Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Fr. effort
inspanning
(meestal efforke)
Als we nog een klein efforke leveren, zijn we klaar.
Ge zult toch nog een serieuze effort mogen doen, anders gaat dat hier nooit op tijd af geraken.
vb. aldaar
ga uit mijn weg
Van Dale 2018 “schietlap” leren lap die men om de linkerarm bindt bij het schieten met de handboog
zie ook goerte, uit m’n ~
Hallo! Ga eens uit mijne schietlap staan. Ge riskeert doelwit te worden.
uitblinker, iemand die heel goed is in iets
crack: Van Dale 2013 online: uitblinker op enig gebied van sport
crack: meer googlehits in Vlaanderen dan in Nederland
< Frans crack < Engels crack, deverbatief van to crack up: ophemelen
Hebde gij da zelf gerepareerd? Ge zij ne krak!
De Canvascrack, die goeie quiz, op welke post is dat nu weer?
> andere betekenis van krak
gehaast
zie ook: presseren, presseert ni, ’t ~
→ Fr. pressé
Ik ben gepresseerd, want ik moet over welgeteld 8 minuten op de trein zitten.
exploot van de rechtbank om te verschijnen voor de rechter
Ik heb een dagvaardiging ontvangen omdat ik mijn boetes nooit betaal.
erg, hard, wreed, neig, stevig, serieus, geweldig
zie ook farm
zie andere definitie van ferm
Ik heb me gisteren ferm geamuseerd.
Hij heeft zijn eigen ferm zeer gedaan.
Ferm gesloten! (allusie op tweetalig opschrift “Fermé – Gesloten”)
Dat is ne ferme frak die ge daar aanhebt. Daarmee kunt ge er tegen in de winter.
van zich laten horen, ruzieachtig gedrag vertonen, opspelen
< Waals-Frans: faire de son nez
vnw: van zijn neus maken: veel drukte maken of eigenwijs zijn
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
DS2015: geen standaardtaal
zie varianten bij: oren, van zijn ~ maken
Als ge er niks van snapt, moet ge hier ook niet van uwe neus staan maken.
afrit
anw: afslag: ((vooral) in Nederland): weg die van een hoofdroute afslaat; vertakking van de weg die een nieuwe richting op leidt; afrit
zie ook wegcode
Na het kruispunt, neem je de tweede afslag om naar je bestemming te rijden.
Een dorp met een eigen afslag op de E313! (vrt.be – Van Dievel)
> andere betekenis van afslag
trappelen, over en weer ter plaatse stappen
graven of graafbewegingen maken (dieren)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
3. Onhandig of met moeite gaan: ploeteren, ”baggeren”, strompelen, enz.
“Klein kinderen loopen nie, maar dabben. Deur ’t slijk dabben.” Cornelissen-Vervliet.
zie ook debberke
> andere betekenis van dabben
Toen de speelplaats nog één grote zandvlakte was, stonden we bij aanhoudend regenweer, te dabben in de platte meutte (= slijk > platte mortel) met onze botten.
Nu we het hondje van onze dochter mogen babysitten tijdens haar vakantie moet ik terugdenken aan een uitspraak van mijn vader: “een hond moet ik niet hebben want dat dabt putten”. (vader Josjdw – zie reacties)
groothandelaar, grossier
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
< Frans: grossiste
Als ge rechtstreeks van een grossist kunt inkopen, zijt ge goedkoper af.
langwerpige (+- 10cm) harde zoete tweekleurige snoep, soort karamel
Babelutten, een snoepgoed gemaakt van kandijsiroop en waarschijnlijk ook boter. De botersnoepen (babbelaars) waren een traditioneel snoepje aan de Belgische kust.
Ze werden gemaakt door de vissersvrouwen, met boter uit de Polders. Een vrouw uit Heist (Moeder Babelutte, 1841-1912) commercialiseerde het snoepje en verkocht het aan de elitaire Franstalige badgasten.
De naam “babbelaars” werd verfranst tot “babelutte”, en de vrouw werd la mère Babelutte genoemd.
Babelutten zijn sterk verwant aan de boterbabbelaar uit Zeeland.
