Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
SN/NL: historische vereniging
dikwijls verkort tot heemkring
zie ook heem
De heemkundige kring van Wommelgem meet de schade en het verlies op na de drieste inbraak van afgelopen maandag. (gva.be)
In Vlaanderen komt de term historische vereniging vrijwel niet voor, namen met heem erin zijn zeer dominant, af en toe duikt geschiedkundig, oudheidkundig of erfgoed op in de naam. De situatie in Noord-Brabant en Nederlands Limburg lijkt hier erg op. In veel andere Nederlandse provincies zijn namen met heem erin in afwezig of uiterst zeldzaam, terwijl de term historische vereniging juist veel voorkomt, naast andere aanduidingen. (wikipedia.org)
lavabo met onderkasten of schuiven
zie ook lavabokast
Lavabomeubel – 2 deuren
Dit lavabomeubel is perfect voor in uw badkamer! Al uw handdoeken, toiletartikelen en dergelijke zal u hier allemaal kunnen opbergen. (acaza.be)
het gezin betreffend
Van Dale 2016 online: BE, algemeen
opm: familiaal in de betekenis van de familie betreffend is niet algemeen
vgl. intrafamiliaal
zie ook familiaal bedrijf; familiaal geluk; familiaal geweld; familiaal helpster; familiaal leven;familiale omstandigheden; familiale redenen; familiaal verlof; familiale verzekering; intrafamiliaal
Vlaamse Vereniging voor Familiale Bemiddeling (desocialekaart.be)
Licentiaat in de Familiale en Seksuologische Wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven (kuleuven.be)
Dankzij dit akkoord zijn we gesterkt om de familiale- en zakelijke uitdagingen in de toekomst aan te gaan. (hetanker.be)
Wat is een Familiale Verzekering? Waarom heb je als alleenstaande een Familiale Verzekering nodig? (coronadirect.be)
iemand die met jeugd werkt, of haar begeleidt
NL: jeugdwerker, jongerenwerker
zie ook monitor
Hij brak met z’n opvanggezin en stond op eigen benen en dat leek te lukken. Daarna werkte hij een tijdje als jeugdmonitor maar na een verkeersongeval nam hij weer z’n toevlucht tot de drugs. (VRTNWS)
SN/NL: Nobelprijs voor Scheikunde
zéér dikwijls ook ‘Nobelprijs voor de chemie’
vgl. Zweeds ‘Nobelpriset i kemi’ = ‘de Nobelprijs in chemie’
klemtoon op de eerste lettergreep (zie Vlaamse uitspraak)
zie ook chemie; Nobelprijs voor fysica
De Nobelprijs voor Chemie wordt dit jaar toegekend aan de Franse wetenschapster Emmanuelle Charpentier en haar Amerikaanse collega Jennifer Doudna. (nieuwsblad.be)
Dit jaar krijgen Emmanuelle Charpentier en Jennifer Doudna de Nobelprijs chemie voor de ontwikkeling naar de ‘genschaar’ Crispr-Cas, waarmee het genoom van organismen aangepast kan worden. (standaard.be)
vaste weerman/weervrouw in de media
vgl. anker; nieuwsanker; verkeersanker; sportanker
zie ook het weer
Ex-Miss België Tatiana Silva (32) ruilt haar job als weervrouw bij de RTBF in om als weeranker aan de slag te gaan bij de tv-zender TF1. (bruzz.be)
VTM NIEUWS-weeranker Frank Duboccage verwacht voor de komende uren dat die onweerszone een beetje naar het oosten kan opschuiven (vtm.be)
Dit is pure lichtvervuiling”, vertelt weeranker van VTM Eva Clockaerts aan Het Nieuwsblad. (metrotime.be)
rap kwaad worden en je stem verheffen, opvliegen
West-Vlaanderen: omhoge gaan
Je moet niet zo rap omhoge gaan, ’t is voor je goed dat ik het zeg.
register waarin alle inwoners van het land geregistreerd worden
vnw: (bnl.) officieel register van alle personen, ook die uit de vreemdelingenregisters, met enige informatie en met een identificatienummer
Van Dale 2015 online: in België
zie ook rijksregisternummer
hln.be: Bestuur Geert Bourgeois een brief gestuurd aan zijn federale ambtgenoot met de vraag om de taalcode uit het rijksregister te verwijderen.
