Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Vlaams woord van de dag

    Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn. Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #111 17 March 2025: gesproken dagblad

    gesproken dagblad
    (vaste woordgroep)

    de nieuwsuitzending op televisie

    Van Dale 2016: BE; ver­ou­derd
    ge­spro­ken dag­blad: ra­dio­jour­naal, te­le­vi­sie­jour­naal

    opm: overdrachtelijk wordt het nog wel gebezigd en is het niet verouderd

    Zet de TV eens op, ’t is tijd voor ’t gesproken dagblad.

    Berlaen stelt zijn nieuwe album ‘t gesproken dagblad’ voor. (vrt.be)

    Na een voorbereiding van twee jaar verscheen begin juni 1975 onder de titel Het Gesproken Dagblad een dagelijks verschijnende krant op geluidscassette voor blinden en slechtzienden. (fnac.be)

    Geschiedenis als ‘gesproken dagblad’, een privédetective zonder geheugen of zicht, en frieten met pickles: dit zijn uw favoriete podcasts. (demorgen.be)

    Het gesproken dagblad", muziek, luisterspelen en de zeer populaire “bonte avonden”). Het belang van dit nieuw medium had propagandaminister Goebbels reeds …(vliz.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door eric en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 16:29)
    Dit woord was woord van de dag op 17 Mar 2025

    👍
    339

    #112 16 March 2025: RSZ

    RSZ

    Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, ook gebruikt om een betaling aan deze dienst aan te doen

    vnw
    •(bnl.) afkorting van: Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
    •inhouding op het loon als bijdrage voor de sociale zekerheid

    Van Dale 2015 online: in België

    Een deel van uw brutosalaris gaat naar de RSZ.
    De voetbalploeg heeft de RSZ van het afgelopen jaar nog niet betaald.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 13:54)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Mar 2025

    👍
    324

    #113 15 March 2025: grondstroom

    grondstroom
    (zn., m., ~stromen)

    Dat wat (al dan niet vermeend) leeft in grote lagen van de bevolking (eventueel ‘onderhuids’, niet zichtbaar). Term die recent in politiek Vlaanderen opgang gevonden heeft.

    Van Dale 2013 online: Het is een overdrachtelijke betekenis van SN (elektrotechnisch) aardstroom.
    Van Dale 2015 online: BE

    Bart De Wever: ‘De grondstroom is centrumrechts’. (Knack)

    Of het nu gaat over euthanasie, homohuwelijk of experimenten met embryo’s, België behoort telkens tot een van de meest ethisch progressieve landen ter wereld. Curieus, vindt Freddy Mortier, want is dat niet moeilijk te rijmen met de Vlaamse ‘grondstroom’? (De Standaard)

    (wijlen) PDW: Voor alle duidelijkheid: het woord (grondstroom) bestaat niet. Nu ja, het bestaat wel, zoals ‘amai’ bestaat.

    “In Vlaanderen is er een groene grondstroom” (deredactie.be)

    Solidariteit is onze grondstroom. (acv-online.be)

    Maar ook Logan ziet geen uitgewerkt plan van aanpak of strategisch stappenplan achter Trumps uitspraken en initiatieven. Enkel een grondstroom: America First. (vrt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Feb 2025 10:19)
    Dit woord was woord van de dag op 15 Mar 2025

    👍
    321

    #114 14 March 2025: rijwoning

    rijwoning
    (zelfst. naamw. v. -en)

    synoniem: rijhuis

    vnw

    “Rijwoning te huur Ingelmunster
    Prachtige gesloten nieuwbouwwoning op een nieuwe verkaveling.” (immo.casa.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 Feb 2025 07:37)
    Dit woord was woord van de dag op 14 Mar 2025

    👍
    183

    #115 13 March 2025: binnenrijven

    binnenrijven
    (ww. rijfde/reef binnen, binnengerijfd/binnengereven)

    binnenhalen, in de wacht slepen, geld opstrijken

    znw: (Eig.: met een hark naar binnen halen). (Een overwinning e.d.) op zijn naam schrijven, behalen; (iets) in zijn bezit krijgen, binnenhalen.

    Van Dale 2015 online: BE

    Binnenrijven is een woord dat vrijwel alleen in België bekend is; in Nederland wordt het maar zelden gebruikt. Rijf is een ander woord voor ‘hark’ en rijven betekent ‘harken’. Ook deze woorden komen vooral in België voor, maar zijn ook in sommige delen van Nederland nog wel bekend. Letterlijk betekent binnenrijven dus ‘binnenharken’, ‘met een hark naar je toe halen’. In de praktijk wordt het vooral figuurlijk gebruikt voor ‘binnenhalen, binnenslepen’. (onzetaal.nl)

    zie rijven

    We hebben een dik contract binnengerijfd.

