Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #8621

    koninerijder
    (zn. m., ~s)

    rammelaar, konijnebuk, mannetjeskonijn

    Mijne koninerijder is ip.
    Mijne rammelaar is aan het eind van zijn latijn.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Parmenk en laatst gewijzigd door Parmenk (02 Aug 2021 08:53)

    👍
    338

    #8622

    oren gelijk talloren maar nog niet horen
    (uitdr.)

    Wordt gezegd als iemand niet kan/wil luisteren.

    tegen mevrouw die met de hond wandelt:
    - Hij luistert percies ni?
    antwoord:
    - Ôre gelak tallôre mor nog ni hôre!

    8 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Diederik en laatst gewijzigd door fansy (08 Aug 2021 06:04)

    👍
    338

    #8623

    broche
    (de ~ (v.), ~s/n)

    ronde opsteekspeld die in de jaren 70-80 zeer populair was bij de jongeren;
    button

    Van Dale: broche de; -s
    (1718) Fr. (braadspit, pin, breinaald, doekspeld)
    1. sierspeld die door vrouwen op de borst gedragen wordt

    Ak joenk woaren ak ik e loisvestje mé oenderden brochetjes drip.
    Toen ik jong was had ik een loisvestje (jeansjas) met wel honderden opsteekspeldjes op.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door bart en laatst gewijzigd door de Bon (06 Aug 2021 18:51)

    👍
    338

    #8624

    batteren
    (ww. batterde, gebatterd)

    Er hevig en woelig aan toe gaan.

    Ziet die lucht eens zwellen en zwart worden. Sebiet een onweer en het zal nogal batteren volgens mij. En, pas op, als die lucht naar beneden valt, zijn alle mussen plat.

    Het zal er batteren als hij bij de baas moet komen omdat hij de beste klant onheus heeft behandeld.

    > andere betekenis van batteren

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (19 Jul 2021 15:50)

    👍
    338

    #8625

    primordiaal
    (bn.)

    essentieel, levensbelangrijk, voornaamste

    vnw: in België ook: cruciaal, doorslaggevend, essentieel

    Van Dale 1995: …3. (Belg.) voornaamste
    volgens vrttaal.net mag het enkel in betekenis van ‘in oorsprong’

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7

    Wederzijds vertrouwen is primordiaal in de politieke onderhandelingen voor een regeringsvorming.

    De primordiale oorzaak van het accident was te rap rijden, maar dat de weg er glad bij lag zal ook wel een rol gespeeld hebben.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Dec 2024 16:10)
    Dit woord was woord van de dag op 07 Feb 2025

    👍
    338

    #8626

    egesgemak, egesgemakde
    (bijv. nw.)

    zelfgemaakt, zelfbereid

    De egesgemakde kroeasjelevlaai van ôs mam woar ’t lekkesjt.
    De zelfgemaakte kruisbessenvlaai van ons moeder was het lekkerst.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door LeGrognard (04 Aug 2021 01:36)

    👍
    338

    #8627

    jaar, van de ~
    (uitdr.)

    dit jaar

    zie ook: van de

    Kempen: van ’t jaar

    een student mode bij Vanthilt: Het was een heel sterke lichting van de jaar.

    Ik weet nog niet of we van de jaar wel op vakantie zullen gaan.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (09 Aug 2021 10:49)

    👍
    338

    #8628

    carnavalvlaaike
    (het ~, ~s)

    lekkernij die men alleen tijdens de carnavalsperiode kan verkrijgen

    Na de stoet gaan we bij dem bakker een stuk of vier carnavalvlaaikes hale, twee met pruimen en twee met abrikoos.

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door leander11 (29 Jul 2021 08:42)

    👍
    338

    #8629

    aanknopen met
    (ww. knoopte aan, aangeknoopt)

    vanuit een achterstand (terug) op een bepaald niveau komen of een bepaald iets aanhouden, aanpikken bij, aansluiten bij, accrocheren (< Frans: renouer)

    Hij roept tot slot op tot samenwerking om zo sneller uit de economische crisis te geraken. “Het is door alle krachten te bundelen dat we opnieuw sneller zullen aanknopen met groei." (nieuwjaarsboodschap van Di Rupo, deredactie.be)

    Parochiekoor De Kleine Kantorij en enkele andere Pintse verenigingen knopen op zaterdag 5 januari weer aan met de aloude traditie.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door de Bon (07 Aug 2021 15:06)

    👍
    338

    #8630

    met de witte paardjes wegbrengen
    (uitdr.)

    naar het zottekot brengen (meestal fig. gebruikt of als uitdrukking)
    zie ook geel

    < Verwijzend naar ziekenwagen waarmee geestesgestoorden werden afgevoerd.

    ook varianten: met de witte paardjes rijden/halen/afvoeren/etc…

    ook in de Kempen

    Onze bende doet gaarne onnozel; subiet komen ze ons nog halen met de witte paardjes.

    6 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LimoWreck en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 21:11)

    👍
    338

    #8631

    kuisen, ruiten ~
    (uitdr.)

    ruiten lappen

    zie ook ruitenwasser

    In volle zon moogt ge geen ruiten kuisen, dat trekt strepen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 14:56)

    👍
    338

    #8632

    glipper
    (sportterm, zn. m.)

    fout, misrekening, slipper, een uitschuiver, een lapsus linguae

    Maar ook: 1) Deserteur 2) Spaansgezinde in de tachtigjarige oorlog. (mijnwoordenboek.nl)

    Nog vierhonderd meter, nog VIERhonderd meter voor de finale, nu geen glippers meer mannen!

