Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
kinderen van lage leeftijd (kleuters en peuters);
kinderen in het algemeen
vnw: de klein mannen: de kinderen
Zolang ze in de klein manne zitten, gaan ze geen verre reizen maken.
“En de klein mannen? Hoe is ’t daar mee? Zijn ze naar ’t school vandaag? Dat is maar best, ja. Daar kunnen ze hun eigen toch wat verzetten.” (Leo Pleysier, Wit is altijd schoon (1989)
“Want normaal gezien had ze altijd een rosbief in de koelkast liggen maar die was er gisteren aan gegaan omdat tante en nonkel met hun zeven klein mannen waren langsgekomen …” (Guillaume Van der Stighelen, Echt)
“Straks wonen we met drie in mijn appartement en laat Kalinka ineens nog een stuk of drie klein mannen met pelsen frakken overkomen uit Leningrad!” (Lynn Fontaine, Gebroken wit)
“Urbanus vindt wel dat hij voor kinderen meer zijn best moet doen. “Die klein mannen lachen niet uit beleefdheid…” (deredactie.be)
“Ik heb geleerd dat ik geen vent of klein mannen moet hebben…” (Natalia, clint.be)
met de tong heen en weer bewegen
Weet je, Dirk’s gezicht werd door dat mooi meisje in minirok getapesseerd omdat hij slabberde tegen haar…..
overdreven ambtelijke taal
zie ook wetstratees
SN
Van Dale 2005: ben. voor omslachtig, door lange zinnen, ingewikkelde constructies e.d. gekenmerkt schriftelijk taalgebruik van ambtenaren
zie wezelwoorden
Ambtenarees: de minister beschouwt het in deze ambtsperiode als één van de voornaamste prioritieten om het aanwenden van overmatig ambtelijk taalgebruik aanzienlijk te bekorten door middel van de sensibilisering van het ambtelijke personeel.
Gewone mensentaal: de minister wil dat zijn personeelsleden verstaanbare taal gebruiken.
verpleegkundige die werkt op de dienst spoedgevallen
zie ook mug, urgentiezorg, urgentiearts, spoedpersoneel
Mijn zus is spoedverpleegkundige en maakt deel uit van het medisch urgentieteam in een hospitaal.
bouwwerf, bouwplaats, bouwterrein
Van Dale online: BE plaats waar gebouwd wordt.
Leenvertaling van het Frans chantier.
Taaladvies.net: In de standaardtaal in België zijn ook bouwwerf en werf in gebruik. Deze woorden worden gebruikt voor een terrein waarop momenteel gebouwd wordt inclusief het gebouw dat in aanbouw is.
vgl. werfaansluiting; werfcabine; werfinrichting; werfkeet; werfkot; werfkraan; werfleider, werfput; werfterrein; werfvergadering, werfverslag; werfverkeer; werfzone; snelwegwerf
Verboden op de werf te komen.
“De burgemeester bezocht gisteren de werf van de nieuwe supermarkt.” (Taaladvies.net)
> andere betekenis van werf
lomperik, onbeschofterik, botterik,
Wa voor ne gestampten boer hebbe ze hier nu weer binnegesmeten (binnensmijten), die zegt nie eens goeiendag.
ruzie
vnw: boel hebben/krijgen: ruzie hebben/krijgen
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
zie ook boel maken, boelmaker, boelzoeker
ook: boel zoeken
Ik had boel met ne punker, en heb heel zijn kapsel scheef geslagen.
onder de plak zitten, de mindere zijn in een relatie, zich laten doen
zie ook pannebruinder
vnw: onder de sloef liggen, onder de plak zitten
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
Karel ligt thuis onder de sloef.
verstelbare moersleutel
engelse sleutel staat in Van Dale, maar in Nederland wordt de merknaam Bahco meer gebruikt.
Klik op de afbeelding
Met de engelse sleutel kan redelijk veel worden gerepareerd.
vrouwelijk van palul (in de betekenis van nietsnut)
Met zo’n palulle kunt ge niks aanvangen.
> zie andere betekenis van palulle
plotseling, zomaar, onverwacht
Van Dale:
à bout portant
(1865) Frans
(eigenlijk) met de loop op de borst, van vlakbij, (figuurlijk) op de man af
Aboepertant mit dien sjtudie ophoute, dat kint toch neet.
Zomaar met je studie ophouden dat kan toch niet.