Nu dat ik mijn belastingsbrief weer moet invullen denk ik er toch serieus aan mij uit het Rijksregister te laten schrappen.
sport: een competitie waarbij de rangschikking wordt bepaald op basis van toegekende punten volgens de plaats in de uitslag van de wedstrijden (o.a. Formule 1, ProTour wielrennen, …)
Typisch Vlaams: sportklassement volgens prestatie op de belangrijkste wedstrijden: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 7
Elk atletiekjaar organiseert Atletiekclub Grimbergen vzw een regelmatigheidscriterium voor de leden van de club. (acgrimbergen.be)
Het neemt de Superprestige over, het oudste regelmatigheidscriterium in het veld. (sporza.be)
Opgelucht omdat zijn tweede grote objectief van het seizoen, de eindzege in dit prestigieus regelmatigheidscriterium, eindelijk binnen was. (demorgen.be)
Het WK triatlon op de korte afstand is eigenlijk een regelmatigheidscriterium. In de World Triatlon Series wordt de optelsom gemaakt van drie wedstrijden tijdens het seizoen (Yokohama, Leeds en Montreal), de Olympische Spelen en de grote finale in Edmonton. (sporza.be)
het contacteren, het opnemen van contact
vnw: het maken van contacten, het in contact komen met
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 4
Na contactname met onze servicedienst proberen wij binnen de 12 uur een eerste actie te ondernemen naar herstelling. (abtechniscs.be)
Na contactname met het parket werd een huiszoeking uitgevoerd, waarbij de politie 14 mensen aantrof. (vrt.be)
Om contactname mogelijk te maken dienen de straatartiesten een actief GSMnummer mee te delen ten laatste bij afhaling van hun vergunning. (gent.be)
Slechts een vijfde van de contactnames kwam afgelopen jaar van professionele hulpverleners. (overheid.vlaanderen.be)
ANW: “(vooral) in België: iemand die zich voor zijn beroep bezighoudt met het behandelen van voetklachten of klachten aan bijvoorbeeld de rug of de benen die voortvloeien uit een niet goed functioneren of gebruik van de voeten”
VL: podoloog en podologie
NL: podotherapeut en podotherapie
opm: In NL bestaat podoloog ook maar dan heeft het meer betrekking op de verkeerde stand van de voeten
zie ook verzamellemma geneeskunde
In België wordt een podotherapeut een podoloog genoemd. Dit leidt soms tot verwarring, want in Nederland is podoloog een ander beroep. Onderstaand wordt gesproken over een podotherapeut (Nederland) maar wordt dus ook de podoloog (België) bedoeld. (Wikipedia)
Een podoloog is een paramedicus die, na verwijzing van een arts of arts-specialist, patiënten met klachten ter hoogte van de voet onderzoekt en indien nodig behandelt. (podologieweb.be)
Waarom moet een diabetespatiënt naar de podoloog? (podologie.be)
ergens niet happig op zijn
WNT, bij scheutig: 5. Belust, gebrand. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
Ik ben er nie’ scheutig op, om nu nog alleen deur den donkere te loopen, Cornelissen-Vervliet (1899)
Van Dale 2015 online: BE, spreektaal
zappybaby.be : Liefst niet iets waarbij je online moet betalen…ben daar niet scheutig op!
zita.be: Enkelen onder hen leken er echter niet scheutig op om samen op de foto te komen.
hln.be: Minister van Defensie Pieter De Crem was niet scheutig op een extra besparing omdat hij al een grote inspanning achter de rug had.
met betrekking tot Iran
SN/NL: Iraans
zie ook verzamellemma nationaliteiten; Vlaamse uitspraak
De Iranese hoofdstad is Teheran.
> andere betekenissen van Iranees
historisch: pedagische onderwijs ter voorbereiding van het leraarschap in de lagere school en het lager middelbaar
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook normaalschool
Van de leerwerkschool verbreedde de opleiding nadien naar algemeen onderwijs en naar het normaalonderwijs. (kasteelvanvorselaar.be)
Inleiding tot de studie van het Nederlandsch ten dienste van middelbaar en normaalonderwijs Paperback Van Loey& Serayen
VERWIJDERD : Koninklijk besluit tot vaststelling van debevoegdheidsbewijzen die voldoende geacht worden voor de leden van hetpersoneel der vrije inrichtingen voor middelbaar ennormaalonderwijs. (data-onderwijs.vlaanderen.be/)
Bednet is een vzw die ervoor zorgt dat landurig zieke kinderen thuis of in het ziekenhuis synchroon kunnen lesvolgen: zij kunnen de les die in hun klas doorgaat tegelijk mee volgen. Daarvoor installeert Bednet een laptop, webcam en randmateriaal in de klas en bij het kind. Via een gesloten systeem op het internet, volgt het kind actief de lessen: antwoorden, toetsen maken, spreekbeurten, groepswerk. (bron: Go! onderwijs van de Vlaamse gemeenschap)
zie ook verzamellemma geneeskunde
Via het Bednet-systeem kunnen de zieke kinderen ook in contact blijven met het schoolgebeuren en met hun klasgenoten en leerkrachten.