    11 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door LeGrognard en laatst gewijzigd door fansy (06 Aug 2021 00:51)

    👍
    338

    #8633

    beskiet weten of hebben
    (uitdr.)

    zie bescheed zijn, ~ geven, ~ weten

    -

    4 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door sophie en laatst gewijzigd door nthn (20 Dec 2024 14:51)

    👍
    338

    #8634

    heirkracht
    (zn. v. geen mv.)

    overmacht, heerkracht

    Van Dale 2018 online: BE, ambtelijke taal

    < heer, heir: leger
    - geweld door soldaten gepleegd, geweldpleging in het algemeen
    - bij uitbreiding: iedere onberekenbare of onvermijdelijke omstandigheid (uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal)

    standaardtaal in België? status onduidelijk

    Het onweerde zo erg dat ik te laat kwam: dit was heirkracht.

    “Het is slechts bij enorme heirkracht dat een van de aangehaalde alternatieven een kans maakt. (in België, status onduidelijk)” Taaladvies.net

    Indien een zonevreemd gebouw door overmacht (‘heirkracht’) wordt vernietigd of beschadigd is herbouw onder bepaalde voorwaarden mogelijk. (vvsg.be)

    De huurder zal moeten bewijzen dat eventuele schade door derden is berokkend, door heirkracht of door toeval. (books.google.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door greet en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 02:46)
    Dit woord was woord van de dag op 24 Jun 2010

    👍
    338

    #8635

    bietengrens, de ~
    (uitdrukking)

    de taalgrens

    zie ook bieten, de grote ~

    Langs deze kant van de bietengrens zijn er ook veel burgers die politieke veranderingen wensen. Niet alleen voor hun eigen volk maar voor alle Belgen, of die nu Frans, Nederlands, Duits of om het even welke taal spreken…
    (Christian Laporte. La Libre).

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door koarebleumke en laatst gewijzigd door de Bon (31 Jul 2021 10:19)

    👍
    338

    #8636

    leer, met de ~ uitgaan
    (uitdr.)

    gaan stelen

    De dieven gingen ’s nachts met het leerke uit.

    20 reactie(s)
    Toegevoegd door de Bon (19 Jul 2021 15:23)

    👍
    338

    #8637

    drasj national
    (uitdr.)

    regen over heel het land, en speciaal op de nationale feestdag op 21 juli

    zie ook drache; het weer

    ook: drache nationale

    Volgens Frank de Boosere krijgen we op 21 juli ek. een drasj national. 21 graden maar regen over het hele land.

    Dinsdag 21 juli 2015. ACA Denderstreek vzw stelt voor: Geen Drasj National voor ons maar. Dwars door de Zwalmstreek Rit van 110 km (oldtimerweb.be)

    Den ‘drasj national’ is nen dag mis :-) Morgen, 21 juli, droog en lekker fietsweer voor de 12de etappe van Corsa Campagnolo ! (facebook)

    De Nationale Feestdag staat bekend om zijn hevige buien, in de volksmond beter bekend als ‘drasj national’.(gva.be)

    Hoe typisch is een “drache nationale” op 21 juli? (vrt.be)

    Koninklijke familie wordt getrakteerd op ‘drache nationale’ en Mathilde is zichtbaar trots: volg de festiviteiten rond de Nationale Feestdag live mee (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (21 Jul 2025 12:40)

    👍
    338

    #8638

    presseert ni, ’t ~
    (uitdr.)

    er is geen haast bij, het is niet dringend

    zie ook: presseren, gepresseerd

    Seg, as ge tijd en goesting hét, wil der mich dan es heulepe mè e klein computerproblèmke, mo ’t presseert ni./
    Zeg, als je tijd en zin hebt, wil je mij dan eens helpen met een klein computerprobleempje, maar er is geen haast bij.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 03:46)

    👍
    338

    #8639

    spel
    (zn. o.)

    - ding, toestand, bedoening
    - het mannelijk geslachtsdeel

    vnw: in België ook:
    •last, moeite
    •drukte, kabaal
    het was daar een heel spel: er was daar veel kabaal

    zie ook spellement

    04/10/10 in Man Bijt Hond een vrouw over een buil op het hoofd van haar man: “Dat spel op zijne kop…”

    Hij hee(ft) veel haar op z’n spel.

    Dat is een gans spel om ne pc in een netwerk te koppelen zenne.

    > andere betekenis van spel

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Apr 2025 12:01)

    👍
    338

    #8640

    doorjager
    (de ~ (m.), ~s)

    Iemand die zijn eten snel verteert: van tafel komen en vlak daarna al moeten “kakken” (zonder diarree weliswaar!)
    iemand die veel kan eten en toch mager blijft.

    Van Dale 2017:
    BE iemand die veel eet en toch ma­ger blijft

    vnw: persoon die goed eet en drinkt en toch mager blijft, veelvraat

    zie ook deurejager, boogvulder

    We spreken het uit als deurjaoger
    uitspraak Kempen; nen deujeger, deujager, deurjeger (korte eu), deurjager

    Fons da’s nen echte deurjager, die komt van tafel, moet direct naar de wc en daarna kan hij weer eten én blijven eten.

    Iemand met een ectomorf lichaamstype wordt vaak ook wel een doorjager genoemd. Hij of zij is vrij lang en smal, en heeft het moeilijk om spiermassa op te bouwen, wat allemaal te danken is aan een snel metabolisme. (hln.be)

    Blijkbaar ben ik een doorjager en heb ik die stoffen nodig voor een optimale vertering. (ginodevriendt.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door jiet en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (18 May 2022 07:13)

    👍
    338

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.