Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
gepast, geschikt, geknipt voor hem/haar
ook: spek naar zijn/haar bek
Algemeen Nederlands Woordenboek: spek voor iemands bek: (vooral) in België
google2015: “spek naar de bek” .BE (>16.000) ; .NL (>1.200)
VD2015 online: spekje voor zijn bekje,
NL: spekkie naar zijn bekkie
sporza.be: De derde rit van Tirreno-Adriatico is spek naar de bek van Greg Van Avermaet gebleken.
radio2.be: Spek naar de bek van Inspecteur Sven natuurlijk, ook zeker ook een zaak voor onze gastreporter Nancy uit Thuis.
standaard.be: Of toch spek naar de bek van Johan Museeuw en Peter Van Petegem, het illustere duo dat …
Het VW is spek naar mijnen bek.
de voornaamwoorden wat en dat worden in Vlaanderen dikwijls uitgesproken met -te of -de achteraan:
wat: watte, wadde
dat: datte,dadde
de variant met -de is typisch voor westelijke dialecten maar komt ook elkers voor, vooral het tussenwerpsel jawadde is algemeen verbreid
zie ook ja wadde dadde, ’t is ook ’t een en ’t andere dadde, wiene, wadde, wuk
zie ook dadde
Dyslex-watte?Lezen en schrijven. Als je dyslexie hebt, gebruik je je hersenen een beetje anders dan de meeste mensen.(https://ikhaatlezen.be/kids/dyslex-watte)
“En dat het soms luid gaat tijdens zulke optredens is het stadsbestuur niet ontgaan. Het heeft daarom de campagne Wadde Dadde gelanceerd. Die wil de bezoekers wijzen op de mogelijke gevolgen van te luide muziek.” (https://www.focus-wtv.b)
het is weer van datte – Libelle Mama – Zappy Forum
veel tijd of te weinig tijd in iets steken
Van Dale 2018 online: uitdrukking; BE; spreektaal het lang of kort trekken
1) ergens lang of kort over doen
2) lang of kort leven
zie ook trekken, het lang, kort ~
1) Trek het niet te lang, sebiet is de bus weg en dan moeten we te voet of met een taxi er zien te geraken.
Burgemeester Segers trok het kort en nodigde iedereen uit op de receptie aan het huisje Mostinckx (belg.be)
2) Hij trekt het al lang in tegenstelling tot de tijd dat de dokters hem gegeven hebben.
Hij zal het niet lang meer trekken, zijn toestand gaat zienderogen achteruit.
er zeker van zijn
vergelijk: dat ben ik (niet) zeker
“Nu komen er regelmatig brieven van deurwaarders op dat adres toe, dus ik veronderstel (allé ja, ben het zeker) dat die persoon schulden heeft.” (juridischforum.be)
“Ik vermoed, neen, ik ben het zeker, dat ik niet het type persoon voor smalltalk ben.” (uit een blog)
“Wel, je moet die foutcode plakken in google en het internet afschuimen, er zal wel ergens een oplossing zijn maar ik ben het zeker dat het iets hardwarematig is” (pcwereld.be)
“Zo bedenkt u en wy alle in dezen, dan daar is te groten schuld en schade in gelegen, en bid om ’t gezicht van dien: ik ben ’t zeker, dat gy niet geheel vry daar van zyt …” Michiel Vinke, de Zilvere Arke (1723)
totaal uitgeput, stikdood, stikkapot
Van Dale 2018 online: BE
Piepedood zat hij, Wout van Aert. Maar zelfs een val in de laatste klim hield hem niet tegen (sporza.be)
Het woord ‘PIEPEDOOD’ van Tom Boonen. 83 likes. In bijna elk interview laat Tom Boonen dit woord vallen en wij vinden dat super! (Facebook.be)
In april van 2017 is de laatste lichting van 999 woorden toegevoegd aan Van Dale Online. Tot deze 999 woorden behoorden onder meer ‘nepnieuws’, ‘sluipsuiker’, en ‘piepedood’. (schrijvenonline.org)
dikwijls en/of graag te hard rijden met de auto
DS2015: een zware voet hebben, met een zware voet rijden: standaardtaal
Hebben jongeren een zware voet? – newsmonkey
Nieuw flitstoestel voor zware voet | Lanaken | In de buurt | HLN