- partiële examens
- examens over een deel van de leerstof, meestal in hoger onderwijs
zie ook: partiële
Van Dale 2013 online: partieel examen; Belgisch-Nederlands
Ze is van het jaar aan haar eerste jaar rechten begonnen en met de partiëlen had ze toch al redelijke resultaten.
partiële proefwerken 2022-2023 (humaniora.broeders.be)
uitdrukking van verbazing, ontreddering, …
Van Dale 2015 online: BE
synoniemen:
oor, amai mijn ~
amai mijn oren
amai mijn klak
amai mijnen amai
frak, amaai mijne ~
appel, amai mijnen ~
orgel, amai mijn ~
botten, amai mijn ~
amai mijn armen
amai mijn gat
amai mijn kloten
Amai mijn voeten! Ik had niet gedacht dat die kist zo zwaar zou wegen.
youtube.com: Code 37 – Amai mijn kloten
bornem.be: Het MS (Multiple Sclerose) corps zet zich in om de slepende zenuwziekte in de kijker zetten. Op dit moment doen ze dat met de actie ‘MS, amai mijn voeten!’.
drukte maken (o.a. om te reclameren), zijn eigen kwaad maken
vnw: zich kwaad maken
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zich opwinden, boos worden
DS2015 geen standaardtaal
varianten:
Jan, van zijn ~ maken
neus, van zijn ~ maken,
kloten, van zijn ~ maken,
gat, van zijn ~ geven,
gat, van zijn ~ maken
paretten, van zijn ~ maken,
snot, van zijn ~ maken,
tak, van uwen ~ maken,
tetter, van zijn ~ maken,
theater, van zijn ~ maken,
teut, van zijnen ~ maken
Hoort die eens van zijn oren maken. Die denkt dat hij de hele wereld aan zijn voeten heeft liggen.
Ik zal daar eens van mijn oren gaan maken want ze hebben me serieus in ’t zak gezet. zie zak, in ’t ~ zetten
bloemlezing De Standaard:
Hij zei dat tegen Fernand Huts, de grote baas van Katoen Natie, die voor de honderdste keer dit jaar van zijn oren had gemaakt omdat het … (standaard.be)
Oppositieraadslid Marc Moorhem (VB) maakte bij burgemeester Marcel Logist (SP.A) van zijn oren omdat de aannemer van de … (standaard.be)
Jock trok daarop naar platenfirma ARS om van zijn oren te maken en dat gesprek eindigde uiteindelijk in een platencontract.(standaard.be)
Isner ging tijdens de wedstrijd tegen de scheidsrechter van zijn oren maken over het Hawk-Eye-systeem.(standaard.be)
enz.
een streek uithalen waardoor iemand anders benadeeld wordt
“Nu heeft hij mij weer een toer gelapt met de belastingen en ik kon dat geld wel goed gebruiken ! "(https://www.baby.be/nl/forum/)
“Het gemeentepersoneel, meer specifiek de groendienst van gemeente O. heeft ons namelijk een toer gelapt.”(https://opeendagalsvandaag.wordpress.com/)
ondertekenen, tekenen, een handtekening plaatsen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5
zie ook digitaal handtekenen
vgl. handteken
Door de aanwezigheidslijst te handtekenen, bevestigt de lesgever dat alle deelnemers, vermeld op de aanwezigheidslijst, effectief aanwezig waren (vlaanderen.be)
De aanvaller mocht immers niet spelen omdat de FIFA over een door Tchite gehandtekend document beschikte waaruit bleek dat hij voor … (nieuwsblad.be)
Filip de Pillecyn, die vrijwillig de vereiste documenten handtekende (scriptiebank.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.