Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dagelijks kiezen we een woord van de dag, uit de vele plezante woorden die in dit Vlaams woordenboek terug te vinden zijn.
Het Vlaams woord van de dag is ook beschikbaar als
RSS Feed
van de weg af rijden
vooral veel gebruikt in de koers
google2021:
‘in het decor beland’: .NL (7)
‘belandde in het decor’: .NL (0)
‘belandt in het decor’: .NL (1)
zie ook decor
In de afdaling wou ik op kop gaan rijden, maar ik had de bochten niet goed ingeschat en ben zo drie maal in het decor beland. (nieuwsblad.be)
Sommigen zijn verrast, geven een ferme ruk aan het stuur, belanden in het decor of knallen tegen onze geparkeerde auto. (standaard.be)
De bewuste commentaren dateren van eind oktober, toen na een achtervolging in Verviers twee politievoertuigen in het decor beland waren. (hbvl.be)
Iemand die altijd zo snel mogelijk de bochten neemt, belandt in het decor de dag dat er wat zand van een vrachtwagen gevallen is in die bocht. (gratisrijbewijsonline-forum.be)
gestampte aardappelen, aardappelpuree
Patattenstoemp met worst en een slaatje, da’s dus dik feest! (blog)
’s Avonds patattenstoemp met worst en jouw dag is helemaal goed! (chirohoutvenne.be/)
De chef-kok staat erom bekend fan te zijn van koken zonder poespas, een eerlijke en eenvoudige keuken. Dat maakte hij ook duidelijk in zijn kookprogramma’s op Njam!. Geen fusion maar ‘patattenstoemp’ dus. (nieuwsblad.be)
bedrijf dat voorziet in de productie en/of distributie van (drink)water (dikwijls een intercommunale of parastatale)
ook drinkwatermaatschappij, zie voorbeelden
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 6
NL: waterbedrijf, waterleidingbedrijf
Aan- en afsluiten bij een watermaatschappij | Vlaanderen.be
Bij een defect aan de waterleiding, contacteer de watermaatschappij via T 078 35 35 88. (damme.be)
De klant kan steeds wegname van de begrenzing of heraansluiting vragen bij de watermaatschappij. (vmm.be)
Felice Iaccino uit Beringen kreeg een factuur van de watermaatschappij in de bus en werd er naar eigen zeggen op slag ziek van. (nieuwsblad.be)
Drinkwatermaatschappij De Watergroep, die in heel wat West-Vlaamse gemeenten water levert, waarschuwt voor valse facturen. (vrt.be)
dienst die jobs verleent, meestal voor een bepaald publiek of doelgroep
Van Dale 2018 online: BE
vnw: dienst voor arbeidsbemiddeling voor studenten
Welkom op de jobdienst voor apothekers van KOVAG. Zoekt u een job als apotheker of apotheekassistent, dan kan u uw profiel toevoegen. (kovag.be)
Welkom op de webpagina van de jobdienst van het Scheppersinstituut. Ben je op zoek naar een (nieuwe) job, dan ben je hier als oud-leerling aan het juiste adres. (scheppers-wetteren.be)
Binnen de sociale dienst studenten en jobdienst staat de sociaaljuridisch adviseur in voor een correcte informatie- en adviesverstrekking aangaande alle relevante wet- en regelgeving m.b.t. de sociaaljuridische aspecten van het studentenstatuut. (vacaturesextern.ehb.be)
Ofwel ga je rechtstreeks naar de jobdienst, eveneens in De Brug langs de trap naar de cafetaria en klop je aan bij Inge Mouton. Ofwel contacteer je eerst je werkgever. (schamper.be)
SN: paraaf
Zowel ‘paraf’ als ‘paraaf’ komen van het Franse paraphe/parafe, zelf ooit een inkorting van paragraphe. In Nederland heeft men de tweede a verlengd (mogelijk naar analogie met ‘paragraaf’), in Vlaanderen is deze kort gebleven. Enkel de versie met lange a wordt echter door de Taalunie erkend. Veelzeggend is dat in een studie van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 ‘paraaf’ door 20% van de ondervraagde Vlamingen niet eens werd herkend als een bestaand woord. (nl.wiktionary.org/wiki/paraaf)
zie ook kribbel; Vlaamse uitspraak; Breda, Spa: vokaalreductie
zie ook parafferen
- Dag meneer, ’t is hier de fakteur me e pakske voor u.
- Ah, moe ’kik iet ondertekenen of azo?
- Gewoon e parafken is goe ze.
