Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
met een (snelle) beweging eerst achterwaarts en dan voorwaarts iets lanceren, laten vertrekken, …
Het was 4-5 met de sjotterkes en toen de blauwe keeper het balleke had, trok em af … BANG… recht in de goal aan den overkant: 5-5.
Zij stonden daar oog in oog tegenover elkaar en toen trok de Jean ineens af, zijn vuist recht op het bakkes van de Louis.
Ge hebt nen bonus op de flipperkast en moogt nen extra bal aftrekken.
> andere betekenis van aftrekken
van het werkwoord laten
Ga je iets loatn weten, wanneer we vertrekken?
Uitdrukking om kleding- of schoenmaat te beschrijven.
Hoeveel hebt u van voet?
(Wat is uw schoenmaat?)
Ik hem ne 40 van heup.
(Ik draag broeken van maat (taille) 40.)
een hap en een snauw,
onvriendelijk nors toespreken of toegesproken worden
Van Dale 2013 online: gewestelijk
Onze baas, amai, die had weer niet geten van de morgen denk ik. We kregen daar nen beet van hem; onze neus was er bijna af.
poedersuiker, bloemsuiker
Oliebollen met poersuiker zijn het lekkerst.
uit elkaar
Dat ging al lang niet goed meer tussen dat koppel, ik hoor dat ze nu vaneen af zijn.
1. ten gelde maken (fig.), aanwenden, benutten, valideren…
2. waarderen, herwaarderen
vnw:
•benutten, goed besteden
•bruikbaar, geldig maken
Van Dale 1995: …2. (in Belg.gall.): ten nutte maken, syn. uitbuiten
Van Dale 2016 online: BE ten nutte maken
= uitbuiten
Typisch Vlaams: te gelde maken, waarderen; herwaarderen (formeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 7
zie ook valorisering, valorisatie
1. Een titel op de VOKA-website: Hoe onze kennis ten volle valoriseren?
2. We moeten in onze gemeente het groen dat we nog hebben weten te valoriseren.
kruisbes
zie kruisbes voor overzicht
Lekkere confituur van stekebeejers.
afzetten, aanslagen, beslagen
Bv. de tong die bedekt (aangeladen) is met een soort neerslag of bezinksel of een moor die bedekt (aangeladen) is met kalk.
West-Vlaanderen: aangelad
provincie Antwerpen: aanlaaien, aangelaaien
< andere definitie van aanladen
Een aangeladen tong kan komen door het gebruik van mondwater.
stukje, brokje
vnw: kruimel, brokje, stukje
Woordenboek der Nederlandsche Taal: morzel: znw., thans in Zuid-Nederland nog in gebruik, en aldaar m.; Kiliaan (1588) heeft ”morsele, mica, frustulum”.
- In den zin van kruimel opgegeven bij Cornelissen-Vervliet, ook oneigenlijk. De Germaansche stam murs- naast mursk-: vergelijk mors komt ook voor in hoogduits mörser, in middelhoogduits zermürsen enz.
“Geeft de mörzels aan de kiekens”, Cornelissen-Vervliet (1899)
Van Dale 2016 online: BE deel, kruimel, brok
zeer veel uitspraakvarianten
zie ook muizel; morzel, geen ~ willen afstaan
Zelfs een morzel grond wordt niet zomaar weggegeven.
“Nooit zal men ons een morzel gronds ontwringen,
Zoolang één Belg, ’t zij Waal of Vlaming leeft.(bis)”
(tekst van de Brabançonne)
demorgen.be: Volgens Van Ranst wordt het steeds duidelijker dat “sommige grootbanken zich gedragen als criminele organisaties en sommige allerrijksten geen morzel solidariteit tonen”.
- lijst/overzicht van voorbije handelingen of verrichtingen
- wordingsgeschiedenis, historisch overzicht
< Frans: historique
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
- Op de volgende pagina leest u een korte historiek van ons bedrijf.
Om de historiek van uw rekeningen te raadplegen, klikt u op …
- Voor de meeste mensen betekent 1 mei, de Dag van de Arbeid, gewoon een extra vrije dag, maar kent u de historiek erachter? (deredactie.be)
ironische beoordeling wanneer iemand klunzig of onhandig bezig is
Goe bezig vent, nog efkes en het is helemaal verknoeid.
iemand die vinken houdt en deelneemt aan vinkenwedstrijden
zie ook vinkenzetting, vinkenzetter
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Klik op de afbeelding
Vinkenier met zijn kerfstok tijdens een vinkenzetting
Iedere zondag nam de vinkenier deel aan een vinkenwedstrijd al had hij geen goede zangers.
Allereerst, om te beginnen, ten eerste.
vnw: éérst, op/in de eerste plaats
Eerst en vooral, zei de man van de vakbond op het VRT-journaal voor hij aan zijn betoog begon. De Vlaamse manier om te zeggen: ten eerste, of: om te beginnen!
grasmaaier
Kempen: gèsmachien
Het wordt tijd dat ge uw grasmachien nog eens tevoorschijn haalt, zie eens hoe hoog het gras staat.
strepen op een ander maken
is hetzelfde als … scheve schaats rijden
Hij heeft weer strepen op een ander gemaakt…
> andere definities van streep
een omschrijving van verkavelingsvlaams;
naam van een blog die verkavelingsvlaams beschouwt
http://demankeusurpator.wordpress.com/
naam van een prijs (in 2010) voor de meest verdienstelijke bestrijder van het verkavelingsvlaams. De ironische prijs werd niet uitgereikt.
titel van het boek ‘De Manke Usurpator: Over Verkavelingsvlaams’, door Absilis K., Jaspers J., Van Hoof S. (Academia Press 2012)
“Er is trouwens iets nieuws, iets vuils de taal in de Zuidelijke Nederlanden aan het aantasten, aan het doodknijpen. Het is een manke usurpator in kale kleren, maar hij heeft de verwaandheid en de lompheid van de parvenu. Hij heet verkavelings-Vlaams.” Geert Van Istendael 1989
bibberen
ook in West-Vl.
Kempen: didderen
Ik denk dat ik ziek ben, ik zit te dudderen bij de chauffage!
“Gy hebt daer zo een dun roksken aen … en duddert gy niet van de koude, myn kind”. C. Duvillers bij De Bo (1851).
een prikkelend gevoel veroorzaken, steken, stekken
uitspraak: zie Vlaamse uitspraak
Hebt ge geen ontsmetter die niet pikt?
Voor mij geen zuurtjes of jap die pikken.
“Ik heb echter best veel last van die lenzen: mijn ogen pikken, moet vreselijk veel knipperen in rokerige ruimtes en … "(bokt.nl 12 jan. 2005)
< andere definitie van pikken
gierige vrouw
een gierige pin was diegene die met Nieuwjaar de deur niet wilde opendoen, als de kinderen kwamen zingen voor snoep of een centje.
Van Dale 2018: pin:
11. gierig mens
Hageland: pinhond
zie ook: kneut, pinneteef, pinnekendun, pinnen
“Oud joar, nievejor, gierige pin in huis”, werd er gezongen, als de deur niet openging, als de rakkers nieuwjaar gingen zingen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