Meer buitenlanders met een zware voet: grote aantal flitsboetes (gva.be)
MOW onderzocht voor het eerst ook met welke auto de bestuurders met een zware voet rijden. (vrt.be)
Max, het vriendje van Klaasje Meijer van K3, kan er gelukkig nog om lachen maar eigenlijk heeft Klaasje een zware voet. (showbizzsite.be)
Het is een cliché zo hoog als een huis: vooral BMW-rijders hebben een zware voet. (standaard.be)
schommeltoestel waar meerdere kinderen op een balk gezeten met elkaar schommelen
NL: Engelse schommel
(een Vliegende Hollander is in NL een wagentje waarop kinderen zich middels een hefboom voortbewegen)
De federale overheid wil geen ‘Vliegende Hollanders’ meer in speeltuinen. De toestellen zijn door hun ‘starre ophangelementen’ te onveilig. Voor velen alweer een stukje jeugdsentiment dat verdwijnt. Al zijn er volgens de regering voldoende alternatieven voor nieuw schommelplezier. (legal.be)
programma waar dieper op de actualiteit (van het nieuws) wordt ingegaan, vaak van deskundig commentaar en beelden voorzien
NL: actualiteitenrubriek
Neen, ik heb ook een hekel aan extremisme, links en rechts, maar ik ben beducht voor de framing van VRT. Niet de eerste keer dat de Pano-makers zich daaraan bezondigen, evenals andere ’duidings’programma’s van VRT. (twitter)
Het duidingsprogramma van VTM wilde wel eens weten hoe het eraan toegaat tijdens zo’n lichaamsscan en inspanningstest. (sport.be)
1. ergens heel gerust over zijn
2. zeer vast slapen
zie ook: slapen, op zijn twee oren ~
vnw: op twee oren slapen: gerust, zonder zorgen zijn
DS2015 op beide oren slapen: standaardtaal
< Frans: dormir sur ses deux oreilles
1. Guy, ge moogt op uw twee oren slapen, dat komt dik in orde.
2. Die slaapt op zijn twee oren. Dan mag een bom er neffe ontploffen, dan hoort em het nog ni.
Julian Assange kan op beide oren slapen – De Standaard
4 cijferige postcode in Belgie
VD online: BE
’t Postnummer van Deurne is 2100.
clementine
“Schil de peer en snijd deze in stukken, pel de bananen en de clementijn en pers de halve pompelmoes. Doe alle ingrediënten samen in een …” (blog byebyecheeseburger.be 18 jan. 2015)
“Soepje Velouté Carmen (paprika), Gerookte eendeborstfilet met clementijn. Soepje Agnes Soirel (kip), Gedroogde tomaat met gandaham.” (traiteurmarcthys.be)
“Daarnaast kreeg ieder kind een zakje met een appel, peer, mandarijn, clementijn, sinaasappel en speculoos. Dank je wel lieve Sint en Piet.” (uit een blog 6 dec. 2009)
verkeer door een straat met enkel richting
spellingsvariant: enkelrichtingverkeer
zie ook enkelrichtingstraat; verzamellemma wegcode
stad.gent: Omwille van de doorstromingsproblematiek op de R40 wordt enkelrichtingsverkeer ingevoerd op de Nieuwevaartbrug, in de richting van de Gasmeterlaan.
roeselare.be: Het enkelrichtingsverkeer in de Koornstraat tussen de Bruanestraat en de Ardooisesteenweg wordt omgedraaid.
nieuwsblad: Vanaf 15 april zal het stadsbestuur in Wassewater (Winkelomheide) gedurende 3 maanden enkelrichtingverkeer invoeren.
zie instapklas
Kennismakingsmoment in het onthaalklasje
Van 10.45 uur tot 12.00 uur verwelkomen meneer Marc en juf Katrien de ouders van de 2,5- jarige kleuters die vanaf 11 april voor het eerst naar school komen. (basisschoolursulinen.be)
kweepeer (boom)
zie ook perelaar; verzamellemma groenten en fruit
De boomgaard met blaren
wisselt feestelijk van vacht
naast de kweeperelaar
op het vloerkleed gras (Jo Gisekin, Kweeperen in cognac, pietpaaltjens.nl)
Kweeperelaars vond je vroeger nog al eens bij een oud boerderijtje, maar die zijn tijdens onze jeugd stilaan uit beeld verdwenen.
