Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
zie bescheed zijn, ~ geven, ~ weten
-
overmacht, heerkracht
Van Dale 2018 online: BE, ambtelijke taal
< heer, heir: leger
- geweld door soldaten gepleegd, geweldpleging in het algemeen
- bij uitbreiding: iedere onberekenbare of onvermijdelijke omstandigheid (uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal)
standaardtaal in België? status onduidelijk
Het onweerde zo erg dat ik te laat kwam: dit was heirkracht.
“Het is slechts bij enorme heirkracht dat een van de aangehaalde alternatieven een kans maakt. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net
Indien een zonevreemd gebouw door overmacht (‘heirkracht’) wordt vernietigd of beschadigd is herbouw onder bepaalde voorwaarden mogelijk. (vvsg.be)
De huurder zal moeten bewijzen dat eventuele schade door derden is berokkend, door heirkracht of door toeval. (books.google.be)
dat zal niet waar zijn, denkt dat maar niet
variant op dat ziet ge van hier
Ikke dat opkuisen? Dat ziede van ginder! Gij hebt het er gegooid, dan moet gij het ook maar opkuisen.
stiekem; in ’t geniep; zonder toelating
zie ook duikelings
Sterke drank was verboden maar in den deuk werd er toch geschonken.
Een opvallend en overdreven (zelfs verkeerd) geschminkte vrouw.
opgedirkte vrouw
Die tuttebel heeft haar lippestift tot aan haar neus geveegd,
terwijl ze haar linkse valse wimper ook al bijna kwijt is
we, wij – enkel ná het werkwoord (vóór het werkwoord blijft het ‘we’)
→ in West-Vlaanderen kan ‘me’ ook vóór het werkwoord staan
ongebruikelijk in Limburg
zie ook men
En daar stoenge me dan … te koekeloeren in de regen.
(W-Vl:) Me gon wieder dat hinnekot verandern in e slapkamer. (volksverhalenbank.be)
> andere betekenis van me
rammelaar, konijnebuk, mannetjeskonijn
Mijne koninerijder is ip.
Mijne rammelaar is aan het eind van zijn latijn.
- zich op een luidruchtige, lichtelijk aanstellerige manier gedragen
- ruziën
Zie ook bordel.
- Gans bordel aan ’t maken oppe cité, vies kletse.
- Ma en pa zijn toen geschieden, te veel bordel gemaak, weet ge.
errezekes betekent eventjes
zie ook: reskes
Ik ga errezekes stoppen.
subiet, straks, even geduld
seffens
AN: zo dadelijk, zo meteen
Pas oep, sewwes komt em binnen.
Ik zal u sewwes is een peer tegen ewen appel geven.
er is geen haast bij, het is niet dringend
zie ook: presseren, gepresseerd
Seg, as ge tijd en goesting hét, wil der mich dan es heulepe mè e klein computerproblèmke, mo ’t presseert ni./
Zeg, als je tijd en zin hebt, wil je mij dan eens helpen met een klein computerprobleempje, maar er is geen haast bij.
Belerende uitdrukking om meisjes die liever een lange garendraad in een naald vessemden, om zo langer te kunnen werken, terecht te wijzen. Met een erg lange garendraad werkt men echter slordiger.
Laatst gehoord in +/- 1968 , van de bomma. (Geboren in Temse 1898)
in prov. Antwerpen: ‘langen draad is slechte naad’
Bilzen: Lange droëd, slaechte noëd: lange draad, slechte naad
Neen meisje, “langen draad is vuile naad”!
- ding, toestand, bedoening
- het mannelijk geslachtsdeel
vnw: in België ook:
•last, moeite
•drukte, kabaal
het was daar een heel spel: er was daar veel kabaal
zie ook spellement
04/10/10 in Man Bijt Hond een vrouw over een buil op het hoofd van haar man: “Dat spel op zijne kop…”
Hij hee(ft) veel haar op z’n spel.
Dat is een gans spel om ne pc in een netwerk te koppelen zenne.
> andere betekenis van spel
kamerbreed tapijt
Belgisch-Frans: tapis-plain of tapis plein
zie ook tapijt
Ons buren hebben hun voltapijt kunnen uitbreken, ze hadden een vlooienplaag.
van of eigen aan de Vlaanders
zie Vlaanders, de ~
Die Vlaanderse dialecten zijn mooi om naar te luisteren maar niet gemakkelijk te begrijpen.
Iemand die zijn eten snel verteert: van tafel komen en vlak daarna al moeten “kakken” (zonder diarree weliswaar!)
iemand die veel kan eten en toch mager blijft.
Van Dale 2017:
BE iemand die veel eet en toch mager blijft
vnw: persoon die goed eet en drinkt en toch mager blijft, veelvraat
zie ook deurejager, boogvulder
We spreken het uit als deurjaoger
uitspraak Kempen; nen deujeger, deujager, deurjeger (korte eu), deurjager
Fons da’s nen echte deurjager, die komt van tafel, moet direct naar de wc en daarna kan hij weer eten én blijven eten.
Iemand met een ectomorf lichaamstype wordt vaak ook wel een doorjager genoemd. Hij of zij is vrij lang en smal, en heeft het moeilijk om spiermassa op te bouwen, wat allemaal te danken is aan een snel metabolisme. (hln.be)
Blijkbaar ben ik een doorjager en heb ik die stoffen nodig voor een optimale vertering. (ginodevriendt.be)
glazen conserveerpot, steriliseerbokaal
Van Dale online: (Belgisch-Nederlands) glazen pot met wijde mond, bv. een weckpot, een conservenpot met schroefdeksel
vnw: inmaakpot, inmaakfles, potje, weckglas
“Wij eten hier (in de kempen) frikadellekes met krieken. Ik heb kriekensaus zo leren maken: bokaal noordkrieken, opwarmen in een potje op een laag vuurtje …” (femistyle.be)
> andere betekenis van bokaal
tegenwerken; moeilijk doen
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4
Van Dale 2017 online: BE, informeel
vgl. tegenwringer
Ik heb zo lang en zo hard tegengewrongen dat ik langenlaatste mijn goesting kreeg.
Als het bergop gaat, begint mijn knie tegen te wringen.
dit jaar
zie ook: van de
Kempen: van ’t jaar
een student mode bij Vanthilt: Het was een heel sterke lichting van de jaar.
Ik weet nog niet of we van de jaar wel op vakantie zullen gaan.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