    De gezinnen die er het minst nood aan hebben, reven het grootste deel van de 3,5 miljard steun voor investeringen in energiebesparing binnen. (DS 20/01/17)

    BINNENRIJVEN, – Fig. Binnenpalmen. Hij héet dat erfdeel daar binnengereven. (Cornelissen-Vervliet 1899)

    Voor het tweede opeenvolgende jaar heeft de Amerikaanse zangeres en actrice Jennifer Lopez de titel van meest sexy vrouw ter wereld binnengereven. (hbvl.be)

    Facebook en co. hebben het afgelopen kwartaal weer vele miljarden binnengerijfd. (nieuwsblad.be)

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door aliekens en laatst gewijzigd door Taalmiet (16 Mar 2025 21:19)
    Dit woord was woord van de dag op 13 Mar 2025

    👍
    669

    #116 12 March 2025: rijvak

    rijvak
    (zn. o., ~ken)

    rijbaan, rijstrook

    vnw: rijstrook

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. baanvak

    zie ook wegcode

    Tegenwoordig hebt ge meer en meer aparte rijvakken voor de bussen.

    Sommige chauffeurs ergeren hun eigen (eigen, zijn ~) dood aan auto’s die op het middenste rijvak blijven rijden. Waarom eigenlijk? Daar is toch het meeste plaats? En ’t schoonste zicht.

    Bijna de helft van de autobestuurders gebruikt zijn richtingaanwijzers niet als ze van rijvak veranderen. (vrt.be)

    Vrijdagavond wandelde een voetganger op het middelste rijvak in de Belliardtunnel in Brussel, de man leek zich van geen kwaad bewust. (demorgen.be)

    Zware geldboete voor trucker op derde rijvak (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Feb 2025 08:34)
    Dit woord was woord van de dag op 12 Mar 2025

    👍
    307

    #117 11 March 2025: rijstpap

    rijstpap
    (de ~ (v.), geen mv.)

    pap van rijst

    vnw: rijstebrij

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 5

    Van Dale 2017 online: BE
    SN-NL: rijstepap

    NL: rijstebrij
    anw: rijstepap: (vooral) in Nederland; weinig gebruikt

    zie ook rijspap

    In de hemel eten ze rijstpap met gouden lepeltjes.

    Jeroen maakt smeuïge rijstpap met vanille, bosbessen, een bolletje vanille-ijs en een zalige crumble van bruine suiker en amandel. (dagelijksekost.vrt.be)

    1.200 dozen rijstpap, 2.300 tomatenblikken: Samusocial liet voedselhulp bederven (demorgen.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door la_rog en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Feb 2025 08:20)
    Dit woord was woord van de dag op 11 Mar 2025

    👍
    369

    #118 10 March 2025: rijtaks

    rijtaks
    (zn. m.; ~en)

    verkeersbelasting voor auto’s en motorfietsen

    vnw: jaarlijkse verkeersbelasting van auto’s en motorfietsen

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal

    Voor voertuigen op LPG betaal je – in tegenstelling tot de korting die toegekend wordt op de belasting op inverkeerstelling – een hogere rijtaks. (touring.be)

    Geen rijtaks en BIV op elektrische auto – Het Nieuwsblad

    Men weet wie een nummerplaat heeft en geen rijtaks betaalt. Daarvoor zijn toch geen camera’s nodig zeker? 07 (hln.be )

    Voor deze scooter betaalt u geen rijtaks in België. (2dehands.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Feb 2025 08:31)
    Dit woord was woord van de dag op 10 Mar 2025

    👍
    119

    #119 09 March 2025: rijksregisternummer

    rijksregisternummer
    (zn. o.; ~s)

    uniek identificatienummer waarmee elke Belg in het Rijksregister vermeld staat

    vnw: (bnl.) persoonlijk identificatienummer in het rijksregister

    ook INSZ; insz

    kortrijk.be: Je vindt jouw rijksregisternummer achteraan jouw identiteitskaart of op de voorzijde van jouw SIS-kaart, zoals getoond in de voorbeelden hieronder.

    dienstencheques-rva.be: Hoe moeten personen die geen INSZ hebben, zich inschrijven in het systeem van de dienstencheques?

