Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
rammelaar, konijnebuk, mannetjeskonijn
Mijne koninerijder is ip.
Mijne rammelaar is aan het eind van zijn latijn.
Wordt gezegd als iemand niet kan/wil luisteren.
tegen mevrouw die met de hond wandelt:
- Hij luistert percies ni?
antwoord:
- Ôre gelak tallôre mor nog ni hôre!
ronde opsteekspeld die in de jaren 70-80 zeer populair was bij de jongeren;
button
Van Dale: broche de; -s
(1718) Fr. (braadspit, pin, breinaald, doekspeld)
1. sierspeld die door vrouwen op de borst gedragen wordt
Ak joenk woaren ak ik e loisvestje mé oenderden brochetjes drip.
Toen ik jong was had ik een loisvestje (jeansjas) met wel honderden opsteekspeldjes op.
Er hevig en woelig aan toe gaan.
Ziet die lucht eens zwellen en zwart worden. Sebiet een onweer en het zal nogal batteren volgens mij. En, pas op, als die lucht naar beneden valt, zijn alle mussen plat.
Het zal er batteren als hij bij de baas moet komen omdat hij de beste klant onheus heeft behandeld.
> andere betekenis van batteren
essentieel, levensbelangrijk, voornaamste
vnw: in België ook: cruciaal, doorslaggevend, essentieel
Van Dale 1995: …3. (Belg.) voornaamste
volgens vrttaal.net mag het enkel in betekenis van ‘in oorsprong’
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7
Wederzijds vertrouwen is primordiaal in de politieke onderhandelingen voor een regeringsvorming.
De primordiale oorzaak van het accident was te rap rijden, maar dat de weg er glad bij lag zal ook wel een rol gespeeld hebben.
zelfgemaakt, zelfbereid
De egesgemakde kroeasjelevlaai van ôs mam woar ’t lekkesjt.
De zelfgemaakte kruisbessenvlaai van ons moeder was het lekkerst.
dit jaar
zie ook: van de
Kempen: van ’t jaar
een student mode bij Vanthilt: Het was een heel sterke lichting van de jaar.
Ik weet nog niet of we van de jaar wel op vakantie zullen gaan.
lekkernij die men alleen tijdens de carnavalsperiode kan verkrijgen
Na de stoet gaan we bij dem bakker een stuk of vier carnavalvlaaikes hale, twee met pruimen en twee met abrikoos.
vanuit een achterstand (terug) op een bepaald niveau komen of een bepaald iets aanhouden, aanpikken bij, aansluiten bij, accrocheren (< Frans: renouer)
Hij roept tot slot op tot samenwerking om zo sneller uit de economische crisis te geraken. “Het is door alle krachten te bundelen dat we opnieuw sneller zullen aanknopen met groei." (nieuwjaarsboodschap van Di Rupo, deredactie.be)
Parochiekoor De Kleine Kantorij en enkele andere Pintse verenigingen knopen op zaterdag 5 januari weer aan met de aloude traditie.
naar het zottekot brengen (meestal fig. gebruikt of als uitdrukking)
zie ook geel
< Verwijzend naar ziekenwagen waarmee geestesgestoorden werden afgevoerd.
ook varianten: met de witte paardjes rijden/halen/afvoeren/etc…
ook in de Kempen
Onze bende doet gaarne onnozel; subiet komen ze ons nog halen met de witte paardjes.
ruiten lappen
zie ook ruitenwasser
In volle zon moogt ge geen ruiten kuisen, dat trekt strepen.
fout, misrekening, slipper, een uitschuiver, een lapsus linguae
Maar ook: 1) Deserteur 2) Spaansgezinde in de tachtigjarige oorlog. (mijnwoordenboek.nl)
Nog vierhonderd meter, nog VIERhonderd meter voor de finale, nu geen glippers meer mannen!
zie bescheed zijn, ~ geven, ~ weten
-
overmacht, heerkracht
Van Dale 2018 online: BE, ambtelijke taal
< heer, heir: leger
- geweld door soldaten gepleegd, geweldpleging in het algemeen
- bij uitbreiding: iedere onberekenbare of onvermijdelijke omstandigheid (uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal)
standaardtaal in België? status onduidelijk
Het onweerde zo erg dat ik te laat kwam: dit was heirkracht.
