Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
het zij zo, genoeg hierover
maar soit= maar goed
vnw: in België met duidelijk hoorbare t /swat/: het zei zo!, toegegeven!
de t wordt uitgesproken
wordt dikwijls ook geschreven als swat
zie ook passons
Het heeft heel de tijd geregend, maar soit, we hebben er het beste van gemaakt.
voorbije, gepasseerde
Dat is nog niet lang geleden gebeurd, peseede week denk ik.
De Noord-Nederlandse uitspraak van Engelse leenwoorden met een korte a, is een van de meest hardnekkige vormen van taalonderdanigheid van Vlaamse zogenaamde standaardtaalsprekers. Voor de overgrote meerderheid van de Vlamingen klinkt dit heel taalvreemd en toch houden bv. veel Vlaamse nieuwslezers zich koppig aan deze uitspraak.
Een van de argumenten is dat deze uitspraak standaardtaal is. Nochtans geeft Van Dale aan de Vlamingen zonder problemen permissie om de standaard Belgisch-Nederlandse uitspraak te hanteren:
ca·ra·van: k?r?v?n/, in België ook: /k?r?v?n/ (opm: zeker ook /k?r?v?n/ in VL)
flat: /fl?t/, in België ook: /fl?t/
enz.
Een ander argument is dat door de N-NL uitspraak de Engelse origine van het woord meer gerespecteerd wordt. Dat valt te betwijfelen, Engels:
flat: /fl?t/
caravan: /k?r??-v?n/
tram: /tr?m/
Het grappige is dat sommige journalisten het zelf niet kunnen aanhouden:
Overlaatst hoorde ik er een over ‘de /k?r?v?n/ op de /k?mp??/’ waarbij hij de N-NL en de VL uitspraak mixte.
En daarstraks hoorde ik op het nieuws over de ‘teksshift’, terwijl taks ontleend is aan het Fr. taxe en volgens VD gewoon als ‘taks’ uitgesproken moet worden.
Zo’n toestanden leiden tot taalschizofrenie.
Hieronder een oplijsting van de klassiekers. Diegene die er de langste zin mee kan vormen wint een prijs :)
Ook talloze andere woorden die zowel in Nederland als in België (al dan niet in dezelfde betekenis) worden gebruikt, worden anders uitgesproken, zie daarvoor het lemma Vlaamse uitspraak.
(alfabetisch)
app (NL: ep) < applicatie
backhand (NL: beckhend)
bad bank (NL: bed benk) En een gewone bank dan?
badge (NL: betsj)
badminton (NL: betminten)
big bang (NL: big beng)
black (NL: blek)
camping (NL: cemping)
camper (NL: cemper; VL: mobilhome)
caravan (NL: kerreven)
cash (NL: cesh)
clan (NL: clen)
comeback (NL: comebeck)
crack (NL: creck) (Hoe spreekt een vrt journalist over het vrt-programma de Canvascrack?)
crash (NL: kresh)
dancing (NL: dencing)
Danny (NL: Denny)
dashboard (NL: deshbord)
fan (NL: fen)
flat (NL: flet)
flatscreen (NL: fletscreen)
gangster (NL: gengster)
glamour (NL: glemmer)
grand slam (NL: grend slem)
hacken (NL: hecken)
impact (NL: impekt)
jackpot (NL: jeckpot)
Jack Nicholson (?)
jack russell (NL: jeck russell)
jam (NL: jem)
jazz (NL: jezz)
jerrycan (NL: dzjerriekèn)
handicap (NL: hendiekep)
Mac Donalds (NL: Mec Donalds)
magazine (NL: meggezien)
match (NL: metch)
muziekband (NL: muziekbend)
partner (NL: poartner)
planning (NL: plenning) (maar wel plan!)
plannen (NL: plennen)
plastic (NL: plestic) — eigenlijk plastiek
sandwich (NL: sendwitsj, doffe i) – Vlaamse uitspraak: santwisj, scherpe i
scanner (NL: skenner)
scrabble (NL: skrebbel)
stand (NL: stend) – zie ook standen
tank (NL: tenk) alle betekenissen
tanken (NL: tenken)
tennisracket (NL: tennisrecket)
tram (NL: trem)
wax (hier geeft VD voor iedereen de VL uitspraak van het Eng. woord: /w?ks/ ?!)
het (warme) eetmaal, het eten
uitspraakt: frikoo
< Frans: “faire le fricot”
Terug van vakantie? Hoe was de fricot daar?
