Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
Oorspronkelijk door VELT bedacht: “Een samentuin is een tuin waarin mensen samen ecologisch tuinieren.” (velt.be)
Soms ook in de context van volkstuintjes.
zie ook samentuinen
In de zomer van 2017 startten enkele buurtbewoners met het opzetten van een nieuwe samentuin en groene ontmoetingsruimte in het Groen Kwartier aan het poortgebouw op het Hospitaalplein. (antwerpen.be)
Greet Heylen is mede-oprichter van de ecologische samentuin ‘Silsburg’ te Deurne en bezieler van het Platform Stadslandbouw in Antwerpen. (inbo.be)
In de tuin staat niet zozeer de zorgcontext centraal, maar wel het samen bezig zijn met de teelt van groenten, kruiden en bloemen. Daarom is bewust gekozen om de samentuin niet aan te leggen binnen de muren van Ter Elst. (landelijkegilden.be)
drukte, ophef, poespas
veel tralala verkopen: iets met veel ophef doen
Van Dale BE; informeel
zie ook fontonten, andere betekenis van tralala
verkorte vorm trala (zie voorbeelden)
Ik ben benieuwd of CD&V een groet zal brengen aan Konrad Adenauer. Hij werd voor vijftig jaar met veel tralala begraven als de grote staatsman, de halfgod, de goede Rijnlander die de nazi’s moest doen vergeten. (pallieterke.net)
Ann P. merkte op dat wij er bij ons veel meer tralala van maakten; wij zouden zeker voor 100 gelijke borden, glazen, koffiekopjes gezorgd hebben. (innerwheel.be)
“Walter Baele verkoopt veel tralala” (Titel Nieuwsblad 070105)
Voor mij hoeft het niet met veel trala te zijn, met maître d’hôtel die als een knipmes naast u komt staan, met prijzen waar je van achter … (seniorennet.be)
Tijdens de avond krijgen we opnieuw zo’n exemplaar over de vloer dat zich met veel trala aankondigt (weerwoord.be)
zich op de achtergond houden
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook achterplan
Naar mijn gevoel speelt hij met vuur, het kan zus of zo uitdraaien bij de verkiezingen die volgen, maar intussen zijn vele goedmenende Vlamingen de pineut, omdat hij zich op het achterplan heeft gehouden als het op regeringsvorming aankwam. (seniorennet.be)
Bandleader Roy Cape houdt zich op het achterplan, laat zijn zangers en prima zangeres Destra Garcia de kastanjes uit het vuur halen en de … (demorgen.be)
NL: droombaan
werk dat men graag doet (of zou doen) en waarvoor men goed wordt betaald
zie ook job
De top 50 meest gewilde droomjobs (jobat.be)
Wat zijn de 6 ingrediënten voor een droomjob? (antwerpmanagementschool.be)
Huisarts lijkt me wel ok maar nu ook niet direct mijnen droomjob (9lives.be)
SN-NL: met emeritaat gaan
Van Dale online 2020: BE
vgl. pensioen, op ~ gaan of zijn
Peter Adriaenssens (65) gaat op emeritaat. (vrt.be)
Hugo Vandenberghe gaat op emeritaat als KU Leuven-hoogleraar. (nieuwsblad.be)
“Ik ben op mijn 65e op emeritaat gegaan en heb dus niets meer met het beheer van de leerstoel te maken.” (bruzz.be)
een zelfde behandeling of straf (krijgen)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
in Nederland: van hetzelfde laken een pak (krijgen)
- Just tegoei! Van hetzelfste laken een broek! Dat zal ’m leren!
muurtegel
vnw: geglazuurde tegel, betegeling
-muur met faience: betegelde muur
-faience in keuken: betegelde keuken
faïence
faiencetegels, faiences,
Brico: Er bestaan nogal wat verschillende soorten tegels voor vloer- en muurbekleding. Specifieke muurtegels worden faiences genoemd. Ze bestaan uit een “biscuit” en een vrij dunne emaillaag.
Ze vindt die faiences in de badkamer van hun nieuw huis schreeuwlelijk. Die zullen er dus uit moeten.
cynische of ironische formalisering van het begrip België, meestal in een economische context
In Turkije met Pieter De Crem, handelsvertegenwoordiger voor de NV België. (standaard.be)
Toegepast op de NV België betekent dat haar raad van bestuur (de regering) handelt in het belang van alle aandeelhouders (alle Belgen, werknemers en werkgevers, loontrekkers en vermogenden, jong en oud). (vrt.be)
Niemand slaagt er nog in de rekening van de nv België te doen kloppen. (tijd.be)
Hoog tijd dat iedereen zijn lidgeld betaalt aan de nv België (abvv.be)
Ook voor de NV België is het stilaan Code Rood: ‘Waakzaamheid is erg nodig’ (demorgen.be)
niet zonder iets kunnen leven, iets nodig hebben om te leven
google2020: ‘niet van de hemelse dauw’: .NL (17)
Van Dale 2020 online: BE niet van de hemelse dauw leven:
er welgedaan uitzien
Opmerking: Deze verklaring van Van Dale klopt m.i. niet.
