Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
achteruitgaan of terugkrabbelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: < Middelnederlands erselen, aerselen = aarzelen in eigenlijke zin: achteruitgaan, terugwijken < eerzen (of aarzen): gaan, in de richting van de aars
vergelijk èselen
Als iemand in nauwe schoenen zit of het gevaar tracht te ontwijken dan eisselen ze.
De Schelde
in de Rupelstreek ook de naam voor de Rupel – die wordt/wier daar in de volksmond ‘Scheld’ geheten.
Hij is verdronken in ’t Scheld
vechten
‘t Heeft weer niet lang geduurd voor die twee weer aan de kap lagen, zo’n ruziemakers!
kletsnat
Wat een weer! Ik ben helemaal strontnat geregend.
(versterkend of vermanend stopwoord) hé! hoor! versta je?
Uitspr. ès-te
Te vergelijken met Duits “hörst du!”
zie ook zunne
Ich zèk ’t geen twei kér, èste! (ik zeg het niet nog eens, versta je)
’t Wos braa goêd, èste! (het was heel goed, hoor!)
Nie vergèète, èste! (niet vergeten, hé!)
Hee verzichtig doëmèt, dat hèt geld gekos, èste!(voorzichtig daarmee, dat heeft geld gekost, hoor je)
het zuiveren, verwijderen van (milieu)vervuilende substanties, uit een afgedankte auto bijvoorbeeld.
vgl. depollueren
Fr. dépollution, dépolluer
Depollutie omvat de verwijdering en de selectieve inzameling van alle vloeistoffen (oliën, koelvloeistoffen, brandstof) en polluerende of schadelijke bestanddelen (accu’s, banden, katalysatoren, reservoirs, airbags gassen) uit een voertuig. (site: Febelauto)
benzine
zie: naft
Hoe zou het kunnen komen dat er nafte naar buiten loopt langs mijn luchtfilter?
totaal onverschillig laten, helemaal niet interesseren
in Van Dale: (informeel) het kan me geen ruk, geen zak, geen hol, geen reet schelen
(het valt me op dat Antwerps zeer beschaafd is!)
Wat jullie zeggen kan me nu eens geen boem schillen sè, ik doe toch wat dat ik wil!
stamp, slag
Ge moet nie schui zijn van da virken, geef da nen drevel en ’t zal wel wiglupen.
(Je moet niet bang zijn van dat varken, geef het een schop en het loopt wel weg.)
Het is een forfaitair bedrag dat verschilt naargelang het om een eerste of een volgend kind gaat.
Van Dale 2018 online: in BE
zie ook kraamgeld
Een geboortepremie wordt uitbetaald bij de geboorte of adoptie.
onzelieveheersbeestje
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: piempampoentje
— PIMPAMPOENTJE —, znw. onz., mv. – s.
Gewestelijke benaming in Zeeuwsch – en West-Vlaanderen voor het onzelieve-heersbeestje; Coccinella septempunctata. Aangezien daarnaast ook de vorm pimpalioentje in gebruik is (zie De Bo (1873)), ligt het vermoeden voor de hand dat deze benamingen vervormingen zijn van papeljoentje, dat eertijds als benaming van andere vliegende insecten voorkomt en uit Frans papillon is ontleend;
zie pimpampoeleke, pimpaljoentje, pimpompuleke piempampulleke, pieternel, hemelbeestje, piepauw
ook piempompulleke (Eeklo), piempajoentje (Westhoek), pimpampullie (Ronse); lievenherekuikske (Z.-Limb.)
Toen onze Jan thuiskwam van school, zat er een pimpampoentje in zijn haar.
In Antwerpen: martkramer
Die metman heeft zijn kraam al vroeg uitgestald.
uitstraling, présence, gestalte (fig.)
body, charisma
zie ook carrure
Hij is niet groot van gestalte en toch heeft hij karuur zoals hij daar op het podium staat.
Een goede zanger, dat wel, maar geen karuur. Staat daar als een zingende patattenzak.
> andere betekenis van karuur
(informeel) foert
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
verkorte vorm: mijn botten!
zie ook van kust mijn, kust mijn ~
Ze kunnen allemaal mijn botten kussen!
slaag, klop, rammel geven, toeken
vergelijk bijvijzen
Ongemarkeerd in Van Dale 2018 online: (schertsend) afrossen
Ha, hij dacht dat hij er met excuses vanaf kwam. Ze hebben hem bijgewerkt.
(pej.; met de gepaste intonatie) drukt verontwaardiging uit
uitgebreide variant: awel merci nog ni
ook: amai merci
Awel merci! Na alles wat ik voor u gedaan heb? Stank voor dank noemen ze dat.
Awel merci. Wij onze nikkel afdraaien (nikkel, zijne ~ afdraaien) terwijl zij op café zitten. (café, op ~)
Als het dat maar is wat ik ervoor krijg? Awel merci nog ni!
beter gezegd, om preciezer te zijn, in het bijzonder
Typisch Vlaams: om precies te zijn: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
De problemen hadden te maken zijn psychiatrisch verleden, meer bepaald zijn autisme.
Flaubert is een schrijver van landschappen en dramatische relaties, meer bepaald de psychologische roman.
om iets heen
vnw: een reis rond de wereld: een reis om de wereld
znwb: M. betr. t. personen: om (… heen); ook: een reis rond de wereld, om de wereld.
In Nederland bestaat enkel ‘rondom’ als voorzetsel.
Volgens het Woordenboek der Nederlandsche Taal is dit gebruik niet noodzakelijk een anglicisme (‘round something’).
zie ook pot, rond de ~draaien; er geen doekjes rond winden
Rond de stad stonden vroeger muren opgetrokken.
Surfer kijkt onder water en ziet plots grote witte haai rond hem zwemmen (nieuwsblad.be)
“Paul ging een tak van de grond oppikken voor Betty, vloog wat rond haar heen en liet de tak dan weer los. Alsof hij wilde tonen: ‘ja, ik kan het nog’.” (vrt.be)
letterlijk: kopjes en borden
foert; laat maar; vergeet het
ook in het Brusselse
Noada ’k drâ ier mè menne computer hâ zitte kloëte doechtek: jatten en taloëre.
Nadat ik drie uur heb zitten prutsen met mijn computer dacht ik: jatten en taloren.
officiële mededeling (aan het personeel)
Van Dale 2016 online: BE
NL-SN: dienstorder
Fr. note de service
Enkele weken geleden al kregen de bedrijven een dienstnota van de stadssecretaris in verband met de dress-code voor het stadspersoneel.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