Ik ga aan de fricot beginnen (ik ga het eetmaal bereiden, ik ga aan het eten beginnen)
geprul, geknoei
zie ook kweddelen, kweddeleer, kweddel
Prul en gekweddel, maar iets fatsoenlijks uitrichten… nee hoor.
niets, zero, …
ook: geen botten (naargelang de uitdrukking)
< andere uitdrukkingen met botten
Ik zie geen botten in die dikke mist.
Van voetbal kan em de botten, maar in basket is em goed.
Hij trekt het zijn eigen (eigen, zijn ~) de botten aan.
Het was plezant aan de zee, maar het weer trok op geen botten.
minder dan
De huizen in Limburg kosten ‘weiniger dan’ de huizen in Holland dankzij een Duitse hypotheek.
komedie, schertsvertoning
ook wel: voor de show
vnw: wat een cinema, wat een kouwe drukte
Wat ne cinema die politiek van tegenwoordig.
Ze is cinema aan het spelen, ze bleit voor niks. Ze is niet ziek, ze wil gewoon niet naar school.
Zij doet dat voor de cinema zodat ze in het middelpunt van de belangstelling staat.
> andere betekenis van cinema
zoen
zie synoniemen in andere regio’s bij bees
Jolientje gaf haar bomma een zacht toeteke op haar kaak.
> andere betekenissen van toet
met glans, uitmuntend, met verve
ook: con brio
Van Dale 1995: levendig, vol vuur,, vol gloed (i.v.m. muziek), vb. met veel brio iets zeggen
In VL wordt de uitdrukking meer algemeen gebruikt als men bv. zich met glans van een taak kwijt, op een heel goede manier iets volbrengt, …
Marc Didden: “Het tragische nieuws sloeg zo hard in dat het hele gezelschap prompt vergat zijn versgesmeerde boerenboterhammen met plattekaas verder op te eten, een taak waar ik mij met de opofferingszin die mij ook toen al kenmerkte, dan maar con brio van gekweten heb.”
Alhoewel hij maar reserve was en pas de laatste tien minuten moest invallen, heeft hij dat met brio gedaan.
korst (gedroogd bloed op een wonde)
zie ook verzamellemma geneeskunde
Gisteren ben ik met de fiets gevallen, nu heb ik een dikke krab op mijn elleboog.
“Een blauw oog en het gezicht vol krabben”, Conscience (ed. 1868).
> zie andere betekenis van krab
eekhoorn, klein knaagdier
Binnenkort ook op de nieuw aangelegde en heropende Zuiderdokken? Waar water en groen is, is het interessant toeven voor allerlei fauna en flora. En dan met al die café’s en terrasjes, ja dan weet een knagelijn wat goed is voor hem.
rand (van de weg), berm, stoeprand
Typisch Vlaams: stoeprand: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
(Fr. bord de la route)
Hij liet zijn kapotte velo langs de boord van de weg achter en sukkelde te voet verder.
jeuk
< Middelnederlands joocsel
Van Dale 1995 (gewestelijk)
uitspraakvarianten:
Antwerpen: joeksel
Antw. Kempen?: juksel
Brugs Ommeland en Leiestreek: jukte
Hageland: huksel, juëk
Oost-Vl.: iksel
vgl. jeukte
Jeuksel dat ik heb. En krabben helpt niet, dat is het ergste.
Die zalf helpt heel goed tegen jeuksel.
Ik kreeg jeuksel in mijn vingers om al die uitspraakvarianten onder een noemer te brengen.
ander woord voor egel
(ook euperus, eperus)
In de mei-maand vind je veel euperussen platgereden op de straat.
muil, bek, smoel (ordinair, plat taalgebruik)
oorspronkelijk eigenlijk de snuit van een varken
< wroeten
benaming voor een afgelegen gehucht of plaats
Woordenboek der Nederlandsche Taal: bijvorm van blad
< Maghrebijns-Arabisch ‘blad’, terrein, land. In de 19e eeuw ontleend door de Franse troepen.
zie ook bled, den ~
Hij woont nu in ne verloren bled: een boerengat in feite.
“In Vlaanderen is het echt moeilijk om in den bled te zitten, zoals hier is er altijd wel wat industrie, wegen, een huisje te zien. Misschien dat je echte bled nog Bachten de Kupe of in Limburg kan vinden.” (geocaching.com)
piemel;
ww. flieteren = plassen
zie ook wieter, pierlewiet
Manneke Pis heeft het bekendste flieterke van België.
woelig, onstuimig
De studenten zijn veel te brat op de speelplaats, het weer zal wel veranderen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
