Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #9081

    sensibilisatie
    (de ~ (v), ~s)

    z. sensibilisering en samenstellingen

    Ludieke sensibilisatieacties.
    De gemeente voert een passieve sensibilisatieactie uit om afvalpreventie te stimuleren.
    Een landelijke sensibilisatiecampagne ter bevordering van verkeersveiligheid.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door petrik (30 Jul 2021 14:59)

    👍
    335

    #9082

    voddenmarchand
    (zn. m., ~s, ~marchanten)

    - handelaar in rommel, iemand die rommel verkoopt, brocanterie
    - pejoratief: een rommelaar, een voddevent, een sjacheraar

    zie ook: loemeleboer, marchand, voddenkruier, voddeliggen

    zie andere definitie van voddenmarchand

    Fernand Costermans uit F.C. De Kampioenen is dé voddenmarchand bij uitstek in Vlaanderen.

    Als ge de Jean zijn garage eens bekijkt dan is ’t ne voddenmarchand eerste klas.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 05:01)

    👍
    335

    #9083

    bekampen
    (ww. bekampte, bekampt)

    bestrijden

    standaardtaal in België

    Van Dale online 2015: 1.Belgisch-Nederlands bestrijden

    DS2015 standaardtaal

    zie ook bekamping

    In de politiek bekampen tegenstanders elkaar liefst met woorden.

    Ze gaan die ruspenplaag bekampen met onkruidbestrijder. Om hun eten af te pakken.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (13 Sep 2021 06:25)
    Dit woord was woord van de dag op 27 Sep 2021

    👍
    335

    #9084

    stillekes
    (bw.)

    - matig, niet druk;
    - niet al te best
    ook: stilletjes, stillekens

    Van Dale 2014 online: stilletjes: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    vgl. jaren stillekes

    - En hoe is’t op ’t werk?
    - Stillekes, ’t is crisis he.

    - Hoe is het met de gezondheid, Paul?
    - Stillekes…

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Apr 2022 14:23)

    👍
    335

    #9085

    microbe, gebeten door de ~
    (uitdr.)

    Door iets begeesterd zijn, zin in iets gekregen hebben, enthousiast over iets geworden zijn…

    DS2015 standaardtaal
    Van Dale 2017 online: BE

    zie ook: microbe, ~microbe, microbe, de ~ te pakken hebben

    De Pieter, de zoon van de Jean, is door dezelfde microbe gebeten als zijn vader: postzegels verzamelen.

    Eens dat ge gebeten zijt door de microbe van het VW komt ge hier elke dag kijken naar nieuwe Vlaamse woordjes en uitdrukkingen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (09 Aug 2021 20:42)

    👍
    335

    #9086

    draai
    (zn. m., ~en)

    een oorveeg, een klets

    In Zuid-Nederland: iemand een draai geven (Teirl. 361) (F.A. Stoett (1923-1925), Nederlandsche Spreekwoorden, Spreekwijzen, Uitdrukkingen en Gezegden)

    Toen ik klein en stout was, zei mijn moeder: Stop ermee, of je krijgt nen draai hé?

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door hamamelis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (24 May 2022 07:04)

    👍
    335

    #9087

    knelpuntberoep
    (zn. o., ~en)

    Beroepen waarvoor moeilijk werkkrachten te vinden zijn om de vacatures in te vullen. Begrip gehanteerd door de VDAB, maar inmiddels veralgemeend in het taalgebruik.

    Wikipedia: In Nederland (…) hanteert men de term: moeilijk vervulbare vacature.
    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook knelpuntopleiding; knelpuntvacature

    Jongeren die leren voor een knelpuntberoep kunnen na ’t school direct een job vinden.

    Woordleverancier voor het Vlaams woordenboek dreigt een knelpuntberoep te worden.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 Jul 2021 21:33)
    Dit woord was woord van de dag op 16 Nov 2011

    👍
    335

    #9088

    cartouche, een ~ verschieten
    (uitdr.)

    een krachtinspanning leveren, al dan niet tevergeefs

    Van Dale 2015 online: ‘een cartouche verschoten hebben’ (Belgisch-Nederlands, wielerterm)

    zie ook cartouche, zijn laatste ~ verschieten

    vgl. SN: kruit verschieten

    Ik twijfelde iets te lang om aan te zetten en bovendien had ik ook al een cartouche verschoten toen ik Guillaume Van Keirsbulck counterde.’. (nieuwsblad.be)

    Vorig jaar in Barcelona 35 min maar toen had ik al een cartouche verschoten… ( de zwemuurtjes hebben toch gelijk gekregen) (ktdc.be)

    Nairo Quintana die trok er zich geen zier van aan en verschoot drie cartouches, die laatste was de goeie. (demorgen.be)

    Nog een typisch Vlaamse (niet specifiek wieler-gebonden, maar wel vaak gebruikt in die context) is overigens: “zijn laatste cartouche verschieten”. (fiets.nl)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (10 Aug 2021 08:28)

    👍
    335

    #9089

    muizen
    (ww. muisde, gemuisd)

    reklameren, een opmerking maken, vitten
    uitspraak: meust
    gehoord in de streek van Balen

    zie ook meuzzen

    Onze Jos zit altijd in zijn neus te peuteren en ons moe die muist daar altijd over.

    > andere betekenis van muizen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door willyg en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 11:21)

    👍
    335

    #9090

    nem

    daar heb je het!
    voila!
    daarzie: daarsè!
    hierzie: hiersè!
    pak aan!
    daar kan je het mee doen!