vnw: van de hemelse dauw leven: van de wind, zonder middelen van bestaan leven
Maar die sukkelaar leeft toch niet van de hemelse dauw? (gva.be)
Zoals alle goede doelen kunnen wij niet van de hemelse dauw leven, laat staan al onze kosten dekken uit onze eigen zak. (overlastig.be)
Hij en zijn vrouw zijn zelfstandigen en konden geen twee jaar wachten op hun centen, ze kunnen niet van de hemelse dauw leven. (hln.be)
het jaarlijks groot verlof van de bouwsector in de zomer, meestal voor 3 weken ergens beginnend in juli (verschillend per regio)
zie ook bouwverlof; groot verlof, bouwvakantie
Burgemeester Bossuyt: “De voortgang van de werken zal natuurlijk van de weersomstandigheden afhangen, maar er wordt beoogd om de werken voor het groot bouwverlof van 2012 af te hebben.” (nieuwsblad.be)
Deze 3 weken mag ik wel na mijn bevallingsverlof terugnemen. Dit omwille dat het ‘groot’ bouwverlof is vastgelegd door de confederatiebouw. (9maand.be)
Deze werken zullen na het groot bouwverlof aanvangen en zullen 32 maanden in beslag nemen (grimbergen.be)
(neologisme) een flexibel verloningspakket waarbij de werknemer a.h.w. à la carte kan kiezen
google2020: .BE (103) ; .NL (86)
zie ook cafetaria
Met een cafetariaplan kunt u uw medewerkers een flexibel loonpakket aanbieden zonder impact op uw budget. Het is een win-winsituatie: u bevordert het personeelsbehoud in uw bedrijf en geeft uw werknemers persoonlijke extralegale voordelen naargelang hun behoeften. (securex.be)
Het aantal werknemers dat via een cafetariaplan zijn loon flexibiliseert, is in een jaar tijd met de helft toegenomen. (tijd.be)
Een recente studie van hr-dienstverlener SD Worx wijst uit dat het cafetariaplan steeds populairder wordt, en dat is allerminst een verrassing. (blog)
Met een cafetariaplan zou de werknemer echter kunnen kiezen uit gepersonaliseerde voordelen binnen verschillende domeinen, bijvoorbeeld: familie, welzijn, … (vrouwenmaatschappij.be)
Om dit alles te betalen en de hervorming budgetneutraal te houden, rekent Van Peteghem op terugverdieneffecten en de afschaffing van ecocheques en allerhande cafetariaplannen. (vrt.be)
volledig, voor 100 percent, 100%, met zekerheid
vnw: honderd ten honderd: helemaal, in alle opzichten, voor honderd procent
zie ook honderd, ten ~
Honderd ten honderd een vrouw. Een overdonderende vrouw. (skynet.be)
Zij heeft men in deze moeilijke jaren altijd honderd ten honderd gesteund. (hbvl.be)
Frank was daar ‘honderd ten honderd’ tegen en wilde zijn broer tijdens een avontuurlijke reis naar Valencia op andere gedachten brengen.(hln.be)
Geef nooit op ook niet als de resultaten tegenvallen en ga er steeds honderd ten honderd voor. (jeugd.vwhamme.be)
vnw: offerte, begroting, kostenberekening (in Nederland alleen bestek van een bouwwerk)
Ik heb zoals gevraagd een bestek voor de reparatie van de buitenlamp opgestuurd. (test-aankoop.be)
Kwam ik toe voor een groot onderhoud en bestek voor een nieuwe bumper, doen ze geen carrosserie meer. (facebook)
“Hij heeft bovendien zelf het financieel bestek opgesteld en bank en interestvoet gekozen.” (hbvl.be)
NL: op (naar) erewoord verklaren
zie ook: verklaring op eer
De roof in Antwerpen is een minstens even groot mysterie, te beginnen bij de omvang van de buit. Maandag was het topdrukte bij de bank omdat ongeruste klanten wilden weten of hun kluis nog intact was. Dat bleef tot dinsdagmiddag onduidelijk, omdat elke klant eerst ‘op eer’ moest verklaren wat er in zijn kluis zat. De bank hoopt zo te voorkomen dat de verzekering wordt opgelicht. Ze kent namelijk zelf de inhoud van de kluisjes niet. Bron NRC-Handelsblad
wordt gebruikt wanneer iemand overdrijft, iets onzinnigs zegt, het al te bont maakt
“Ik ben al die clichés over vrouwen trouwens een beetje zat. Als Annemie minister wordt, kan dat zogezegd alleen omdat ze geweend heeft. Als Maggie een zware post krijgt, is dat zogezegd alleen omdat ze de populairste is. Zal het gaan, ja? Dat is toch compleet van de pot gerukt.” (G. Rutten)
wikipedia: Zal ’t gaan, ja? is het eerste album van stripreeks F.C. De Kampioenen, getekend door Hec Leemans. De titel van het album is afkomstig van de uitspraak van Dimitri De Tremmerie in de televisieserie, vertolkt door Jacques Vermeire. De strip is door Standaard Uitgeverij uitgegeven in 1997.