Gewoon je paraf zetten onder wat de uitvoerende bazen ( CEO, CFO, ….) je voorleggen. (spaargids.be)
Het enige wat de koning mag en kan doen is zijn paraf zetten en toespraak houden . (forum.politics.be)
jur.: voorwaarde opgelegd bij een probatie
Van Dale 2018 online: BE
Maxim D. kreeg op 1 februari 2013 voor de correctionele rechtbank van Leuven opschorting van straf met probatievoorwaarden wegens drugsmisdrijven. (hln.be)
Hij moet zich nu wel twee jaar houden aan probatievoorwaarden, zoals het volgen van een aangepaste psychotherapie en het zich onthouden van druggebruik. (knack.be)
Vlaamse gordel rond Brussel
Van Dale 2016 online: BE verouderd
Volgens de Franstaligen in Brussel werd Brussel hiermee in een carcan opgesloten. (bruzz.be)
Na de verklaringen van N-VA-voorzitter Bart De Wever over het Brussels gewest, heeft de MR dinsdag haar wil benadrukt om “het carcan rond Brussel te doorbreken”. (standaard.be)
> andere betekenis van carcan
parcours met hindernissen voor conditietraining
vnw: fit-o-meter (de, -s): parcours met toestellen voor lichaamsoefeningen in de open lucht om de conditie op peil te houden
ook: fit-o-meterparcours (zie voorbeelden)
samenstellingen: kinderfit-o-meter (zie voorbeelden)
vgl. fit-o-meteren
De fitometer was vroeger in. Nu hoor je daar veel minder over.
Meer dan ooit is de fit-o-meter een budgetvriendelijk en laagdrempelig alternatief voor de fitnessclub. Je hebt geen abonnement nodig en je sport in openlucht. (sport.vlaanderen – 2022)
Op het traject van het Antwerpse Centraal Station tot de Grote Markt wordt binnenkort een soort fit-o-meterparcours geïnstalleerd. (standaard.be)
Later ontwikkelden Ann en haar team nog twee fit-o-meterparcours in de buurt en organiseerden ze outdoor lessen. (demorgen.be)
In het bos aan het stedelijk sportcentrum is maandagvoormiddag de vernieuwde kinderfit-o-meter geopend. (hbvl.be)
lawaaierige muziek; irriterend lawaai
ook: getsjingeltsjangel, gedjingeldjangel
vgl. djingel djangel; tsjingeltsjangel
cuttingedge.be: De plaat lijkt ergens in de Twilight Zone te zweven, maar is vooral een aaneenschakeling van veel getjingeltjangel, buitenaardse klanken en vibes die je geruststellend ongemakkelijk doen voelen.
doris-dorne.be: Niet mijn ding, na vijf minuten werkt dat ‘getjingeltjangel’ mij op de heupen.
zappybaby.be : En jawel hoor, ze is nog steeds contenter met een steviger deuntje dan met trekmuziekjes en getsjingeltsjangel.
shrimprefuge.be : Semi-Middeleeuws gedjingeldjangel, zoiets?
1) heel, fantastisch, super, wreed
2) hevig
3) enthousiast zijn van of over iets
1) Joke Vincke heeft zot goed gezongen in ‘de voice van Vlaanderen’
1) demorgen.be: Navid Sharifi “zot gelukkig” nu hij weer in België is
2) Ze trilt zot op haar benen van spanning.
3) Hij is niet zot van champignons.
> andere betekenissen van zot
samenraapsel van mensen, ongetalenteerde of ongekwalificeerde groep
- va, we zijn met vier-bros gewonnen!
- ja, maar het was tegen janneke en mieke, wacht maar tot volgende week als ge tegen den eerste moet spelen!
Walter Planckaert: ‘We reden niet tegen Janneke en Mieke’ (nieuwsblad.be)
En het zou eindelijk eens een ploeg van niveau zijn, want hoe kan je beter worden als ploeg door 5 maal tegen janneke en mieke te spelen. (esseveeforum.be)
Een knutselbeurs voor de Jannekes en Miekes die gaan trouwen, grond kopen en gaan bouwen, zo werd Batibouw in 2018 omschreven door Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck. (vrt.be)
stoeien, plagend spelen
vnw: stoeien, ravotten
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2
vgl. fikfakkerij
2 neefjes zijn aan het fikfakken en plezier dat die hebben…
Mijn buurman en zijn zoontje kunnen wat fikfakken. De kleine hoort ge lachen tot bij mij in de living.
