Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
bier van natuurlijke gisting, lambiek, lambic
Bieren op basis van lambik
lambi(e)k is mogelijk afkomstig van (bier) alambiek ‘(bier uit het) distilleertoestel’ en is ontleend aan Frans (bière) alambic. Daarin is alambic ‘distilleertoestel’ ontleend aan Arabisch al-anbīq ‘de vaas, het vat’, ontleend aan Grieks ambix ‘vaas’.
Een andere, minder waarschijnlijke verklaring is dat het zou gaan om bier uit Lembeek, tot 1795 een vrije heerlijkheid zonder tolrechten en accijnzen, waar dus veel brouwers en alcoholstokers gevestigd waren; lambiek zou dan ontstaan zijn via de Franse uitspraak van Lembeek, maar de i is daarmee niet goed te verklaren. (bron: M. Philippa e.a.)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Naam van eene biersoort die te Brussel gebrouwen wordt.
- Brussel! … Stad van faro en geuze lambik, Stijn Streuvels, Minnehandel (1903)
Van Dale 2016 online spelt lambiek
zie ook geuze
Da’s goeie lambik! Doe mij nog zo maar ene.
’k Hem liever lambik dan kriek.
Ik had altijd gedacht dat ‘lambik’ genoemd was naar Lembeek, maar dat is blijkbaar nie waar, het zou komen van het brouwgerief ‘alambiek’. Ge moet het maar weten …
In de betekenis “een glas lambik” is mv. ~ken: Garçon, 3 lambikken, ofte 3 glazen lambik.
(met) iets of iemand opsolferen: iets opdringen, iets aansmeren, …
vnw: iemand iets opsolferen: iemand iets opdringen, aansmeren of iemand iets wijsmaken
Van Dale online 2015:
opsolferen
(1727) van op + solfer, sulfer (zwavel)
(Belgisch-Nederlands, informeel)
iemand iets opsolferen
hem iets bedrieglijk of tegen zijn zin opdringen
Al die gsm operatoren proberen ons vanalles op te solferen dat we niet nodig hebben.
Nu zit ik hier opgesolferd met een abonnement dat ik niet vandoen heb.
Tears for Fears timmert al even aan een comeback, maar werd gehinderd door managers die hen met jonge hitparade-schrijvers wilden opsolferen. (demorgen.be)
Aan de andere kant heb je de tegenstanders, die het een schande vinden dat de farmaceutische industrie vrouwen een sekspil wil opsolferen. (standaard.be)
homo zijn
Ge wet toch dat dië veur de vengte is?
(je weet toch dat hij homo is?)
En dat terwijl Uw zoon de Kroonprins tot voor kort vaker gezien werd in gelegenheden, waar “zij die voor de venten zijn” (zoals ze dat hier plegen te zeggen in het Koeterwaals etc.) zich afgeven met jongens en mannen van hetzelfde geslacht en daarmee zelfs liederlijke en ontuchtige handelingen uitvoeren die bij de wet verboden zouden moeten worden, dan in de echtelijke slaapkamer. (Reve ‘brief in een frietkot gevonden’ – http://www.vanderpluijm.demon.nl/column/2001-23.html)
duidelijk, werkelijk, met zekerheid
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Gewestelijk, b.v. in Brabant en Antwerpen, en in het Land van Waas, is parmentelijk, permentelijk (…) in gebruik in den zin van: duidelijk, zeker, klaarblijkelijk. Of dit woord identisch is met parmantelijk is twijfelachtig.
" En daar schiet me de schoone prinses in zulken luiden en langen schaterlach, dat ieder in hare omgeving bijna meende, dat zij, och God, och arme! permentelijk zot geworden was!" de mont en de cock, Vl. Vert. 195 (1898)
De Louis heeft permentelijk gezegd dat em van den avond nog is zou binnenspringen.
warm middagmaal, warm eten: soep, patatten met vlees groenten en saus en een dessertje
Hageland: noen
zie de andere definitie van middag
Morgen als onze zoon komt met zijn vriendin, dan gaan we middag eten in taverne ‘De Zalm’.
Het is al 18.00 uur en ik heb nog gene middag geten vandaag.
koffie verkeerd
< Belgisch-Frans: lait russe
Van Dale 2017 online: BE, niet algemeen
Ne lait russe met crème fraîche.
een cursus voor beginners
zie ook initiatie
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
belchin.be: Initiatiecursus in de Chinese taal: Een aanrader voor wie naar China reist, maar ook voor wie zich gewoon een idee wil vormen van deze taal.
vleien, slijmen, vleiend spreken.
Het woord “flemen” is Standaardnederlands, maar in Brabant wordt het als flemmen uitgesproken. (ik weet niet hoe dit in de andere provincies zit).
In Antwerpen stad wordt flemen uitgesproken als fliejemen.
