Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
Leeg maken, alles wegdoen, opruimen van de tafel, het legen van “iets”
Waarschijnlijk afkomstig van “iel”, nogal leeg.
Zie ook: iedelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: ijlen < ijdelen (leegmaken)
Middelnederlands idelen, Middelnederduits idelen, Middelhoogduits îteln, Hoogduits eiteln. Van IJdel, bnw., in verschillende opvattingen. Thans in Noord-Nederland geheel verouderd.
Ledig maken, ledigen (leegen); in Zuid-Nederland (in de volkstaal altijd in den samengetrokken vorm) daarvoor het gewone woord.
“Denzelven huerling … terstond … den verobligeerden pand te doen ruymen ende ydelen”, Costumen van de stad Brussel (1606)
Als je nog dessert wil, zal ik nu eerst de tafel moeten ielen.
Geft mie neke die seule, dak ze kan ielen.
vrijen, seks hebben
Zie ze daar bezig! Da koppel go strak zeiker pikkenotje speile.
Zie ze eens bezig. Dat koppeltje gaat straks wellicht vrijen.
(bastaardvloek) verdomme, doeme
Doemme toch hé! Met dat klassen altijd heeft em een plek gemaakt just op die schoon nief cravat!
garnaal
zie ook geernaart, gernoar, gernaat
Antwerpen: gaarnot
Blankenberge: geirnaars
Leiestreek: gernaas, gernazen
Lier: gernot
Oostende: geirnazen
Waasland: geirnaut
uitspraak met zware e
.jpg)
Ik zou graag een tomat met gernat eten.
schurk, schoelje
Een schoelje: een gemeene kerel, een schoft
1) een jakkepoes
2) ook hier en daar in Zuid-Nederland (Antw. Idiot. 1081). De eig. beteekenis van dit scheldwoord is ovenpaal, in welken zin in Zuid-Nederland schoelie nog bekend is (Schuerm. 521 b)
Bron: http://www.dbnl.org/tekst/stoe002nede01_01/stoe002
spreek ook uit: schoelle, schoelles
in Antw. Kempen: schulle(s)
Die gasten van de Jean zijn echte schoelies. Vroeg of laat gaat daar nog ene van in ’t gevang terechtkomen.
handwasbassin (in toilet en badkamer)
→ Fr. évier (= gootsteen, pompbak)
Is den eviee gekuist?
rommel, troep
Allerhanje kroam sjtong doa wie ouw sjteul en kapotte meubele.
Allerhande rommel stond daar zoals oude stoelen en kapotte meubels.
echtscheiding waarbij de partijen elkaar met alle middelen bestrijden
zie ook verzamellemma mensen
Joske en Marina liggen in vechtscheiding. Ze gooien mekaar de lelijkste verwijten naar het hoofd, en Marina heeft ondertussen het huis en de auto toegewezen gekregen.
hard werken
Als ge bedenkt, hoe dat wij hebben moeten knoeften om dees huizeken een beetje comfortabel te maken. Niet te schatten.
“Eén ding is zeker: ge zult voor da bedrag uwe “frak” moeten uittrekken want denk eraan: àls ze zo’n bedrag betalen betekent dat da ge er voor zult moeten “knoeften” zoals ze da bij ons zeggen." (reactie op een reisblog)
> andere betekenis van knoeften
kaduuk
Kwam het op een forum tegen en er blijken ook wel enkele googlementen voor te zijn. Staat ook in dbnl vermeld.
‘Pfff,al dat gezever hier over kwaliteit,20 jaar geleden was mijne pk 50 xl ook maar kadukelijk gebouwd zunne!
En ne vespa van de jaren 50,60 of 70 die roest ook.’ (op een of ander vespa forum)
pluk (haar of stof)
De flokken haar vlogen in’t rond toen die twee katten begonnen te vechten.
De flokken steuf (stof) lagen onder ’t bed.
> andere betekenissen van flok
bang zijnd
NL: bangig
google2015
bangerig: .BE (>4.900), .NL (>2.300)
bangig: .BE (>1.400), .NL (>17.000)
nieuwsblad.be: Ze stonden wat bangerig naast de dansvloer, met hun gsm’s, zoals alleen meisjes dat kunnen.
vliz.bz: Het dier wordt bangerig, eet weinig en onregelmatig en er verschijnt een stompje op de plaats van de afgebroken kraakschaar.
spuugzat
Van Dale 2013 online: algemeen Belgisch-Nederlands
Van Dale 2020 online: BE, informeel
iet of iemand kotsbeu zijn: iets of iemand (spuug)zat zijn
zie ook: kotsmoe, kotsmuug, spugende moe, brakende moe
De autostrade zit weer vol met camions. Ik ben da kotsbeu!
iemand die het ouderlijk huis maar niet kan/wil verlaten
Van Dale 2016 online: BE
Nestklevers vinden het gemakkelijk dat ze voor hunne was en hunne strijk op hun moeder kunnen rekenen.
vork
< Frans: fourchette’
zie varianten bij: verket
Op de barbecue waren er onvoldoende messen en forsetten.
vakantie, verlof te goed hebben
vgl. recup staan hebben
Nu dat het schoon weer wordt gaan we enkele dagen naar de kust. Ik heb toch nog voldoende verlof staan.
Ik denk dat de Jean alleen al aan overuren, nog veertien dagen verlof heeft staan.
de overheid
minder gebruikelijk in Nederland
“Zelf hou ik hier een wrang gevoel over dat ik werk voor de staat!”
(http://www.madeinlimburg.be/nieuws/)
of konteur; compteur
teller (compteur), meter voor elektriciteit, gas of water
Klik op de afbeelding
In een appartementsblok bevinden de conteurs voor water, gas en elentriek zich gewoonlijk in het kelderverdiep.
tuinslang
zie ook: lans
Kempen: spriet
Sluit de spuit eens aan en sproei de gazon ne keer.
> andere betekenis van spuit
stokdoof
Met een kwakkel (of kwekkel) wordt een kwartel bedoeld, waarschijnlijk genoemd naar het geluid van zijn slag.
AN: zo doof als een kwartel
< Middelnederlands: quackel(e): kwakkel, oudste attestatie: Limburg, 1240
etymologiebank: Zoo doof als een kwartel (of een kwakkel),
d.w.z. zeer doof, stokdoof; potdoof, zoo doof als een pot (die ooren heeft en niet hoort; fr. sourd comme un pot. Eene sedert de 16de eeuw voorkomende uitdrukking.
Zij is zoo doof als een quartel, zij is heel doof; Waasch Idioticum.
De kwartel behoort tot één van die dieren, welke, wanneer zij angstig worden, stil op den grond ineengedoken blijven zitten, zoodat men er wel op kan trappen, zonder dat zij zich verroeren, of een geweer vlak bij hen kan afschieten, zonder dat zij opvliegen, zóózeer zijn ze door schrik en angst bevangen, is het niet onmogelijk, dat men ze voor doof heeft gehouden.
ook in de provincie Antwerpen, Waasland
Geen idee hoe ze op “zo doof als een kwakkel” gekomen zijn, ervan uitgaande dat kwartels net zo goed kunnen horen als andere vogels.
Ik geloof dat ik in mijnen jonge tijd een beetje te straf oep gank gegaan ben want nu hoor ik minder goed en nu zitten ze allemaal met mij te lachen dat ik nog zo doof als een kwakkel word.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
