Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
schadelijk, met ongunstige gevolgen
Frans: néfaste
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Geplaatst door: Genootschap Onze Taal 22 december 2010
Nefast verovert Nederland.
“Het winterweer lijkt een nefast effect te hebben op de organisatie van de NS (treinen) en Prorail (sporen)”, schrijft het AD vanmorgen. Nefast, dat was toch een nogal Belgisch woord? In Vlaamse media kom je het vrij vaak tegen; in Nederland is het vooralsnog tamelijk ongewoon. Maar dat zou dus weleens kunnen gaan veranderen.
Olieverf kan moeilijk lijm kan verdragen. De lijm kan zich niet op de olieverf hechten, wat dus nefast is voor het hele collageschilderij.
“Lockdown en smartphones zijn nefast voor je nachtrust.” (pharmanord.be 3 mei 2021)
“Droge periodes zijn dan weer nefast voor landbouw en natuur. Dan moet water plaatselijk langer worden opgehouden.” (gva 27 aug. 2021)
“Influencers, onschadelijk of nefast voor jongeren?” (kerkenleven.be)
het geeft niet, het maakt niet uit
wordt niet gebruikt in Antwerpen
Nee, het let niet dat ge morgen niet kunt komen, we spreken volgende week wel een nieuwe datum af.
Wat let het dat al die nieuwe migrant workers een onderklasse `a la Dickens` gaan vormen in de steden, en labeuren tegen hongerlonen.
vloek, oorsprong Frans (merde = kak), vergelijkbaar dus met het Engelse ‘shit’
Merde, ik vergat mijn sleutels!
iemand die in het vrij secundair onderwijs de orde en tucht moet handhaven; in het Rijksonderwijs (nu Gemeenschapsonderwijs): directeur van een atheneum.
vnw:
•(bnl.) studieprefect, directeur van een openbare middelbare school, rector (nl.)
•surveillant
zie ook studieprefect; pif
De prefect had geen enkel gezag. Enkel met het kwistig uitdelen van strafstudies kon hij enigszins de orde handhaven.
slonzige vrouw
< andere definitie van kladder
Kijk wat een vieze kladder loopt daar.
hightech, geavanceerde technologie
ook fig.
vnw:
•geavanceerde technologie
•(fig.) spitsvondige techniek
Van Dale 2016 online: BE
< Frans technologie de pointe
Er zal heel wat spitstechnologie aan te pas moeten komen om die klus te klaren.
De overheid probeert met de moed der wanhoop om de fiscale spitstechnologie aan banden te leggen.
gietbek van een kan, tuit, toot
Ge moet de moor eens ontkalken, de teut zit vol kalk.
> andere betekenissen van teut
bosui
< vervorming van Frans échalote
Synoniemen bij schalul
Een boke met platte kaas en schanullekes.
vlinder
overzicht bij vijffouter
Wat een schone vliegenbouter!
sossis waarin vlees of afval van vlees wordt verwerkt; boterhamworst verpakt in plastiek of blik
Kempen: roos rolleke of boterhamworst uit dozen
Bah! Weeral buzzevlees tussen mijne boterham.
maak maar dat ge weg zijt
Antwerpse Kempen: volledige uitdr. is: Loopt naar huis jonge, uw moeke heeft viskes gebakken
Mijn broer stond vroeger als kleine jongen dikwijls bij de ouw mannen te luisteren naar wat die allemaal vertelden onder 1. Op een gegeven moment zullen ze het over een delicaat onderwerp gehad hebben zekers en 1ne ervan zei tegen heum: “Loapt es nor hoas joengeske, aa moeder hee viskes gebakke”.
Of is het de bedoeling hier een idiote debiele vraag te stellen? Ga naar huis, moeder heeft viskes gebakken. (autoforum.be)
Ga toch naar huis … je moeder heeft viskes gebakken ! :-) … (writehistory.be)
Maar als er één zegt: ‘Jongen, uw moeder heeft viskes gebakken,’ krijgt hij geel? Visser “Dat heeft niemand ooit tegen mij gezegd.” (humo.be)
plank in een kast of rek
Er zouden wat meer legsels in dat schab moeten liggen, dan zouden we meer plak hebben.
zie ook bompa
Van de vava mogen we veel meer dan van onze papa, zeker als moemoe niet in de buurt is.
lijst met kandidaten waaruit geput kan worden voor nieuwe aanwervingen
ook: werfreserve; aanwervingsreserve
vnw: (bnl.) groep geselecteerde kandidaten die bij een vacature in aanmerking komen voor een betrekking
Van Dale 2016 online: in België en bij de Europese instellingen
vgl. ook wervingsstop
De provincie Vlaams-Brabant legt een wervingsreserve aan voor de statutaire functie van administratief medewerker op de provinciale jeugddienst.
vlaamsbrabant.be: Als je slaagt in de selectie maar niet het vereiste diploma heeft op het moment van de samenstelling van de wervingsreserve, kan je niet aangesteld worden.
op de loer liggen
Onder de boom zit een kat op apegapen. Sebiet vangt ze dat jong meeske.
terugtrekken, terugvouwen
soms ook wederkerig gebruikt: zich terugplooien: zie terugplooien op zichzelf; terugplooien, zich ~ op
vnw: zich in de verdediging terugtrekken
Van Dale 2018 online: BE
Het Belgische leger plooide zich terug tot achter den IJzer, de sluizen werden opengezet en de rest is geschiedenis.
Hij leefde heel hard op zijn eigen teruggeplooid.
balenpers
De bottepres is het achterste deel van de pikdorser die de balen stro perst en bindt.
dikwijls
ook: dikkes
Hoe dekkes moet ik die deur nog achter uw gat toe doen?
toilet, wc, huiske
Middelnederlandsch Woordenboek: gemac
Behoefte, nood, nooddruft; ook concreet het noodige, levensbehoefte, levensonderhoud; synoniem van middelnederlands behoef. Ook in eene andere opvatting raken deze beteekenissen elkander, namelijk in die van natuurlijke behoefte. Kiliaan ghemack, j. ghevoegh, excrementum alvi. Vergelijk de hoogduitse uitdrukking sein gemach tun.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Gemak: staat in beteekenis gelijk met gevoeg, gevoech, dat in ‘t Middelnederlands het gewone woord was, vooral in de concrete opvatting. Uit het denkbeeld van voegen, passen, te pas komen, geriefelijk zijn, laten zich de verschillende beteekenissen, waarin gemak voorkomt, geregeld verklaren.
Bestekamer, sekreet. Vergelijk frans commodité, lieu d’ aisance.
syn. Gemakhuisje > op ’t platteland, afgeleide hiervan is huiske
Van Dale online: (concreet, in ’t bijzonder, verouderd) (heimelijk, geheim) gemak of gemakje, synoniem: toilet
Waar is hij naar toe? Ik denk dat hij op ’t gemak zit.
Ik moet eerst naar ’t gemak. Ja kakken gaat voor bakken.
met glans
De orgelist behaalde met brio de eerste plaats in de tweejaarlijkse internationale wedstrijd.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