" ‘Afijn, komt me dieje mens op ons af en aboepertant zeet ie: Weg hier, dit is privéterrein. Wisse wij veul’. " (http://bolduque.blogspot.com/2014/01/aboepertant.html)
1. prikkeldraad
2. Struiken met doornen of ‘stekkers’(- stekken= steken = wespensteek= pijn doen) werden vroeger als afscheiding gebruikt om paarden, koeien, schapen e.a binnen de omheining te houden.
Andere dieren daarentegen, katten bvb werden erdoor belet om vogels te vangen.
Boeren beveiligen tegenwoordig hun weiden met ‘stekkerdraad’ van soms wel anderhalve meter hoogte.
zie ook pinnekesdraad
1. Ik ben lelijk gevallen, maar gelukkig net niet in de stekkerdraad.
2. Jantje viel ongelukkiglijk wel in de stekkerdraad en naast enkele ‘schribbels,’en ‘krabbels’ aan armen en benen had hij ook een ferme scheur in zijn broek. Dat van uw armen en benen zal wel ‘vantzelfs’ genezen zei moeder, maar op die winkelhaak in uw broek zal ik wel een ‘lap’ moeten zetten.
nieuwsgierigaard, nieuwsgierig persoon, iemand die (heel) curieus is
uitspraak: klik op het pijltje
zie ook: kreuzeneus, curieuzeneuzemosterdpot, curieuzeneusiteit
Moeit u eens met uw eigen zaken, curieuzeneus!
Hij wil altijd alles weten en zien, hij is een echte curieuzeneus.
verschrikkelijk veel (kosten, moeten betalen)
vnw: stukken van mensen kosten: heel duur zijn
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
NL: een rib uit mijn/je/d’r/… lijf
zie ook stukken van mensen kosten
Fotograferen moet geen stukken van mensen kosten!
Ik heb alle mogelijke lotions geprobeerd en betaalde stukken van mensen voor laserbehandelingen.
bloot, naakt
vr. in haren blote
mv: in hunnen blote
Zet de dokwerkers ni in hunne blote!
De kinderen hadden de gasten al binnengelaten, nu stond hij daar gevangen in de keuken … in zijne blote, het fleske bier nog in de hand.
“Goed, want ik heb mijn sjoeke nog eens in zijnen blote gezien”, antwoordde Nikki. (HBVL 24/03/07)
“Die keer dat ge aan de deur van dat huis aanklopte om een cent te vragen en er een vrouw in haren blote kwam opendoen.” (Louis van Dievel, Landlopersblues 2016)
“Ondertussen ook al wel wat rare dingen meegemaakt. In Barcelona is het normaal dat er zo nu en dan eens mensen in hunnen blote rondlopen of fietsen haha.” (https://elsita.waarbenjij.nu/reisverslag/3450217/volop-zomer)
spuw, overgeefsel
Bès dich stêrk? Raop dan m’ne spaaj èns op! (ben jij sterk? raap dan mijn spuw eens op!)
van Vlaamse oorsprong
Meemoeder is de andere helft van een lesbisch paar waarvan de ene helft een kind heeft gebaard. (De Standaard 05/01/2007)
Van Dale: meemoeder (de v.):
degene die in een lesbisch ouderpaar niet de biologische moeder is
zie ook meeouder; verzamellemma mensen
Die klein heeft een moeder en een meemoeder.
stoep, voetpad
< Middelnederlands brauw: rand
ook in Leuven
Antw.: lantoer
Brugge: plankier
De braai ligt net voor zijn deur.
Nen auto kan ni op den braai staan, eh.
> andere betekenissen van braai
trappelen, over en weer ter plaatse stappen
graven of graafbewegingen maken (dieren)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
3. Onhandig of met moeite gaan: ploeteren, ”baggeren”, strompelen, enz.
“Klein kinderen loopen nie, maar dabben. Deur ’t slijk dabben.” Cornelissen-Vervliet.
zie ook debberke
> andere betekenis van dabben
Toen de speelplaats nog één grote zandvlakte was, stonden we bij aanhoudend regenweer, te dabben in de platte meutte (= slijk > platte mortel) met onze botten.
Nu we het hondje van onze dochter mogen babysitten tijdens haar vakantie moet ik terugdenken aan een uitspraak van mijn vader: “een hond moet ik niet hebben want dat dabt putten”. (vader Josjdw – zie reacties)
van zich laten horen, ruzieachtig gedrag vertonen, opspelen
< Waals-Frans: faire de son nez
vnw: van zijn neus maken: veel drukte maken of eigenwijs zijn
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015: geen standaardtaal
zie varianten bij: oren, van zijn ~ maken
Als ge er niks van snapt, moet ge hier ook niet van uwe neus staan maken.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
