Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
uit Wikipedia: Het penitentiair verlof is in België een strafuitvoeringsvorm (…) Het penitentiair verlof laat de veroordeelde toe de gevangenis driemaal 36 uren per trimester te verlaten.
NL: proefverlof
vnw: toestemming om gedurende één tot drie dagen de gevangenis te verlaten, proefverlof
zie ook uitgaansvergunning
Het gebeurt wel eens dat een gevangene tijdens zijn penitentiair verlof een nieuw crimineel feit pleegt.
Zouden gevangenen onder elkaar ook vragen: Waar gaat gij op penitentiair verlof van ’t jaar?
onachtzaamheid, onoplettendheid, nalatigheid
vnw: nalatigheid, vergeetachtigheid
Van Dale 2018: BE, fout doordat je iets bent vergeten te doen
betekenis in het AN is abstract: het “vergeten” of “vergeten zijn”
Typisch Vlaams: bij/uit vergetelheid: door nalatigheid: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; In het Duits: ‘aus Vergesslichkeit’
zie ook vergetelheid, bij ~
Over deze vergetelheid ga je u nog beklagen. (Van Dievel Consulting)
aankomen, in gewicht bijkomen
vnw: dikker worden van personen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
zie ook vervetten; verdunnen; verslanken
Ik ben weer 2 kilo verdikt tijdens de feestdagen.
“Beetje verdikt? — Nee, mijn trui is gekrompen.” (standaardtaal in België) taaladvies.net
voortdoen, voortgaan, doorgaan
vnw: doorgaan
zie ook verderdoordoen
Stoppen of verderdoen?
Goed zo, doe gij maar verder!
Gisteren verloor de renner al acht minuten; vandaag voelde hij dat verderdoen geen zin meer had.
“Voortdoen is standaardtaal in België. Het is niet duidelijk of we verderdoen in de betekenis ‘continueren’ al dan niet tot de standaardtaal in België kunnen rekenen. Standaardtaal in het hele taalgebied is in ieder geval doorgaan.”
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1080
De GP werd opgericht bij wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus: de federale politie en de lokale politie. Beide functioneren autonoom en zijn afhankelijk van hun eigen overheden. (politie.be)
De gemeentepolitie, de rijkswacht en de gerechtelijke politie bij de parketten werden afgeschaft.
zie ook eenheidspolitie
Om bij te dragen aan de maatschappelijke veiligheid, moet elk personeelslid van de geïntegreerde politie van België bij de uitoefening van zijn job, rekening houden met de principes van de excellente politiezorg. (politie.be)
zonder er belastingen op te moeten betalen; ook als vertaling van taxfree
vnw: belastingvrij, taxfree
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook taks
Belgen die naar een niet-EU-land reizen, mogen in de toekomst meer goederen taksvrij naar huis brengen. (gva.be)
Kerosine is taksvrij en de luchthavens worden nog gesponsord met gemeenschapsgelden. (autoforum.be)
NL: het functioneren
Noot: ´werking´ is AN maar NL gebruikt ´het functioneren´ als het om organisaties of personen gaat.
zie ook werkingskosten; werkingsmiddelen; werkingstoelage; werkingsverslag
Geruchten als zou de werking van de rechtbank vooral lijden onder zijn “moeilijke karakter”, nuanceerde hij. (deredactie.be)
verlaging van de loonlasten
in Van Dale 2017 online enkel vermeld bij samenstellingen met verlaging, maar niet afzonderlijk verklaard
google2017: .BE (>700) ; .NL (199 meestal m.b.t. BE)
Jambon: “Voordelen loonlastenverlaging niet verliezen door dure energie” (vrt.be)
Loonlastenverlaging moet nadruk leggen op lagere lonen – HLN.be
‘Loonlastenverlaging is onvoldoende’ | De Tijd
Loonlastenverlaging van 32,4% naar 25%. Ook de toelichting van senior expert Koen Magerman bij het princiepsakkoord over de loonlastenverlaging wist velen te boeien. (sdworx.be)
herscholing, omscholing
vnw: (veroud.) bijscholing, herscholing
Fr. recyclage
Recyclage van leerkrachten lichamelijke opvoeding.
