Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
een kledingstuk inkorten
De rok die ik kocht in de solden is te lang maar mijn moeder zal hem wel inleggen.
een ontgoocheling oplopen, onverrichter zaken terugkomen
vnw: van een kale reis thuiskomen: van een koude kermis thuiskomen
Van Dale 2018 online: BE
DS2015 standaardtaal; NL: van een koude kermis thuiskomen
Ook: van een kale kermis terugkomen/thuiskomen (kermis, van een kale ~ thuiskomen)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederl. (Joos (1900-1904), Cornelissen-Vervliet), kwalijk thuis komen.
Ik kon wat extra centjes gebruiken en trok dus met mijn munten, ringen, kettingen en oorbellen naar mijn vaste juwelier, maar kwam van een kale kermis thuis!
Vakbonden Opel terug van kale reis. (kop in De Standaard)
Een inbreker is in Bornem van een kale reis thuisgekomen (hln.be)
Een Nederlandse vrouw die dacht dat een meteoriet haar dak had doorboord, is van een kale reis teruggekomen. (vrt.be)
kledij die gedragen wordt tijdens de lessen lichamelijke opvoeding
Ik kreeg een straf omdat ik mijn turnkledij weer eens vergeten had.
zeer zeker!
zie awel
zie ook awel nee
“Was mijn maat in staat om kinderen dood te schieten? Awel ja!” (HLN 29/10/17)
“Awel ja, daar wil ik u graag bij helpen.” (awelja.be)
een glansrijke prestatie
VD2016 online: BE
zie ook glansoverwinning
hln.be: De glansprestatie van de Duivels tegen Italië in 50 beelden
deredactie.be: 11-jarig dansfenomeen levert nieuwe glansprestatie
milieuvervuiling, luchtvervuiling
vnw: milieuvervuiling, verontreiniging, vooral van lucht of water
Typisch Vlaams: milieuvervuiling: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4, Vlaamsheid: 5
zie ook pollutienorm; waterpollutie; luchtpollutie; geluidspollutie; lichtpollutie; bodempollutie
vgl. pollueren
’We zien opstoten op dagen met meer pollutie. Te veel kinderen in ons land kampen met luchtweginfecties. (standaard.be)
De pollutie veroorzaakt door de uitdijende industrie, het verkeer en de huishoudens, ging drastisch omhoog.(demorgen.be)
Of denk aan allerlei rapporteringsverplichtingen voor vervuilende industrieën, om pollutie in kaart te gaan brengen en aan te pakken.(vrt.be)
Ze trekken naar de kiezer met de slogan: “Geen gezwans, meer ambiance!” (hln.be)
Omdat fotokes meestal meer zeggen dan al mijn gezwans om dat tekstkotteke vol te kletsen hieronder enkele foto’s van de nieuwe thuisbasis (karly.be)
Geen gezwans, we maken een herfstkrans! (glabbeek.be)
opblazen, laten springen (met dynamiet)
Van Dale 2016 online: BE
vgl. fig. betekenis dynamiteren
In 1946 werd de IJzertoren – als symbool van de Vlaamse collaboratie – door deskundigen gedynamiteerd. De initiatiefnemers hoopten op die manier de Vlaamse Beweging ook symbolisch te onthoofden. (deredactie.be)
Café
vnw: café, kroeg
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 3
in verbindingen vaak (schijnbaar) onzijdig, zie grammatica: gereduceerd lidwoord
Onze pa dieje zit den helen dag op ’t staminee…
verbloemde verwijzing naar kloten
Wat mij persoonlijk betreft is die advocaat ook ne zak die ik maar al te graag ne sjot tegen zijn kleurpotloden zou willen geven. (forumpolitics.be)
Awel ik hoorde van velen dat corona niet voorstelde … amai mijn kleurpotloden nog niet (nerdland)
Wie lastige vragen stelt, krijgt onder zijn kleurpotloden. (loppem.be)
Hier sè, het zoontje van de collaborateur die ze in het midden van de straat een bal in zijn kleurpotloden schoten, omdat hij een zwart zak (zwartzak) was die mee … (facebook)
erop staan om iets te doen, iets niet nalaten
vnw: eraan houden dat: willen, erop staan
< letterlijke vertaling van het Franse ‘tenir à’
ook eraan houden; zich eraan houden
vnw: eraan houden dat: willen, erop staan
Van Dale 2013 online Belgisch-Nederlands (niet algemeen)
DS2015 eraan houden: geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
Geachte collegae, ik houd eraan, u allen voor onderhavige gunst terdege te zullen compenseren, en laat u de betaling dientengevolge eerstdaags geworden.
Wij houden eraan u te bedanken voor uw hulp.
bloemlezing De Standaard:
Beide partijen houden eraan elkaar te bedanken voor de samenwerking gedurende de voorbije jaren (standaard.be)
De organisatoren van de Omloop Het Nieuwsblad houden eraan voor de start van de openingsklassieker één minuut ingetogen stilte te …(standaard.be)
Ze houden eraan goed voor de dag te komen.(standaard.be)
enz.
maatregelen om aan het einde van de loopbaan een job te verlichten, bv. halftijdse of 4/5de tewerkstelling op het einde van de loopbaan. Of, onder bepaalde voorwaarden kan een 55-plusser tijdkrediet nemen met een hogere uitkering.