“Het is slechts bij enorme heirkracht dat een van de aangehaalde alternatieven een kans maakt. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net
Indien een zonevreemd gebouw door overmacht (‘heirkracht’) wordt vernietigd of beschadigd is herbouw onder bepaalde voorwaarden mogelijk. (vvsg.be)
De huurder zal moeten bewijzen dat eventuele schade door derden is berokkend, door heirkracht of door toeval. (books.google.be)
de taalgrens
zie ook bieten, de grote ~
Langs deze kant van de bietengrens zijn er ook veel burgers die politieke veranderingen wensen. Niet alleen voor hun eigen volk maar voor alle Belgen, of die nu Frans, Nederlands, Duits of om het even welke taal spreken…
(Christian Laporte. La Libre).
regen over heel het land, en speciaal op de nationale feestdag op 21 juli
ook: drache nationale
Volgens Frank de Boosere krijgen we op 21 juli ek. een drasj national. 21 graden maar regen over het hele land.
Dinsdag 21 juli 2015. ACA Denderstreek vzw stelt voor: Geen Drasj National voor ons maar. Dwars door de Zwalmstreek Rit van 110 km (oldtimerweb.be)
Den ‘drasj national’ is nen dag mis :-) Morgen, 21 juli, droog en lekker fietsweer voor de 12de etappe van Corsa Campagnolo ! (facebook)
De Nationale Feestdag staat bekend om zijn hevige buien, in de volksmond beter bekend als ‘drasj national’.(gva.be)
Hoe typisch is een “drache nationale” op 21 juli? (vrt.be)
Koninklijke familie wordt getrakteerd op ‘drache nationale’ en Mathilde is zichtbaar trots: volg de festiviteiten rond de Nationale Feestdag live mee (hln.be)
er is geen haast bij, het is niet dringend
zie ook: presseren, gepresseerd
Seg, as ge tijd en goesting hét, wil der mich dan es heulepe mè e klein computerproblèmke, mo ’t presseert ni./
Zeg, als je tijd en zin hebt, wil je mij dan eens helpen met een klein computerprobleempje, maar er is geen haast bij.
- ding, toestand, bedoening
- het mannelijk geslachtsdeel
vnw: in België ook:
•last, moeite
•drukte, kabaal
het was daar een heel spel: er was daar veel kabaal
zie ook spellement
04/10/10 in Man Bijt Hond een vrouw over een buil op het hoofd van haar man: “Dat spel op zijne kop…”
Hij hee(ft) veel haar op z’n spel.
Dat is een gans spel om ne pc in een netwerk te koppelen zenne.
> andere betekenis van spel
Iemand die zijn eten snel verteert: van tafel komen en vlak daarna al moeten “kakken” (zonder diarree weliswaar!)
iemand die veel kan eten en toch mager blijft.
Van Dale 2017:
BE iemand die veel eet en toch mager blijft
vnw: persoon die goed eet en drinkt en toch mager blijft, veelvraat
zie ook deurejager, boogvulder
We spreken het uit als deurjaoger
uitspraak Kempen; nen deujeger, deujager, deurjeger (korte eu), deurjager
Fons da’s nen echte deurjager, die komt van tafel, moet direct naar de wc en daarna kan hij weer eten én blijven eten.
Iemand met een ectomorf lichaamstype wordt vaak ook wel een doorjager genoemd. Hij of zij is vrij lang en smal, en heeft het moeilijk om spiermassa op te bouwen, wat allemaal te danken is aan een snel metabolisme. (hln.be)
Blijkbaar ben ik een doorjager en heb ik die stoffen nodig voor een optimale vertering. (ginodevriendt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.