Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
bang zijnd
NL: bangig
google2015
bangerig: .BE (>4.900), .NL (>2.300)
bangig: .BE (>1.400), .NL (>17.000)
nieuwsblad.be: Ze stonden wat bangerig naast de dansvloer, met hun gsm’s, zoals alleen meisjes dat kunnen.
vliz.bz: Het dier wordt bangerig, eet weinig en onregelmatig en er verschijnt een stompje op de plaats van de afgebroken kraakschaar.
van de ene plaats naar de andere overbrengen
vnw: (fig.) overbrengen van de ene plaats naar de andere
Van Dale 2020 online: BE
Het duurt ongeveer een uur om een boot vanaf zeeniveau naar de achterhaven te versassen.
> andere betekenis van versassen
klein autootje
zie knolselderke
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook verzamellemma wegcode
Ik ben niet rijk genoeg om een grote auto te kopen, zoโn klein koekendoos is alles wat ik me kan permitteren.
> andere betekenis van koekendoos
(administratie) onderinspecteur bij het ministerie die de werken van de overheid controleert
Vandaag komt de controleur der werken langs om te zien of de veiligheid op de werken in orde is.
“Als controleur der werken houd je dagelijks toezicht op de externe werken op het grondgebied van de gemeente Kruibeke. Je voert controles uit, voor, tijdens en na de werken van externe partijen en je waakt over de werken die worden uitgevoerd door de nutsmaatschappijen.” (https://www.kruibeke.be)
met een sisser aflopen, op een mislukking uitdraaien
zie ook: sisser, met een ~ aflopen
Ge gaat zien, die hele Lange-Wapperhistorie gaat op een sisser uitlopen.
vlak, open, vol
uitspraakvariant: blek
vnw: vlak, effen (van velden)
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Modern lemma: blak
bnw. Hd. blach. Gewoonlijk beschouwd als een bijvorm van vlak.
Daar waait geen bries โ ’t is blak op zee, Ten Kate (1850).
NL: Blakstil: waarnaast bladstil, volkomen stil (op zee)
โDe wimpel hing druipend neer; weldra werd het blakstilโ, V. Lennep (1850)
in Vlaanderen: Open
dikwijls als bepaling van gesteldheid bij een werkwoord.
In Noord-Vlaanderen is de streek blak (open)en bloot: Toen wij op den heuvel waren, lag de stad blak en bloot voor ons: De Bo (1873)
Zie ook: blak en bloot, blakke, ten ~ komen, blakke zon
Die chocolat zal nogal smelten in de blakke zon.
Zonder bescherming moet ge niet in de blakke zon lopen of liggen.
> andere betekenis van blak
aardappel
zie synoniemen bij patat
Erappels werden gerooid (geoogst), bewaard, geschild en opgeeten.
iets erg waarderen en bewonderen (en dat eigenlijk ook laten zien, op het stoeferige af)
NL: weglopen met
vnw: hoog oplopen met: veel ophebben met, ingenomen zijn met
standaardtaal in Belgiรซ voor (zeer) ingenomen zijn met en veel ophebben met
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Als ik van u was zou ik niet te hoog oplopen met diene politieker want hij wordt beschuldigd van corruptie en schriftvervalsing.
“Hij liep zo hoog op met zijn vrouw dat iedereen dacht dat hij met een engeltje getrouwd was. (standaardtaal in Belgiรซ)” Taaladvies.net
slim, verstandig
alternatieve spelling: klevvere, klevere
> Engels: clever
Alain Vande Putte in Humo: “Tom Barman is vooral een clevere gast.”
Dat is heel clever bekeken van hem, zo had em twee vliegen in ene klap.
handwasbassin (in toilet en badkamer)
→ Fr. รฉvier (= gootsteen, pompbak)
Is den eviee gekuist?
wordt gezegd wanneer iets niet naar wens verloopt en te wijten is aan de achterstand, de onwetendheid, de bekrompenheid van Vlaamse personen, organisaties, overheidsinstellingen enz.