Tot we in Frankrijk aankwamen, daar staat het platteland bij wijze van spreken vol met “cognassiers”. (mnmvdm.wordpress.com)
onderwijsvorm waarbij de lesgever spreekt en de leerlingen luisteren
VD2016 online: BE
vgl. ex-cathedra
klasse.be: Op termijn willen we multimedia in alle departementen invoeren. Zo kunnen we het klassieke ex cathedra-onderwijs aanvullen met pakketten voor zelfstudie.
emsbrussel.be: Wat zo fantastisch is aan deze opleiding, is het praktijkgerichte karakter ervan. Geen ex cathedra onderwijs maar concrete voorbeelden, tips and tools die je helpen om je vaardigheden inzake communicatie en samenwerken op een hoger niveau te tillen.
contaminatie onrustwekkend en onrustbarend
H1, verblijft te Aalst met zijne echtgeooote 1 die zelf rond de 90 jaar telt. Onrustwekbarende verdwijning. (Belgisch dagblad | hetarchief.be)
De sociale verworvenheden worden in snel tempo afgebouwd, de armoede en werkloosheid nemen onrustwekbarend toe. (uitpers.be)
vnw: spatader
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands, Gangbaarheid: 1, Vlaamsheid: 3
zie ook: Vlaamse volgorden
Wanneer moet ik mijn aderspat wel laten behandelen? (vaatcentrum.be)
Gezwollen benen en dikke voeten kunnen voorkomen door warm weer, aderspat?, een ontsteking en een bloedklonter (flebitis). (uzbrussel.be)
Aderspatten ontstaan bij abnormale verwijding van de venen (meestal onderste ledematen), en een slechte werking van de aderkleppen (bota.be)
vnw: afgeven van verf
opm: bij uitbreiding kan ook het voorwerp waarop de verf is, afgaan (zie voorbeelden). Ook zaken die (kleur)sporen kunnen nalaten (bv. schoenzolen) kunnen afgaan.
De blokken staan al vijf jaar op het Zeeheldenplein en worden nu gerestaureerd want de verf gaat af door de zilte lucht. (radio2.be)
Niet tegen die muur leunen want die gaat af.
’s Avonds zagen mijn handen zwart van het fietsstuur dat afging.
Mijn schoenen gaan af, ik zal ze beter uitdoen anders gaat uwe parket er lief uitzien.
pinkstermaandag, tweede pinksterdag, sinksenmaandag
zie ook Sinksen
Hoe verlengd weekend? Och ja, het is morgen tweede sinksendag!
Op maandag 26 mei 1890, tweede Sinksendag, zat Frederik Decroy dicht bij zijn woonst in Beselare te kaarten in een herberg. (zonnebeke.be)
Schepen Annemie Langmans bevoegd voor markten en foren bevestigt dat maandag, tweede sinksendag, de markt op de Kioskplaats doorgaat. (nieuwsblad.be)
zich haasten en druk maken, nerveus worden
vnw: zich zo haasten dat men er zenuwachtig van wordt
VD2016 online: BE: zich opjagen
WNT: In Zuid-Nederland: wed. ww.
hondenvrienden.be: In de week sliep ik niet, ik joeg me op dat ik de volgende dag eruit moest om te gaan werken en hoe meer ik dacht dat ik moest slapen, hoe minder het lukte.
sport.be: Jacobs jaagt zich op langs de zijlijn. Het draait voorlopig niet bij Anderlecht.
Rustig, rustig… Jaagt u toch zo eens niet op. Het komt allemaal wel in orde zenne.
Jaagt mij zo es niet op, dat werk vraagt tijd. Als het niet rap genoeg gaat, doet het dan zelf, dan is de zaak opgelost.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.