Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
percelen, kavels
‘Gronden van 2 tot 8 aren te koop’ (advertentietekst)
SN: percelen van 200 tot 800 m2 te koop
gronden (mv) als handelsterm ken ik in NL alleen in overdrachtelijke zin:
stille wateren hebben diepe gronden, de informatie was verkregen op valse gronden.
‘are’ leren de hollandse kids op de lager school, daarna wordt het een quizvraag.
beroerte, hersenbloeding
Zuid-Limburg: e beslaog op de hiëse
Os moêder hèt e beslaog g’had. (Ons moeder heeft een beroerte gekregen.)
Mijn fretje is gestorven. Hij was bijna 9 jaar en heeft ’s nachts een beslag gekregen en was in coma.
ontevreden, malcontent
“Dese vercortinge meer als in Hollant en smaeckte veelen in Hollant niet wel, huer latende beduncken dat sulcx huere vendelen soude swack ende altoes miscontent houden.” – uit het ‘Journaal van Anthonis Duyck’, 1597
“’t Eene zei ’t is misschien dat de Keizer miscontent is, ’t andere zei wat anders, en alzoo zei elk zynen zeg.” – Guido Gezelle, 1865
‘Dat heeft hem ook goed gesmaakt, al was hij wel een klein beetje miscontent dat er geen spaghetti was’, vertelt een personeelslid van het studentenrestaurant in de reportage van TV Ekkergem. (standaard.be)
Er is in elke partij wel altijd iemand, die zich niet gesteund voelt of miscontent is. (hbvl.be)
krijtwit, gemalen en gewreven krijt.
Van broodwit en lijnolie maken de glazenmakers stopverf.
(Cornelissen en Vervliet)
Om gaatjes en oneffenheden in de muur te plamuren, kunt ge een beetje broodwit vermengen met de verf, waarmee ge wilt schilderen.
volgend, eerstkomend
zie ook: naarste, teneustejoar, neuste, noste
bij tijdsaanduidingen
vnw: naast: in België ook als bijvoeglijk naamwoord: volgend, eerstkomend
-naaste week, volgende week
-tot de naaste keer, tot de volgende keer
Van Dale 2016: niet algemeen
vgl. noste
zie ook: passeerde > passeerde jare
Jef zit in ’t zesde studiejaar. Hij mag ’t naaste jare naar ’t middelbaar.
Te naaste week is ’t vakantie.
De naaste keer moete beter uw best doen op d’school he manneken!
Het is dus te vreezen, dat ook in de naaste October-verkiezingen, progressisten en doctrinairen in de vier groote steden des lands elkander zullen bestrijden. (August Gittée, De nieuwe Kieswet en de naaste verkiezingen in België, dbnl.org)
blaffen, keffen
Worom lup dae hondj zoea te bletsje?
Waarom loopt die hond zo te blaffen?
in: ‘de neuzen in dezelfde richting krijgen’, ‘alle neuzen wijzen in dezelfde richting’, ‘met de neus in dezelfde richting’, e. d.
overeenkomen om een doel te bereiken
synoniem: violen, de ~ gelijk stemmen
equivalent in Nederland: ‘alle neuzen één kant op krijgen’ en ‘alle neuzen wijzen dezelfde kant op’
“Eerst de neuzen in dezelfde richting krijgen”, zei de partijvoorzitster in de Zevende Dag.
“Neuzen in dezelfde richting? Jazeker! Om te kunnen gaan in de richting die men zelf wil.” (agripress.be)
“Enkele spelers zijn iets te veel bezig met hun transfers en zolang de neuzen niet in dezelfde richting staan, zal er niet veel gewonnen worden.” (nr.10be.)
het gratis zijn, in de vaste uitdrukking van de verniet zijn
Hoeveel inkom is het? Niks. ’t Is van de verniet.
Aan de rij te zien dat ze daar aanschuiven zoudt ge zeggen dat het van de verniet is.
rukken, trekken
vnw: rukken, met schokken doen bewegen
zie ook toesnokken
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Hij snokte aan het touw, en heel de tent zakte in.