voluit: Nationale Pyjamadag
Actie van de jongerenzender Ketnet waarbij kinderen in pyjama naar school komen ter ondersteuning van langdurig zieke klasgenoten
uitspraak o.a.: pizjama, met korte a’s (zie ook Vlaamse uitspraak)
zie ook pyjamafuif
zie ook verzamellemma geneeskunde
vrtnwsIs het jou ook opgevallen? Journaalanker @wimdevilder presenteerde “Het Journaal” in zijn pyjamabroek. Op deze Nationale Pyjamadag steunt hij @bednetvzw. (instagram)
Vrijdag 9 maart is het de 3de editie van de Nationale Pyjamadag van Bednet. Ketnet en MNM doen ook mee. Kom in pyjama naar school uit solidariteit met zieke kinderen en jongeren. (bednet.be)
Maar liefst 700 scholen schreven zich in voor de Nationale Pyjamadag van Bednet. (mnm.be)
Kinderen De Zonnevlier doen mee aan pyjamadag · (hln.be)
van een weg, terrein, parcours: bultig, bochtig, op en neer, met een beschadigde ondergrond, in slechte staat
algemeen: (licht) beschadigd
ook: met accidenten, met ongevallen
Typisch Vlaams: geaccidenteerd terrein: Belgisch-Nederlands standaardtaal
vwn: beschadigd zijn van een auto door een ongeval
zie ook geaccidenteerd parcours
Een schadeauto of geaccidenteerde auto verkopen is niet zo eenvoudig, want er is geen grote tweedehands markt zoals bij gewone auto’s. (autometschade.be)
Na Van Avermaet in 2008 nieuw Belgisch succes in geaccidenteerde rit naar Sabiñánigo? (wielerkrant.be)
het verhaal van alwéér een geaccidenteerde sprint in de Scheldeprijs (dekrantenkoppen.be)
Glooiende banen bevinden zich op (licht) geaccidenteerde terreinen in duingebieden of in het Zuid-Limburgse Heuvelland. (Wikipedia)
gelegen op een sterk geaccidenteerd terrein.(archedea.be)
lidmaatschapsboekje van een ziekenfonds
alg: lidmaatschap van een ziekenfonds
Van Dale 2018 online: BE, verouderd
Als het pleegkind ingeschreven is op het ziekenboekje van de pleegouders, dan betalen de pleegouders de medische kosten. (pleegzorgvlaanderen.be )
Daarop antwoordde ze dat ze ingeval ze ooit zou alleenstaande worden (als weduwe of door echtscheiding), ze een beter sociaal statuut zou hebben als ze ingeschreven bleef bij de VDAB, dan wanneer ze “op het ziekenboekje van haar man” zou staan. (spaargids.be)
Zolang je recht hebt op kinderbijslag, blijf je verzekerd via het ziekenboekje van je ouders. (abvvlimburg.be)
meter voor nutsvoorzieningen
vnw: meter voor water, gas, elektriciteit
Typisch Vlaams: gasteller/waterteller/… In Algemeen Nederlands wordt ‘teller’ alleen gebruikt in ‘kilometerteller’. Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
zie ook compteur, elektriciteitsteller
Bekisting rond teller van de gas + eventueel bureau hier rond uitwerken. (twizzi.be)
De garage heeft een aparte teller voor de elektriciteit (zimmo.be)
De koudwaterverdeling gebeurt vanaf de stijgleidingen dit vanaf de individuele tellers in de kelder. (woestyn.com)
notenleer: aanduiding in de notenleer voor de bassleutel
Van Dale 2016 online: BE
zie ook solsleutel
Muzieklezen en Zingen Volume 2: Afwisseling van Sol en Fa sleutel (partitura.be)
Fa-sleutel is nodig om piano of accordeon te kunnen spelen en bepaalde andere bas instrumenten kunnen ook soms partituren in fa-sleutel hebben. (singelekemuziekatelier.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.