Basisscholen beschikken over anderhalve pedagogische studiedag per schooljaar, secundaire scholen hebben er één.
vgl. conferentie
De pedagogische studiedag werd vroeger ‘conferentie’ genoemd.
verhoogde stoeprand uitgevoerd met een boordsteen in arduin of cementblokken
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3
Brugs: bordeure (v.)
< Fr. la bordure
.jpg)
zie ook algemene betekenis van borduur
Tegenwoordig zijn de borduurstenen nuus uitgevoerd aan opritten en oversteken.
Hij stond met een wiel geparkeerd op den borduur.
Bewoners rijden banden stuk op scherpe borduur (nieuwsblad.be)
Rosetta wilde nog snel een bus halen die meteen zou gaan vertrekken, schopte met haar klompvoet tegen de borduur, sloeg tegen de grond, (…) en overleed (De fouten – H.Brusselmans)
Meneer ge zijt met uwe jante tegen den borduur gereden. Ja en? Den borduur is nu kapot! (autoforum.be 19 feb. 2007)
regering die beslissingen neemt zonder ze aan het parlement voor te leggen
google2019: .NL (5 mbt BE)
zie ook volmachten, regeren met volmachten
Hij verwijst naar de manifestatie in 1986 van 200.000 mensen, die leidde tot de val van de volmachtenregering Martens-Gol-Verhofstadt. (nieuwsblad.be)
Ik ga niet zo ver om te beweren dat het hier een soort volmachtenregering wordt, maar het is wel duidelijk dat het hier om zelfbediening à la carte gaat, om de parlementaire werking te sturen. (vlaamsparlement.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
