Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
De Schelde
in de Rupelstreek ook de naam voor de Rupel – die wordt/wier daar in de volksmond ‘Scheld’ geheten.
Hij is verdronken in ’t Scheld
vechten
‘t Heeft weer niet lang geduurd voor die twee weer aan de kap lagen, zo’n ruziemakers!
kletsnat
Wat een weer! Ik ben helemaal strontnat geregend.
(versterkend of vermanend stopwoord) hé! hoor! versta je?
Uitspr. ès-te
Te vergelijken met Duits “hörst du!”
zie ook zunne
Ich zèk ’t geen twei kér, èste! (ik zeg het niet nog eens, versta je)
’t Wos braa goêd, èste! (het was heel goed, hoor!)
Nie vergèète, èste! (niet vergeten, hé!)
Hee verzichtig doëmèt, dat hèt geld gekos, èste!(voorzichtig daarmee, dat heeft geld gekost, hoor je)
het zuiveren, verwijderen van (milieu)vervuilende substanties, uit een afgedankte auto bijvoorbeeld.
vgl. depollueren
Fr. dépollution, dépolluer
Depollutie omvat de verwijdering en de selectieve inzameling van alle vloeistoffen (oliën, koelvloeistoffen, brandstof) en polluerende of schadelijke bestanddelen (accu’s, banden, katalysatoren, reservoirs, airbags gassen) uit een voertuig. (site: Febelauto)
dat trekt op niets, dat is er met zijn klak naar gegooid, daar hebben ze hun voeten aan geveegd
ook: dat is van kust mijn botten (zie van kust mijn)
Hoe hebt ge dat nu ineen gestoken? Dat is van mijn botten he?
Dat schilderwerk is van kust mijn botten gedaan. Ik kan optnieuw beginnen.
De Nauwelaerts, dat is nen doktoor van kust mijn botten. Het is den dieje die mijnen ellenboog verenneweerd heeft.
benzine
zie: naft
Hoe zou het kunnen komen dat er nafte naar buiten loopt langs mijn luchtfilter?
stamp, slag
Ge moet nie schui zijn van da virken, geef da nen drevel en ’t zal wel wiglupen.
(Je moet niet bang zijn van dat varken, geef het een schop en het loopt wel weg.)
Het is een forfaitair bedrag dat verschilt naargelang het om een eerste of een volgend kind gaat.
Van Dale 2018 online: in BE
zie ook kraamgeld
Een geboortepremie wordt uitbetaald bij de geboorte of adoptie.
middag, van 12 uur tot 13 uur ’s noens
zie ook ’s noenes
vnw: middag
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Middelnederlands noen en noene, gelijk thans nog in het West-Vlaams.
In de latere taal wordt met noen meer het eigenlijke middaguur bedoeld. In de noordelijke provinciën wordt noen niet meer gebruikt, in de zuidelijke is het nog altijd gewoon (een zeer gebruikelijke vorm is daar noenend: verg. avond, morgend). De middag, eigenlijk het tijdstip van 12 ure, maar in het dagelijksch leven de tijd ongeveer van 12 tot 1 ure, wanneer de voornaamste maaltijd wordt gehouden.
(noen wordt niet gebruikt in Antwerpen stad)
vgl. ook noeneten
Deze noen eten we spineus me stoemp en spek, mmm.
Op de noen horen we altijd het kerkklokske van het begijnhof luiden.
> andere betekenis van noen
onzelieveheersbeestje
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: piempampoentje
— PIMPAMPOENTJE —, znw. onz., mv. – s.
Gewestelijke benaming in Zeeuwsch – en West-Vlaanderen voor het onzelieve-heersbeestje; Coccinella septempunctata. Aangezien daarnaast ook de vorm pimpalioentje in gebruik is (zie De Bo (1873)), ligt het vermoeden voor de hand dat deze benamingen vervormingen zijn van papeljoentje, dat eertijds als benaming van andere vliegende insecten voorkomt en uit Frans papillon is ontleend;
zie pimpampoeleke, pimpaljoentje, pimpompuleke piempampulleke, pieternel, hemelbeestje, piepauw
ook piempompulleke (Eeklo), piempajoentje (Westhoek), pimpampullie (Ronse); lievenherekuikske (Z.-Limb.)
Toen onze Jan thuiskwam van school, zat er een pimpampoentje in zijn haar.
totaal onverschillig laten, helemaal niet interesseren
in Van Dale: (informeel) het kan me geen ruk, geen zak, geen hol, geen reet schelen
(het valt me op dat Antwerps zeer beschaafd is!)
Wat jullie zeggen kan me nu eens geen boem schillen sè, ik doe toch wat dat ik wil!
In Antwerpen: martkramer
Die metman heeft zijn kraam al vroeg uitgestald.
uitstraling, présence, gestalte (fig.)
body, charisma
zie ook carrure
Hij is niet groot van gestalte en toch heeft hij karuur zoals hij daar op het podium staat.
Een goede zanger, dat wel, maar geen karuur. Staat daar als een zingende patattenzak.
> andere betekenis van karuur
zaken(s)
zie ook: uitstaans, ~ hebben met
vnw: affaires; met iemand affaire(s) doen: met iemand zaken doen
’k Ben blij dat ik met dat volk geen affairens heb, de politie is er vaak kind aan huis.
(informeel) foert
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
verkorte vorm: mijn botten!
zie ook van kust mijn, kust mijn ~
Ze kunnen allemaal mijn botten kussen!
letterlijk: kopjes en borden
foert; laat maar; vergeet het
ook in het Brusselse
Noada ’k drâ ier mè menne computer hâ zitte kloëte doechtek: jatten en taloëre.
Nadat ik drie uur heb zitten prutsen met mijn computer dacht ik: jatten en taloren.
(medisch) de borsten betreffend
Frans sénologique
zie ook senoloog, senologie; verzamellemma geneeskunde
Senologisch onderzoek (=mammografie).
Naast de genoemde opsporingsonderzoeken kunnen alle vrouwen op voorschrift van hun huisarts of gynaecoloog een volledig senologisch bilan ondergaan.
officiële mededeling (aan het personeel)
Van Dale 2016 online: BE
NL-SN: dienstorder
Fr. note de service
Enkele weken geleden al kregen de bedrijven een dienstnota van de stadssecretaris in verband met de dress-code voor het stadspersoneel.
de beste stuurlui staan aan wal
In plaats van het daar te staan uitleggen, zoudt ge beter helpen want kakelen kan iedereen maar eiers leggen niet!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