< de uitdrukking zou ontstaan zijn na de publicatie van het boek ‘Door arm Vlaanderen’ van A. De Winne (1902)
Hoe is dat nu toch weer mogelijk! Arm Vlaanderen!
Dit is een aanslag op een kroonjuweel van de Vlaamse muziekcultuur. Arm Vlaanderen. (demorgen.be)
vrouw met zeer weinig omvangrijke borsten.
tegenovergestelde van: veel volk in de statie (statie, veel volk in de ~)
Ik hou niet zo van vrouwen met zwembandjes (neukteugels) en platte talloren.
niet vooruitkomen (bij het fietsen); (wielr.) niet in vorm zijn, slecht presteren
(bron: Onze Taal-kalender 28.9.2010; ook bij Marc Decoster: http://sites.google.com/site/marcmjdecoster/heetvandenaald)
Hij rijdt al het hele seizoen met een beest op zijn rug.
garnaal
zie ook geernaart, gernoar, gernaat
Antwerpen: gaarnot
Blankenberge: geirnaars
Leiestreek: gernaas, gernazen
Lier: gernot
Oostende: geirnazen
Waasland: geirnaut
uitspraak met zware e
Ik zou graag een tomat met gernat eten.
vork
< Frans: fourchette’
zie varianten bij: verket
Op de barbecue waren er onvoldoende messen en forsetten.
de blues hebben
vnw: somber, triest zijn of een kater hebben
< leenwoord uit het Frans voor neerslachtig zijn: avoir le cafard
“Als ik echt de cafard heb dan spring ik op mijn fiets en ga een paar uren fietsen liefst waar geen mensen zijn. Dan kom ik weer thuis vol energie in mijn hoofd, de rest is dan aan rust toe, hahaha.” (reactie op een blog)
“Het gebrek aan slaap, de tergende machteloosheid en de constante confrontatie met dood en verminking zorgden voor grote vermoeidheid. Volgens het frontblaadje L’Echo des tranchรฉes-ville kende iedere soldaat de beruchte ‘cafard’. ‘Het is een morele slapheid die zich van je meester maakt. Alles is zwart. Je bent het leven beu …’” (inflandersfield.be)
Achter zijn drie buizen kwam hij met de cafard naar huis.
apathisch, lusteloos zijn door ziekte of vermoeidheid.
Door mijn borstvalling zit ik er maar bij als een half pond vijgen.
gemeentelijke vereniging of instelling die de belangen van de plaatselijke bevolking beheert
ook intercommunale
< (Fr.) commun = gemeenschap(pelijk)
Ik lees dat er opnieuw communales opgericht worden om met gezamelijke inkoop van stookolie de prijs in de hand te houden. Als de plaatselijk gegroepeerde belangen solidaire “kiwi”-prijzen kunnen bekomen, zie ik niet in waarom we plaatselijke handel moeten overlaten aan multinationals, die het individu “bang” kunnen maken en de winst in eigen zak steken.
besluiten (om) te
Taaladvies.net:
“besluiten te”: Standaardtaal in het hele taalgebied
“beslissen te”: standaardtaal in Belgiรซ
Van Dale: “niet algemeen”
Van Dale 2016 online: BE (algemeen)
VRT-Taalraadsman Ruud Hendrickx: “gebruikelijk in Belgiรซ” (in Taalmail)
DS2015 standaardtaal
Typisch Vlaams: beslissen (om) te: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
zie ook: beslissen om te
Van zodra de school het nieuws hoorde, besliste ze de leerlingen preventief te evacueren. (Taalmail 451)
Na een zatte avond beslisten twee Antwerpenaars te gaan zwemmen in de E10-plas.
delijn.be: De Vlaamse regering besliste om te investeren in tramlijnen waarvan de baten steeds bijna twee of meer dan twee keer hoger zijn dan de kosten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