Ge moet ni zo komen flemmen.
eens en voor altijd
Fr. une fois pour toutes
Ter herinnering wil ik nog eens voor allemaal duidelijk stellen dat ik met die hele affaire geen uitstaans heb.
slaapgelegenheid
vnw: een bed, logies, slaapgelegenheid
Van Dale 2018 niet algemeen
Toen ze te voet naar Compostella trokken, moesten ze dikwijls slaping zoeken bij de boeren en kwamen dan soms in een schuur terecht.
Komt natuurlijk van het Frans.
(Eerder een pejoratief oordeel over iemands manier van spreken, vergoelijking of verklaring)
Uitleg
Manier van praten
Poging om iets uit te leggen
Die zijne “baratin” trekt op gin klote.
Aan zijne “baratin” zal’t ni liggen.
Ook wel:
Proberen te overtuigen of ompraten;
Hij probeerde me nog te “baratineren” mor da pakt ni ba mij,
da wist’em wel.
De frietrevolutie werd georganiseerd omdat België het wereldrecord regeringsvorming brak. Om het record van 249 dagen te vieren, en ook om te protesteren tegen de politieke impasse, vonden er in nagenoeg alle universitaire centra evenementen plaats zoals flitsmenigtes, dj-sets en stripteaseacts.
Omdat de friet ons land symboliseert, deelden ze deze gratis uit aan de mensen.
De frietrevolutie was niet alleen een ludiek feest, maar eveneens een protest tegen het splitsen van België.
de versnellingsbak van een auto
ook: vitessenbak
Nu dat mijn vitessebak zes vitessen heeft rij ik altijd in de zesde vitesse om nafte te sparen.
En als de vitessenbak kapot is door een productiefout bvb heeft dat al zeker niets te maken met dat ik zelf de olie ververs van de motor. (bimmerandmore.be)
Panamarenko (met zilveren schoenen): “Als hij op punt staat. Hij functioneert op stoomkracht, heel eenvoudig, zonder vitessenbak, met een onverslijtbare motor die efficiënter is dan een gewone motor. Die vier pollepeltjes op dat schoepenwiel zijn rechtstreeks met de achteras verbonden. Met een kilo’ke druk van de gasbrander erop draait dat rond. Die bol is een condensator.” (nieuwsblad.be)
ook “bjein”, van het Frans “bien”
goed, plezant, vet
Dieje film was echt bien, zulle!
jullie
Antw.: golle
Gijle hebt daar ook geen verstand van zeker?
kruiwagen
> F. Debrabandere (2005), Oost-Vlaams en Zeeuws-Vlaams etymologisch woordenboek: de herkomst van de Oost- en Zeeuws-Vlaamse woorden:
karlevei, kerlevei, kirlevei, karlavei, zn. m.: kruiwagen. Bij De Bo karlewei. 1667 calaveijwaeghenghien, carlaevij waeghentien, Gent (LC). Met l-epenthesis uit karwei. De kruiwagen werd namelijk vooral gebruikt om stenen en aarde te vervoeren. Nu had karweien in het Waasland ook de betekenis ‘aarde en stenen vervoeren, bij het aanleggen werden de aangelanden verplicht een aantal karren steen en aarde naar de weg te voeren’. Dit is een oude herendienst en het woord karwei, Middelnederlands corweide, Frans corvée betekende oorspronkelijk ‘opgelegd werk, herendienst’. LC interpreteert trouwens 1667 calaveijwaeghenghien als ‘karweiwagentje’.
Ik ga bij de boer om een kerlevain vedde (mest).
breuk, opening
< Frans: brèche: de muur- of walopening
Van Dale 1995: vermeldt enkel de historische betekenis van een gat in een vestigingsmuur + de uitdrukkingen ervan (een bres slagen etc;)
Van Dale 2015 online: vermeldt het ongemarkeerd
Hoe groot is de bres achter de koplopers? (Wuyts in de verslaggeving van het Belgisch kampioenschap wielrennen)
> andere betekenis van bres
rode bes
zie weimer
Ik ben vandaag naar de winkel gegaan, de wiemelkes stonden in reclame. Ik heb een paar kilo gekocht om er confituur van te maken. Ik ga ze uitpersen en gebruik enkel het wiemelkesnoat. (rodebessensap)
theatrale vloek die vooral in Vlaamsche films en toneelstukken populair is, liefst nog met een pseudo-Westvlaams accent…‘akkerdjie’
varianten: akerdju, akerdzjie
< Frans: sacré nom de dieu
Definitie van een Vlaamse film van in de jaren stillekes: Een boer die met zijn riek achter een vlegel aanzit en "akkerdjie! akkerdjie! akkerdjie!’ roept.
Akerdzjie, wee derneffe gesmete! (Verdorie, weer ernaast gesmeten.)
akkoord over maatregelen die de Belgische bedrijven meer concurrentiekracht moeten geven ten opzichte van de buurlanden
“Federale regering bereikt akkoord over concurrentiepact” titelt De Standaard. Het blijft wel wachten op instemming van de deelstaten. (titelen)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