Kredieturen onder de vorm van heroriënteringslessen,
inhaallessen, recyclagelessen, enzovoort. (vlaamsparlement.be)
Allerhande uitgaven in verband met de recyclage van leerkrachten uit het Rijksonderwijs (dekamer.be)
voetbalwedstrijd
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook match
Losgeslagen kangoeroe zet voetbalmatch op stelten – De Standaard
Drie 15-jarige meisjes zijn benaderd om voetbalmatch te vervalsen. (sporza.be)
Vijf doden bij stormloop na voetbalmatch in Angola – Het Nieuwsblad
ruimte voor consumpties, tearoom
ook verbruikszaal (zie voorbeelden)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands,
Van Dale 2018: verbruikzaal
BE ruimte voor consumpties (in eet- en drankgelegenheden, maar ook bv. in bakkerijen met tearoom)
vgl. verbruikssalon
Bakkerij met ijssalon-verbruikzaal.
Gelieve bij uw vertrek de sleutel in de verbruikzaal van het hotel af te geven.
De brouwerij met verbruikszaal is ondergebracht in de voormalige gebouwen van “Ter Engelen” in de Capucienenstraat. (vrt.be)
bouwkundig: kruisverband
vnw: kruisverband bij metselwerk
Het is een soort metselverband, een systeem waarin de stenen worden gelegd met als doel een sterke en toch aantrekkelijk ogende muur te krijgen. Naar dit systeem zijn verschillende verbanden ontstaan zoals halfsteens-, kruis-, Vlaams en kettingverband.
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, bij metselaars
Bij het lopend verband of kruisverband worden, net als bij het staand verband, koppenlagen met streklagen afgewisseld. Het patroon herhaalt zich bij het kruisverband echter om de vier lagen, waarbij door het verspringen een sterk verband ontstaat
Het deel onder de koepel werd dan weer gemetst in
lopend verband. De bakstenen zelf zijn 18 × 6 × 10 cm groot. (onroerenderfgoed.be)
oorspronkelijk een tv-programma met een top-10 van populaire liedjes maar inmiddels in het algemeen taalgebruik ingeburgerd om een top 10-lijst aan te geven van dingen die je gezien of meegemaakt moet hebben
Zet 2021 goed in met deze tien om te zien | VRT.be
Ursus is één van de ‘tien om te zien’ in Makers van Voka West-Vlaanderen. (mmonfox.be)
Autosalon Brussel 2015: Dé Tien om te Zien – DRIVR
de gokwereld, het gokmidden
De huiszoekingen kaderen in een gerechtelijk onderzoek naar witwas- en fraudepraktijken in het Brusselse gokmilieu,… (standaard.be)
Eigenlijk is hij een gewone misdadiger, een voormalige bendeleider die naar verluidt de prostitutie en het gokmilieu in Oost-Timor controleerde… (knack.be)
Witse ontdekt dat de man verslaafd was aan poker, en gaat op onderzoek in het gokmilieu.
pesten, treiteren, kwellen
vnw: iemand de du(i)vel aandoen: treiteren, plagen
zie ook koejonneren
Van Dale 2017 online: BE
DS2015 standaardtaal
“Ze kunnen je soms de duvel aandoen, maar ze appreciëren het wel” (sportinghubstudents.be)
Nu voetbalclubs elkaar de duvel aandoen over stadionsubsidies mss ook ns nadenken over ridicule vrijstelling RSZ op monsterloon… (twitter.com)
‘Het zijn de koningen, de edelen en de bisschoppen die iedereen de duvel aandoen,’ merkte Peer ernstig op, ’wij proberen alleen maar het jaar door te komen. (books.google.be)
Mekaar niet den duvel aandoen, probeert overeen te komen.