Vroeger kon je een babelutte kopen voor 1Fr.
Moeder Babelutte wordt in West-Vlaanderen vooral geassocieerd met snoep of de babeluttes, de bekende botersnoepjes die je in de gelijknamige winkels ziet. (nieuwsblad.be)
NL: spiegelei (< Frans: œuf (au) miroir)
vnw: (fig.) spiegelei
uitspraakvarianten:
Antwerpen: peirdoog
Hageland: petsoeëg
Kempen: peirdsoeg, peirdenoeg, pjeirenoeg, pjeidsoeg, pjèsoeweg
Leiestreek: paardeoge
Waasland: peersoog
Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen
Hebt ge liefst een omelet, een roerei of een paardenoog?
In het Leuvense noemt men een croque met een paardenoog een croque cheval.
sticker, zelfklever, klever
Er kleeft een plakker van Radio 2 op mijn auto.
> zie andere betekenis van plakker
geluk hebben, de gelukkige is dan ook een pietzak
zie ook hoerenchance
zie ook piet
vnw: (veel) piet hebben: veel geluk hebben
Just voor de ingang van het shopping center kunnen parkeren, dat is piet hebben!
Anderlecht é were piet met die penatie dat ze gekregen hebben. Anderlecht heeft weer geluk gehad enz …
kind dat het laatst, en op rijpe leeftijd van de moeder is geboren, nakomerke
ook achternakomertje, achternakomerke
West-Vl.: kakkernest
Tante kreeg een achterkomerke op 40-jarige leeftijd. Ze had al twee zonen die 16 en 18 waren, toen Bart ter wereld kwam.
hist.student.kuleuven.ac.be: ‘…zusje was al van haar tien jaar soms savonds alleen thuis, dat ze in haar bed lag als de rest pas thuiskwam, komt ervan een achternakomerke te hebben :-)’
mysite4now5.be: ‘Mijn gezin bestond uit drie oudere broers die waren respectievelijk 9, 11 en 12 jaar ouder dan mezelf; ik ben een achternakomertje.’
aanschroeven
< aan + vijzen
Hebt ge nen toernavies? Ik wil iets aanvijzen.
> andere betekenis van aanvijzen
om, voor; door, wegens, ten gevolge van, vanwege
vnw: in België ook: wegens, om reden van
taal.vrt.be: “omwille van” drukt in het Nederlands een doel uit, geen reden; het is synoniem met “ten behoeve van, ter wille van”
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
standaardtaal in België status onduidelijk
Die schilder is vooral gekend omwille van zijn abstracte werk.
Omwille van het slechte weer kan de barbecue niet doorgaan.
“VIER vervangt laatavondfilm omwille van ‘ongepaste inhoud’”
(Titel HLN 21.11.15)
Omwille van de smeer likt de kat de kandeleer
catalogus
ook: kataloog (zie voorbeelden)
< Frans: catalogue
Van Dale 2018: cataloog: BE; niet algemeen catalogus
DS2015 geen standaardtaal (ondanks bloemlezing onder)
zie ook cataloogwaarde
Is de nieuwe cataloog van de Colruyt er al?
bloemlezing De Standaard:
De kunstroute start aan Ontmoetingscentrum Mandelroos, waar ook de infokiosk van Mandel Art en de fraaie cataloog (9 euro) te vinden is.(standaard.be)
Die cataloog zal, wanneer hij binnen enkele maanden klaar is, gegevens bevatten over vijftig miljoen sterrenstelsels en twee miljard afzonderlijke sterren.(standaard.be)
Tot nu toe had Pabo alleen een cataloog en internetsite waar je pikante producten kon bestellen. (standaard.be)
enz.
De student kan een kataloog of naslagwerk gebruiken voor het opzoeken van productgegevens of materiaalgegevens. (kuleuven.be)
penis, piemel
“Als je dan nog weet dat papa er geen graten in ziet om zijn blote flurk te zwaaien in de nabijheid van andere kinderen (zelf gezegd !), dan zou emmeke eigenlijk haar verantwoordelijkheid moeten nemen want vroeg of laat komen die in de gazet.” (HappyMama.be 07/08/14)
> zie andere betekenis van flurk
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.