Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
lakspuiter
Van Dale (algemeen Belgisch-Nederlands) lakspuiter
leenvertaling van Frans peintre au pistolet
De pistoolschilder zal samen met de schuurder-plamuurder in een carrosseriebedrijf werken.
raden
(ook “rojje” komt voor in deze betekenis, stamt.: rojde, gerojje; terwijl “grojje” eerder “gegrojd” als volt. deelw. heeft)
zie ook graden
in Antwerpen graaien
Lap op lap, noëd op noëd, de zies ’t op stroët ên de kons ’t nie grojje! (raadseltje: lap op lap, naad op naad, ge loopt op straat en ge kunt het niet raden; antwoord: de pannen van het dak).
om aan te geven dat iets lekker is
ook: njammie, njammie-njammie (Van Dale: jammie)
In Antwerpen: (kindertaal) nam-nam, vandaar nammekes doen
Forum index ? Geen-goSupermodel ? negerinnentetten
“njammie! die zijn lekker me da witte spons ding precies op XD”
samen
< Middelnederlands: samen, tsamen, te samen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: uit samentrekking van te en samen ontstane vorm.
In het Mnl. alleen met te, steeds met s- gespeld. De z-spelling wordt vanaf de 17de e. meer gebruikelijk en vanaf de 18de e. een regel.
Wij gaan tesamen met één auto.
1) een hele, een grote, een erge
2) een fijne, een toffe
1) Hij is een echte klepper.
2) Ze is een toffe vriendin. Ze is een echte.
drooglijn voor de was
klik op de afbeelding
tekeningen aan de wasdraad om de verf te laten drogen
Hangt de was maar op aan de wasdraad buiten. Met zo’ne wind zal hij rap droog zijn.
iemand
uitspraak meestal ‘entwien’ of ‘etwie’
< prefix ‘et-’ + ‘wie’
De Bo, Westvlaamsch Idioticon (1873):
ENT- Een prefix, zonder klemtoon, dat, gevoegd bij de vraagwoorden hoe, hoelang, hoeveel, hoeverre, waar, waaraan, waarbij, waarin, waarom, waartoe, waaruit, waneer, wie, enz,, er den vragenden zin van wegneemt en door iets onbepaalds vervangt. Zie hieronder enthoe, entwaar, enz. Eenige schrijven eenthoe, eentwie, enz.
- Dit ent-, met de ingeschovene n is hetzelfde als het Hoogduits et in et-was, Hollands iet in ietwat, enz. Ja, in eenige gewesten, zeggen wij ook et: etwien, etwat, etwaneer, enz.
zie ook: etwien, entwat, entwaar, enthoe
maatschappelijk werker
wikipedia: De titel maatschappelijk assistent(e) is in België een sinds 1946 wettelijk beschermde titel voor een persoon die beroepsmatig actief is in het maatschappelijk werk.
vnw: maatschappelijk assistent(e): maatschappelijk werk(st)er
Van Dale 1995: (in Belg.)
Van Dale 2020 online: BE
zie ook: assistent(e), maatschappelijk ~
oudere benaming: assistent, sociaal ~
Zelfs de begeleiding van een maatschappelijk assistent van het OCMW wees em van de hand. Hij wou zijn boontjes alleen doppen, met het gekende gevolg.
Het Koninklijk Instituut Woluwe O.C. wenst voor het MPI aan te werven: 1 maatschappelijk assistent (m/v) voor een tijdelijke, voltijdse betrekking binnen de afdeling van kinderen met een autismespectrumstoornis en/of gedrags- emotionele stoornissen.
- over iemand roddelen
- bebabbeld zijn
zie ook bebabbelen
> een spreuk uit de Westhoek ter illustratie: Joris Declercq:
- zie ook bij fruiteniers
- zie bij fruitniers, het fruit waar ~ op zitten is niet van het slechtste
De mensch’n,
‘is van ouds bekend
Bebabbelen geern makanger,
’t is woa vo’my, ‘t is woa vo’joe,
vo’n een is’t lik vo’n angern.
Wuk doe’j, ojje bebabbeld zyt?
j’hoalt’r e spreuke bie:
‘Och,’t fruut woa da’n dr’
frutt’niers up zyn…
en is nog ’tslichtste nie!
lesbienne
uitspraak zoals Frans “laise” /lè z.e/
Dat café zat daar vol met jeanetten en leesen.
Dat café zat daar vol met homo’s en lesbiennes.
tijdelijke betrekking
vnw: tijdelijke betrekking als vervanger, tijdelijke baan als uitzendkracht
< Frans intérim
een interim doen (als uitzendkracht werken; in NL: waarnemen)
zie interim, een ~ doen
Ik heb vijf à zes jaar interims gedaan, en dan kreeg ik een vaste aanstelling.
> andere betekenissen van interim
zweep
< Woordenboek der Nederlandsche Taal: jak
znw. vr.; uitspraak der j op Fransche wijze.
Zweep, in Z.-Ndl.
- Iacke. Fland. j. kletsoore. Scutica, flagellum aurigarum, Kiliaan. (1599).
— De zweep … heeft de volgende namen: … Djak … Djek … Jak. Brabant en Vlaanderen (Schuermans)
Hij gaf zijn paard van de djakke.
" Koeien liggen … te herkauwen in de weide, en roerloos zit de wachter, de djak om den hals, bij den kant der gracht", Stijns, In de Ton.
op blote voeten, barrevoets
zie overzicht bij baarvoets
Ik loop graag berrevoets.
kaartspel: de kaarten uit een kaartspel schudden, alvorens ze weer uit te delen, husselen, ondereen steken
< andere definitie van schuffelen
Ik zal de kaarten eens goed schuffelen.
op iets inhouden, van iets afknijpen, afdingen
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: afhalen; afknabbelen; afnemen; weghalen
vnw:
afhouden, inhouden op loon enz.
beknibbelen op, afdingen, afpingelen
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
ook: afpeuteren
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
andere betekenis van afpitsen
Dat was zogezegd de bodemprijs maar ik heb er nog wat kunnen afpitsen.
“Dan had ik er wellicht nog wel een paar seconden kunnen afpitsen.” (lees verder onder de foto). (vrt.be)
De federale regering wil daar zowel in 2023 als in 2024 7,5 miljoen euro van afpitsen. (standaard.be)
Grote principes die eerst worden bevestigd, waarna er kwansuis in een bijzin toch “uitzonderlijk” een paar honderd miljoen wordt afgepitst. (demorgen.be)
Een uitleg als ongeloofwaardig beschouwen.
“Jaja, het zal wel.”
“Ze zei dat ze later nog wel eens ging terugkomen.”
“Jaja, tzal wel. Uitleggen en peten tekenen.”
“Uitleggen en Peten tekenen !
Ja, dat zeggen ze op café bij ons in Brakel. Meestal wordt daarmee bedoeld dat de uitleg niet echt van veel waarde is.” (uit een blog)
Een café, ook wel duivenlokaal genoemd, waar duivenmelkers bijeenkomen om de duivensport te beoefenen.
Sommige eigenaars van die café’s noemen hun zaak dan ook “den duivenbond”.
In bijna elk dorp in Vlaanderen bestaat er wel een duivenbond.
tekst typen, tikken
vnw: facturen/brieven kloppen: facturen, brieven tikken, typen
Voila, ik heb reskes een hele resem lemma’s in het VW geklopt.
> zie andere betekenis van kloppen
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