Gallopin, een ploegmaat van bolletjestrui Bardet, probeert Caruso nog de duvel aan te doen op de Montée d’Aussois, maar de Italiaan laat zich niet ringeloren. (sporza.be)
En Bart De Wever zal moeten blijven achteromkijken of die partners hem niet de duvel aandoen, zoals het Vivaldi-ensemble Alexander De Croo de duvel aandeed. (demorgen.be)
verkeerd geven, verkeerd uitdelen
o.a. ook bij het kaarten
Groot woordenboek der Nederlandse taal (1950): (Zuidn.) verkeerd geven; zich vergissen bij het geven van iets
Indien bij misgeven iemand een kaart teveel heeft, mag deze de kaart kiezen die hij doorgeeft aan de persoon die een kaart tekort heeft. (okraskwcentrum.be)
Misschien mijn uitleg wat misgeven. – Ja, ik ben nog minderjarig. Mijn 18de verjaardag valt op 15 februari en de rechtzaak voor de … (juridischforum.be)
wielerwedstrijd
(stilaan verouderd, wel nog gebruikt in folkloristische context)
vnw: wielerwedstrijd
Heel het dorp werd toen afgezet voor de velokoers.
Op zondag 22 juni 2025 wordt in Hamme-Zogge (achter de Kerk) een stukje geschiedenis nieuw leven ingeblazen met de ‘Komiek Velokoers’ (beleef.hamme.be)
Seingeversclub Rikko organiseert op dinsdag 15 augustus de tweede editie van ‘Ne Groten Velokoers’ in het centrum van Ardooie. (hln.be)
Toer de Sol, een velokoers met oud ijzer. Zes twintigers uit Ranst hebben zich verenigd om zondag de Toer de Sol te organiseren, een wielerproef met fietsen … (nieuwsblad.be)
Inspiratieavond rond energie, augustus 2019 met een velokoers op rollen, een workshop energierepen maken en informatie over duurzame energieproductie. (magazine.antwerpen.be)
Izegemse velo-dromen : over velo’s, velokoersen en velodromen in Izegem. (arhus.be)
Sinds de vijftiende eeuw werden er steeds minder anonieme giften gedaan en evolueerde het systeem meer naar een soort sponsoring zoals bij de hedendaagse velokoersen", vertelt Jacobs. (bruzz.be)
wegel door de Velden, veldweggetje
vnw: veldweg(je)
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
Bestaat er een compensatie voor boeren die een veldwegel toestaan of onderhouden? (tragewegen.be)
Het trio crashte met de wagen in een veldwegel aan het Hof ten Bos in Oudegem. (vrt.be)
Verkeersvrije straat beginnend bij de Aartrijkestraat en overgaand in een veldwegel uitkomend in de Achterstraat. (inventaris.onroerenderfgoed.be)
De voorbije zondagen kon je er over de koppen lopen en dat zorgde zelfs voor verkeersproblemen in de omliggende veldwegels. (demorgen.be)
Dat afgelegen kapelletje ligt langs een veldwegel midden tussen de velden. (standaard.be)
Langs rustige veldwegen en kerkwegels gaat het naar de vroegere spoorwegbedding Ieper-Kortemark. (kattenbelletjes.be)
plakker (rond of ovaal) die men o.a. kan gebruiken om een scheurtje in een binnenband te herstellen.
< Frans rustine (Rustin, naam v.e. industrieel, gedeponeerd merk)
Een rustinneke op de fit plakken en ge kunt terug bollen.
de klok rond
vnw: 24 uur op 24: dag en nacht, 24 uur per dag
DS2015: standaardtaalTypisch Vlaams: 24 uur op 24: vierentwintig uur per dag: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
<Frans: ‘24 heures sur 24’.
zie ook vierentwintig uur op vierentwintig
varianten: 24 uur op 24 uur ; 24 op 24 uur ; 24 op 24
Sommige politici worden tegenwoordig 24 op 24 uur bewaakt.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