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Feb 2025 08:40)
    Dit woord was woord van de dag op 09 Mar 2025

    👍
    238

    #120 08 March 2025: rijhuis

    rijhuis
    (zn. o. -zen)

    huis in de rij: huis dat links en rechts tegen een ander huis is gebouwd.
    Een rijhuis is niet hetzelfde als een ‘rijtjeshuis’ in Nederland waar de huizen meestal identiek zijn. In Vlaanderen kan een rijhuis totaal verschillend zijn van de aanpalende huizen wat betreft architectuur en grondplan.

    vnw: rijtjeshuis

    NL: rijtjeshuis

    Van Dale 2005: rijhuis: (algemeen Belgisch-Nederlands) zie rijtjeshuis

    zie ook verzamellemma: vastgoed

    Klik op de afbeelding
    Antwerpen-Berchem JanMoorkensstraat32 10955
    Rijhuis in Antwerpen (vastgesteld als bouwkundig erfgoed, art deco, modernisme, interbellum)

    “Rijhuis onbewoonbaar door keukenbrand.” (hbvl.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Feb 2025 08:35)
    Dit woord was woord van de dag op 08 Mar 2025

    👍
    255

    #121 07 March 2025: pact

    pact
    (als tweede lid van een zn.)

    in samenstellingen zelden gebruikt bij de Noorderburen
    NL: ~overeenkomst, ~akkoord

    < pact afspraak (1832) < frans pacte < latijn pactum afspraak, verdrag, eig. verl. deelw. van pacisci (met iem. overeenkomen), verwant met pax (2e nv. pacis) vrede. (Van Dale etymologisch woordenboek)

    VRT Taalnet: Mv pacten: In samenstellingen:
    cultuurpact, duivelspact, generatiepact, niet-aanvalspact, schoolpact, veiligheidspact, Warschaupact,…

    Het Cultuurpact kun je best vergelijken met een oude wijze tante die het cultuurbeleid in Vlaanderen al bijna 40 jaar bewaakt. (vvbad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door FixerBot (24 Oct 2024 11:15)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Mar 2025

    👍
    192

    #122 06 March 2025: reisduif

    reisduif
    (zn. v.; ~duiven)

    duif om wedstrijden mee te vliegen

    vnw: postduif

    Van Dale 2017 onlne: BE
    SN-NL: postduif

    opm: Er zijn heel veel café’s De Reisduif

    Postduif

    zie ook prijsduif

    Er was een reisduif geland op de vensterbank van het vierde leerjaar. Waarschijnlijk had ze daar de nacht doorgebracht. (masj.be)

    In een duiventil in het Vlaams-Brabantse Oetingen (Gooik) is een reisduif gestolen die volgens de eigenaar een waarde heeft van 15.000 tot 20.000 euro. (demorgen.be)

    Wonen in café De Reisduif (Nevele) – Het Nieuwsblad

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Feb 2025 22:29)
    Dit woord was woord van de dag op 06 Mar 2025

    👍
    178

    #123 05 March 2025: supernota

    supernota
    (z.n. de ~ (v.) ~’s)

    nota aangaande politieke voorstellen die meerdere beleidsterreinen omvat

    vgl. landingsnota

    De federale onderhandelaars hebben zich over de ‘supernota’ van Bart De Wever gebogen. (Nieuwsblad)

    Supernota’ wordt niet gesmaakt bij coalitiepartners, De Wever moet gas terug nemen. (Gazet van Antwerpen)

    De beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, het indexeren van nettolonen, meer nachtwerk en minder macht voor de vakbonden. De voorstellen uit de ‘supernota’ van formateur Bart De Wever komen uit het centrumrechtse boekje, maar Vooruit mist evenwicht en duidelijkheid over een bijdrage van vermogens. (De Tijd)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Sep 2024 17:54)
    Dit woord was woord van de dag op 05 Mar 2025

    👍
    5

    #124 04 March 2025: regenvlaag

    regenvlaag
    (zn. v., ~vlagen)

    (serieuze) regenbui

    vnw: in België ook: regenbui

    volgens Van Dale 1995 en vrttaal.net mag regenvlaag enkel gebruikt worden voor ‘felle windstoot met regen’

    Van Dale 2016 online: BE

    Als de context duidelijk is ook gewoon vlaag.

    zie ook het weer

    ’t Heeft daarstraks een serieuze regenvlaag gedaan.

    We waren op de heide aan het wandelen toen we verrast werden door een vlaag. En nergens kunnen schuilen. We zijn zeiknat thuisgekomen.

    Vliegt de zwaluw laag, er komt gauw een regenvlaag. (knack.be)

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Feb 2025 10:27)
    Dit woord was woord van de dag op 04 Mar 2025

    👍
    309

    #125 03 March 2025: regel, zich in ~ stellen

    regel, zich in ~ stellen
    (uitdr.)

    zich in orde stellen (orde, zich in ~ stellen), zijn verplichtingen nakomen (conform het vereiste)

    vnw: zich in regel stellen: zijn zaken regelen, zijn verplichtingen nakomen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    Typisch Vlaams

    vrt taalnet: Leenvertaling uit het Frans. Algemeen Nederlands zijn:iets in orde laten maken (brengen), zijn zaken laten regelen, zijn verplichtingen nakomen

    <Fr.: se mettre en règle

    Om u in regel te stellen moet ge uw geiser op gas laten checken door een erkende controleur.