    Ik moest nu, de laatste verkiezingen “zitten” hier in Antwerpen… toch twee 55 plussers die me vroegen… hoe zit da nu… ik wil op de socialisten stemmen en dan stem ik meteen ook op de katholieken? … proberen ze het zô te flikken… “nèm” … dan stem ik op Bart De Wever, foert.

    7 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gargamelius en laatst gewijzigd door de Bon (28 Jul 2021 18:36)

    👍
    335

    #9091

    coulispasser
    (zn. m. -s)

    schuifmaat

    Meetinstrument uit de fijne metaalnijverheid met een meetnauwkeurigheid tot 1/20mm soms 1/50mm.

    < Fr. compas à coulisse < compas = (ook) passer; coulisser = schuiven

    Meet dat nu eens tegoei, pakt een coulispasser!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gargamelius en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 06:04)

    👍
    335

    #9092

    ziekel
    (de ~ (v.), ~s)

    sikkel, zicht

    zie ook: zichel, zikkel

    Gras repen voor de knijn gaat gemakkelijker met een ziekel.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door petrik en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 05:48)

    👍
    335

    #9093

    vliegen, gaan ~
    (uitdr.)

    weg, verdwenen
    gevlogen

    Zijn portefeuille heeft hij teruggevonden op straat, maar het geld was natuurlijk gaan vliegen.

    2 reactie(s)
    Toegevoegd door de Bon (07 Aug 2021 13:41)

    👍
    335

    #9094

    afhoren
    (ww., hoorde af, afgehoord)

    overhoren, afvragen van een les

    Mijn dochter heeft dikwijls gevraagd om haar lessen af te horen, om te zien ofdat ze het kende.

    > andere betekenis van afhoren

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (03 Aug 2021 04:55)

    👍
    335

    #9095

    DS2015
    (referentie)

    In januari 2015 heeft De Standaard een boekje gepubliceerd, het zogenaamde Gele Boekje, met 1000 Belgisch-Nederlandse woorden.

    Ze classificeren deze woorden als ‘standaardtaal’ (in België: BN = Belgisch-Nederlands) of als ‘geen standaardtaal’, bijvoorbeeld frietkot wordt gezien als standaardtaal, keikop daarentegen is dan weer geen standaardtaal. Daarnaast kennen zij ook labels met ‘formeel’ of ‘informeel’ toe.

    Net zoals Belgisch-Nederlands, en in België kunnen we de label ‘DS2015’ gebruiken als referentie bij de lemma’s in het Vlaams Woordenboek.

    In 2010 publiceerde De Standaard nog een lijst met het afwijzende zeg-niet-dit-maar-zeg-wel-dat: DS2010

    Het zijn toch keikoppen bij De Standaard om keikop niet als standaardtaal in België te beschouwen. (Bron DS2015).

    Peter Vandermeersch in nrc.nl:
    De Standaard publiceerde begin 2015 het ‘gele boekje’, een lijst met 1.000 Belgisch-Nederlandse leenwoorden. De vele honderden woorden, zinswendingen en uitdrukkingen die Van Dale als ‘Belgisch’ markeert, beschouwde de redactie van De Standaard voortaan als standaardtaal. Een koersfiets kan dus in plaats van een racefiets, een lopende meter in plaats van een strekkende, een kepie in plaats van een pet, een denkpiste in plaats van een denkrichting.
    Nederland heeft dit overigens niet eens opgemerkt. Of toch: de correspondent van de Volkskrant, Leen Vervaeke, schreef er één stukje over.
    Volmondig schaar ik mij achter Geert van Istendael wanneer hij schrijft: „In Nederland bestaat de neiging om cultuur en zelfs taal te zien als beperkt tot het eigen grondgebied. Wat taal betreft is dat een gedachte die we dienen te bestrijden, zo niet, dan volgt ondergang”.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Jul 2021 07:21)

    👍
    335

    #9096

    beenhouwersgast
    (zn. m. -en)

    slagersknecht

    zie ook gast

    Onze Filip is nu op leercontract als beenhouwersgast bij zijne nonkel.

    Maar mijn allereerste studentenjob was ook de mooiste: slagersjongen in Mechelen. Wat daar beenhouwersgast heet. (Louis van Dievel – vrt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door de Bon en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Oct 2022 14:53)

    👍
    335

    #9097

    gat, er een ~ uit gaan
    (uitdr.)

    doorwerken, vooruit gaan, zich haasten
    (ter ë gat oat gon)

    Voorbeeld uit de praktijk: ze zijn bij mij een nieuw dak aan’t leggen en die 2 mannen gaan er nogal een gat uit! Ze werken keihard.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door jiet (07 Aug 2021 06:01)

    👍
    335

    #9098

    professor
    (de ~ (m.), ~en/s)

    hoogleraar of docent aan de universiteit of hoge school
    Enkel in België gebruikt.
    (zie taaladvies.net)

    zie ook ene frak en twee schoenen

    De professor neemt nu de examens af van de studenten.

    > andere betekenis van professor

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door nthn (11 Aug 2021 04:06)

    👍
    335

    #9099

    spinol
    (znw. (o.), ~len, ~s)

    een kleine creatuur, een kind of klein dier

    Dikwijls in de combinatie ‘klein spinol’ gebruikt, en frequent als koosnaam.

    Kempen: spinoe

    Ge moest dat kind zien als die hondenjongen pasgeboren waren: één klein spinol zat gebiologeerd naar drie andere te kijken.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Rodomontade en laatst gewijzigd door fansy (23 Jul 2021 07:03)

    👍
    335

    #9100

    getteren
    (ww. getterde, gegetterd)

    Snel lopen, gehaast zijn

    zie ook getten

    Zie die kleine getteren naar de speeltuin.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Eric Dumez en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 03:40)

    👍
    335

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.