(lett.) ‘achterbandje’, enkel nog in figuurlijke zin:
de (rechte) achterbendel van iet (niet) kennen: ergens de waren toedracht (niet) van kennen
vgl. doorbendel, onderbendel
Zij hebben ooit samen een zaak uitgebaat, maar dat is toen misgegaan; de rechte achterbendel daarvan ken ik niet. (de rèèchten aaterbêndel kèn ich nie tevan)
het kantoor zelf, afkorting van interimkantoor
Mijn job die ik nu heb, heb ik gevonden via den interim.
> andere betekenissen van interim
- Een route kiezen zonder cafés te passeren en aldus onderweg zeker geen geld uitgeven.
- Een binnenweg nemen.
We gaan naar huis langs de gierigaard, het is genoeg geweest.
Lochristi: langst den gieregoird goin.
al moet er nog zoveel moeite aan besteed worden, welk offer het ook moge eisen
vnw: kost wat kost: (het) koste wat het kost, het koste wat het wil
SN-NL: het koste wat het kost; koste wat kost
zie ook persé
< Frans: coûte que coûte
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
DS2015 geen standaardtaal
Ik wou die juke-box kost wa kost in mijn bezit hebben.
bloemlezing De Standaard:
Parijs wil kost wat kost fusie Aventis/Novartis verhinderen – De Standaard
De Stad Gent en de Internationale Jaarbeurs snijden op die manier de weg naar Gent af voor de Franse groep GL Events, die kost wat kost de Gentse beurshal wou binnenhalen, maar ondanks herhaalde verhogingen van zijn biedprijs nog geen meerderheid achter zich kreeg. (standaard.be)
In ‘Febar’ schetsen de Vlaamse theatermaker Michael De Cock en zijn Senegalese collega Younouss Diallo het verhaal van een jonge Senegalees die kost wat kost naar Europa wil komen. (standaard.be)
De vakbonden van autoconstructeur Ford in Genk willen de nachtploeg kost wat kost behouden. (standaard.be)
enz.
zeer dikke poep
“Ze moet na wel een beetje gaan bougeren
niet in ne short
want ziet is naar da fort … " De Nief Strangers
voortduren zonder vordering
ook: aanslepend
zie ook aansleep
Van Dale online 2015:
2. (Belgisch-Nederlands) langdurig zonder oplossing blijven, langer duren dan gewenst
• een kwestie die, een probleem dat blijft aanslepen
Die borstvalling moogt ge niet laten aanslepen. Gaat ineens naar den doktoor.
Na een onderzoek en een proces dat anderhalf jaar heeft aangesleept, werd bekend gemaakt dat de wielrenner twee jaar schorsing krijgt.
Fiscus mag erfenisdossiers niet laten aanslepen.
Het al jaren aanslepend conflict in Oost-Congo heeft al veel slachtoffers geëist.
onmacht
Hij is in doembacht gevallen.
toevallig, plots, uit het niets
< altemets
ook: bij gelegenheid, nu en dan
Roeselare: oaltmets, ooltmets
Oltemets begost te gietn. Plotseling begon het te regenen.
Gaaj gie daar alle weke naar toe? Bah nink gie…oltemets ne kjeir.
over (tijd)
Van Dale 2018 online: niet algemeen
taaladvies: De trein vertrekt binnen precies een uur. (= ‘over een uur’ ) (geen standaardtaal)
Om aan te geven dat iets ‘na afloop van de genoemde tijdsperiode’ geschiedt, gebruikt men in de standaardtaal het voorzetsel over.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
vgl. ook binnen de
Binnen een week kom ik terug. (Volgende week dus)
(NLs zouden dit kunnen begrijpen als: Binnen de week kom ik terug)
Vgl.:
Binnen het uur ben ik terug. (max. een uur)
Binnen een uur ben ik terug. (over een uur)
> andere betekenis van binnen
Een lange houtboor om gaten in balken te boren. Het gerief bestond uit een rechte ijzeren boor die bovenaan een oog had, waardoor een houten handvat gestoken werd.
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Middelnederlands avegaar, eveger, egger, met afval der begin-n voor navegaar (zoals bij nadder < adder); Oudengels navegar; Middelhoogduits nabeger, nebeger; Hoogduits näber, neber; Engels auger.
- Eigenlijk een spiets, een spits werktuig om naven te boren, vervolgens groote boor. Kiliaan eggher, evegher (1588)
.png)
Als ze een balk staken boorden ze eerst een gat met een egger en sloegen er nadien een houten pin in.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