    De negen andere Diyanet-moskeeën krijgen een waarschuwing en moeten zich tegen november in regel stellen. (vrt.be)

    Daarmee wil het zich in regel stellen met de Europese DMA-wetgeving, de digital markets act. (demorgen.be)

    De uitbater van de attractie ‘Challenger’ moet zijn installatie definitief in regel stellen. (demorgen.be)

    Volgens het openbaar ministerie moest het zich in regel gesteld hebben met de normen (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Feb 2025 09:53)
    Dit woord was woord van de dag op 03 Mar 2025

    👍
    346

    #126 02 March 2025: lage-emissiezone

    lage-emissiezone
    (begrip)

    Dit houdt in dat de meest vervuilende voertuigen, de oudere dieselwagens, in een zone in een stad niet meer welkom zijn om de lokale luchtkwaliteit en ook de gezondheid van de inwoners en de toeristen te verbeteren.
    Antwerpen is de eerste Belgische stad die de lage-emissiezone invoert. Brussel en Mechelen volgen in 2018, Gent in 2020.

    zie ook LEZ; wegcode

    De hele Antwerpse binnenstad en een deel van Linkeroever zijn een lage-emissiezone. (slimnaarantwerpen.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door nthn (07 Aug 2021 20:57)
    Dit woord was woord van de dag op 02 Mar 2025

    👍
    172

    #127 01 March 2025: reekshoofd

    reekshoofd
    (het (onz) mv: ~en)

    Een reekshoofd is een speler, speelster of ploeg die voor een toernooi van een sport in de reeksen (poules) bovenaan de lijst staan. Afhankelijk van de sport betekent dit dat het reekshoofd in het begin minder moeilijke wedstrijden moet spelen (bv. voetbal), minder moet spelen of op betere terreinen (bv. tennis) enz.
    ook: eerste reekshoofd, tweede reekshoofd, …

    vnw:
    •geplaatste speler in het tennis
    •groepshoofd in een toernooi van teamsporten

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. reekswinnaar

    De eerste zeven landen in deze rangschikking zijn samen met gastland Brazilië op 6 december bij de loting voor het Wereldkampioenschap reekshoofd. (De Morgen)

    Derde reekshoofd Radwanska moet inpakken op US Open (nieuwsblad.be)

    Steve Darcis niet voorbij tweede reekshoofd Stanislas Wawrinka (Het Belang van Limburg)

    Het Belang van Limburg: (snooker) De winnaar komt als eerste reekshoofd uit de poule en ontloopt in de eerste wedstrijd van de eindfase de andere reekshoofden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jan 2025 10:23)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Mar 2025

    👍
    248

    #128 28 February 2025: het is fris aan de vis

    het is fris aan de vis
    (uitdr.)

    1. het is koud weer
    2. iemand zijn spriet staat open

    zie ook het is fris aan den dis; dis

    1. Amai, ’t was fris aan de vis vanmorgend, vijf graden maar!

    2. Seg, ’t is fris aan de vis zeker?

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door nthn (29 Jun 2021 19:19)
    Dit woord was woord van de dag op 28 Feb 2025

    👍
    31

    #129 27 February 2025: recommandé

    recommandé
    (de ~ (m.), -'s)

    oudere benaming voor een aangetekend schrijven; opschrift op aangetekende brief

    vnw: aangetekende brief

    znwb: Aangetekende brief; ook als opschrift op brieven: aantekenen.

    Ik zie de facteur niet geire afkomen met ne recommandé.

    Opgepast: laagvliegende postbode (…) Denk je dat je daar na 12 uur nog binnen moet komen met een recommandé? Nee dus, want die mensen zijn gaan lunchen. (demorgen.be)

    ,Als de waterkwaliteit niet verbetert sturen we een recommandé naar VMW en beginnen we een petitiecampagne (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jan 2025 11:38)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Feb 2025

    👍
    292

    #130 26 February 2025: reclamepaneel

    reclamepaneel
    (zn. o.; ~panelen)

    SN-NL: reclamebord

    vnw

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 6

    zie ook paneel

    Luiz blesseerde zich tegen Arsenal toen hij iets voor halfweg tegen een reclamepaneel langs het veld smakte. (demorgen.be)

    Een groepje hackers is erin geslaagd om het reclamepaneel van Coca Cola op het De Brouckèreplein in Brussel te kapen. (vrt.be)

    Op tal van plaatsen werden reclamepanelen geplaatst. In samenwerking met een privé-firma werkt het bestuur een drieledig informatieproject uit. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (09 Sep 2024 08:43)
    Dit woord was woord van de dag op 26 Feb 2025

    👍
    6

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.