Maar eigenlijk heb ik toch al vier hijgende puppy’s die 24/7 in mijn kielzog lopen te fikfakken (facebook)
Voelt u zich als volwassene ‘te oud’ om nog te fikfakken op een springkasteel? (gva.be)
Maar hij houdt de moed erin en amuseert zich best. Zo blijft hij onder andere scherp door te fikfakken met Michael Essien en David Luiz. (sporza.be)
> andere betekenis van fikfakken
tocht per fiets waarbij men onderweg vragen beantwoordt en opdrachten uitvoert
niet in Van Dale 2015 online
Van Dale 2018 (zonder label): fietszoektocht
fietstocht (wedstrijd) waarbij de deelnemers vragen moeten beantwoorden en puzzels moeten oplossen
vgl. autozoektocht; wandelzoektocht; zoektocht
ook in combinaties: fiets- en fotozoektocht, enz.
zvrosbeiaard.be : Deze tweejaarlijkse fietszoektocht loopt over een. afstand van ongeveer 23 km. Een prachtig parcours en een schitterende prijzentafel!
rotselaar.be: De zomerzoektocht is een fietszoektocht die je meeneemt langs de bier- en wijnroute.
Daarom organiseren we zondag 28 juni 2015 een Wandel / Fiets / Auto Fotozoektocht voor het hele gezin om de bouw van Chiro Crescendo te steunen (facebook)
klem rond de broekspijpen om niet tussen de ketting van de fiets te komen, velospel, broekspeld
VD2015 online: gewestelijk; SN: broekveer, broekklem
VD2015 online (vernieuwde versie): BE
willydezutter.be: Hij had zijn imago wat tegen omdat hij met de fiets naar het werk kwam, steeds gewapend met aan elke broekspijp een fietsspeld.
heimelijk gefluister
zie ook fezelen, vezelen, fezelaar
Wat is dat gefezel allemaal achter mijne rug? Zeg het maar hardop, zenne.
ezelsbruggetje om de spelling van professor of professioneel te onthouden: één keer de f van frak en twee keer de s van schoen
varianten: ene frak en twee sokken, ene frak en twee sloefen
NL: De Professor zit in zijn Fauteuil met twee Sloffen aan.
zie ook verzamellemma kledij
Zo controleer ik nog steeds bij elke professor die in mijn teksten ronddwaalt of die wel degelijk ‘ene frak en twee schoenen’ draagt (demorgen.be)
‘Eénfrak en twee sloffen’ Dit trucje is dan weer uitgevonden om het Franse ‘profession’ en de Nederlandstalige aanverwanten als professioneel juist te schrijven. (telenet.be)
kaft met ringen om geperforeerde documenten in te bewaren, classeur, farde
NL: ordner
Taaladvise.net: Een map met een brede, stijve rug en een sluitingsmechanisme wordt in de standaardtaal in Nederland een ordner of ringband genoemd. Ringmap is in die betekenis standaardtaal in België.
Een zoekopdracht op Google maakt duidelijk dat het woord ringmap vooral in België wordt gebruikt. Als plaatjes zie ik ordners en… ringbanden? Misschien is ‘ringmap’ zo gek nog niet.(gidsvoorhetzuiden.nl)
Dankzij de handige afscheurlijn (microperforatie) en perforatie voor ringmappen kunt u uw notities in uw Atomaschrift achteraf gemakkelijk opbergen in een ringmap.(atoma.be)
frictie, ruzie, naijver, tegenwerking tussen verschillende politiediensten; bij uitbreiding ook onderling in de korpsen. Destijds tussen de voormalige rijkswacht, de gerechtelijke politie en de gemeentepolitie.
< letterlijke vertalling van ‘guerre des flics’: flikkenoorlog
Burgemeester Bart De Wever betreurt de kritiek. “Als politiediensten onderling zwarte pieten doorschuiven, dan winnen alleen de criminelen”, zegt hij. “We willen net de samenwerking met het parket en de gerechtelijke politie versterken. Aan een ‘guerre des flics’ heeft de Antwerpenaar niets.” (hln.be 2 april 2019)
Er woedt een ware guerre des flics in het korps van Mechelen. Terwijl politieagenten openlijk getuigen over racisme, rijzen vragen over het functioneren van de korpschef … (knack.be 15 mei 2016)
Minister van Justitie De Clerck is er gisteren in geslaagd de drie politiekorpsen van dit land een akkoord te doen ondertekenen over de taakverdeling en specialisatie van hun diensten. Maar of daarmee een einde komt aan de ‘guerre des flics’ zal nog moeten blijken. (tijd.be 4 juli 1996)
voor zichzelf de meest voordelige dingen ergens uithalen
NL: de krenten uit de pap halen
Daarna ging ze op haar elan verder met uitspraken als: “Vrouwen verstoppen past niet in onze democratie, en er alleen de rozijnen uitpikken ook al niet". (Rik Tyrions – deredactie.be)
verslag van een werfvergadering
zie ook werf
De afspraak – logisch denk ik – is dat de architect na elk werfbezoek een werfverslag opmaakt. (bouwinfo.be)
Het belang van werfverslagen en werfvergaderingen (mijntipsenadvies.be)
In het werfverslag kunnen bv. ook afspraken gemaakt worden om eventuele aanpassingen, herstellingen of verbeteringen aan te brengen. (vlan.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.