Opm: Vanaf 2019 wordt leeftijd opgetrokken tot 60+
Van Dale 2014 online: in België
zie ook uitgroeibaan, zachte landingsbaan
“De ingrepen van de regering in de landingsbanen blijven het ACV, ondanks de correcties die werden bekomen, zwaar op de maag liggen.” (acv-online-be)
demorgen.be: Tenslotte werden nog twee kader-cao’s afgesproken rond landingsbanen. Dat is de mogelijkheid om minder uren te werken tot aan het pensioen. Voor specifieke groepen zoals zware beroepen, nachtwerk of lange loopbanen, is een landingsbaan vanaf 55 jaar mogelijk, als het paritair comité van de sector het licht op groen zet.
afkorting van kernkabinet
< kernkabinet werd door Franstalige politici afgekort tot ‘le kern’. Daarna werd ‘le kern’ weer overgenomen door de Vlamingen als ‘de kern’.
zie ook superkern
“Vandaag zien de ministers elkaar op de kern en de ministerraad, maar die gaan niet over de begroting.” (demorgen.be)
Kern uiteen zonder akkoord over pensioenhervorming (vrt.be)
zich vergissen
vgl. ook missen
Gaston Bergmans: ‘Tiens, dan moet ik mijn eigen gemist hebben!’
Beste Ik heb me gemist in volgende bestelling #2558. De poort zou 200 hoog moeten zijn ipv 170. Bovendien is deze 86 euro goedkoper. (test-aankoop.be)
reden ongeval : kende de auto niet, was de zetel van de bestuurder aan het goed zetten en heeft zich gemist van pedalen en zo gebotst. (gentblogt.be)
De zaalwachter van Moorsele al zeker niet, want hij heeft zich gemist van kleedkamer. (Tigers clubblad Evergem)
typisch Vlaams gerecht, zoals daar zijn: stoofvlees-friet, ballekes in tomatensaus, witloof in den oven, …
Opm: vele Vlaamse klassiekers zijn eigenlijk Belgische klassiekers
Vlaamse klassiekers kan ook verwijzen naar de koers
zie andere definitie van Vlaamse klassieker
zie ook Vl. oorsprong: klassieker
Recepten binnen het thema “vlaamse klassiekers” | Lekker van bij ons
Twee keer per jaar konijn met pruimen, amper nog vol-au-vent, laat staan fricandeau met krieken. We koken de Vlaamse klassiekers niet meer, blijkt uit een onderzoek van de VLAM. (gva.be)
Jeroen Meus zoekt in Dagelijkse kost Dé Vlaamse Klassieker volgens de kijkers (frontview-magazine.be)
wielrennen is typisch Belgisch/Vlaams
Ontstaan als reclameslogen van Het Nieuwsblad: Sinds twee jaar weten we voor eens en voor altijd wie er baas is in de koers. Dat maakte LDV United samen met Het Nieuwsblad – als fiere Belgen – duidelijk met campagnes onder de noemer: “De koers is van ons”. (pub.be 2015)
De koers is van ons Deel 4 ‘de ronde’ (uitinvlaanderen.be)
De koers is van ons… Zwemmen en lopen daarentegen? | 3athlon.be
De koers is van ons, moet Wouter Vandenhaute (55) zeven jaar geleden hebben gedacht toen hij zes Vlaamse voorjaarsklassiekers kocht, en het is de koers die hem nu tot bij Wannes Cappelle (38) brengt. (hbvl.be)
“Bij VRT is diversiteit nog ver weg: Vive Le Vélo en Karl Vannieuwkerke: ‘de koers is van ons’ = gemaakt door voornamelijk blanke mannen, kan beter” twitterde Kortrijks gemeenteraadslid Christine Depuydt (CD&V). (focus-wtv.be)
Zaterdag was iedereen Rik. Want de koers is van ons. Een reeks sfeerfoto’s aan de aankomst van Dwars door het Hageland. (nieuwsblad.be)
“De koers is van ons”: de mooiste beelden van de Tour met start en aankomst in Brussel (vrt.be)
croque met bolognesesaus
zie ook croque-monsieur
Croque Bolognese | Dagelijkse kost
Recept voor Croque bolognese met duo van kaas – Colruyt
Voor mij is het Summum een croque bolognese met een spiegelei er bovenop. Maar ook met toastbrood, dubbel kaas en dubbel hesp ! (sixpacks.be)
Spaghettisaus kan je bijvoorbeeld perfect verwerken voor een croque bolognese als vijfde maaltijd. (chiro.be)
peter zijn (van), het peterschap waarnemen, sponsoren
Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
Dit kunstwerk wordt gepeterd door niemand minder dan onze rector.
Misschien zien jullie het ook wel zitten om een van de evenementen te “peteren”?
bezetting, bepleistering
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet alg.
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 3
Toen vroeger de starfighters nog door de geluidsmuur mochten vliegen, gaf dat soms zone slag dat het bezetsel van de muren viel. Allez, bij manier van spreken toch.
Veel materialen zoals verf en bezetsel geven de eerste maanden vluchtige chemische stoffen af. (vrt.be)
Afbladderende verf, asbest, insijpelend water, ramen die uit hun kozijnen vallen, bezetsel dat loskomt en nu ook instortingsgevaar. (standaard.be)
iemand die ijvert voor een beter milieu, milieuactivist
Van Dale 2016 online: BE
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
standaard.be: Drie Amerikanen (een econoom, een botanist en een ecologist) berekenden daarin dat het oogsten van wat ze met een nogal ongelukkige term ,,niet-houten bosproducten’’ noemen, tweemaal meer kan opbrengen dan de houtkap.
groenzaventem.be: Mijn hele leven al ben ik een ecologist en een actieve burger. Ik werkte voor het WWF en vele andere organisaties.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
