Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
ragebol
enorm lange bezemsteel met typisch halfronde borstel: om spinnen te jagen;
zie ook spinnebossel, halfmaan
vgl. kobbe
Men zegt het ook wel eens:
Kamde jij je haar niet? Je kapsel ziet er niet uit, just ne kobbejager!
het breed laten hangen, ook wel stoefen met dingen die je eigenlijk niet hebt of kunt
vnw: de (grote) Jan uithangen: de grote meneer spelen, veel drukte maken
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Sinds Fonske met de lotto gewonnen heeft, hangt ’m overal de grote jan uit. Binnenkort is al zijn geld op.
Wij willen hier niet de grote jan uithangen. Ik wil echt niet de vedette spelen. (nieuwsblad.be)
Nooit de grote Jan uitgehangen? “Ik ben een bescheiden mens. Ik heb nooit met een Porsche gereden zoals mijn zoon Sven." (demorgen.be)
leraren
taaladvies.net: Een aantal woorden op -aar heeft niet alleen een meervoudsvorm op -s, maar ook een op -en. Bij de meeste van deze woorden is de vorm op -en in Nederland de meest gebruikelijke en de vorm op -s in België. Dat geldt niet voor alle woorden in gelijke mate, maar wel in het bijzonder voor leraar. De in België gebruikelijke vorm leraars komt in Nederland niet of nauwelijks voor; daar wordt leraren gebruikt. Dat verschil geldt ook voor samenstellingen met leraar als eerste deel: leraarskamer versus lerarenkamer (voor zover niet docentenkamer gebruikt wordt) en lerarenagenda.
vrttaal mail: leraars is standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal (leraars)
Limburg kent de meervoudsvorm: sleutelen i.p.v. sleutels.
Leraars gaven aan de nieuwe spelling niet te zien zitten. Ook handelaars werden geconfronteerd met de nieuwe wetgeving.
De Vlaamse vereniging voor Wiskundeleraars zegt klaar en duidelijk: “met de nieuwe eindtermen gaat het niveau voor wiskunde omhoog”. (vrt.be)
1) borstel met korte steel om stof, vuil of scherven bij elkaar te vegen, handvleugel
NL: veger (veger en blik)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, algemeen: handstoffer
2) elk soort borstel die met één hand te hanteren is
handborstel en blek:
1) Veegt dat een beetje bij elkaar op een blek met die handborstel.
2) Hebt ge geen hard handborsteltje of zo waarmee ik dat zand van die bloempotten eens kan afschuren?
kruiwagen
uitspraakvariant van pijpegale
Klik op de afbeelding
.jpg)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: pijpegaal: Middelnederlands pipegale: Eene thans inzonderheid in Zuidelijk West-Vlaanderen nog bekende benaming voor een kruiwagen, doch die vroeger ook elders in gebruik was. Het woord, behalve als piepegaal, wordt gewestelijk ook als pupegale uitgesproken (zie De Bo (1873) en Loquela (1907))
J’ei de puppegalle gevuld me zand. (hij heeft de kruiwagen met zand gevuld)
“Het wiel en de tramen van eene pijpegalle” De Bo (1873)
een man of jongen die er kinderlijk uitziet en zich zo ook gedraagt
iemand die erg onzeker is van zichzelf
Van Dale 2016 online: BE
zie ook broekventje
“Met de uitstraling van twee vertederende broekventjes, een beetje onbeholpen, onhandig en slungelig.” (http://ccbrugge.be/)
Hij durft niet voor zijn mening uitkomen, ’t is nen echten broekvent.
een vrouw met veel streken
zie ook zjaar, zjaartrut, zjaarwijf, zjaarkloot
Zij kwam met veel omhaal binnen: een echte zjaaremme.
Naar de vaantjes, of zoals in de rest van Vlaanderen naar de kloten, naar de zak, genoux, naar de ~ zijn etc.
Mijne gsm is naar de zjanollen, ik had hem per ongeluk meegewassen op 40 graden.
roestvrij staal (rvs)
< Frans: acier inoxydable
Van Dale 2018: inox: BE; stofnaam roestvrij staal, m.n. als materiaal waarvan huishoudelijke artikelen zijn gemaakt
inox is Belgisch-Nederlands zowel voor zn. als bn.
zie ook inoxen; inoxstaal; inoxidabel
Klik op de afbeelding
Astral, een sculptuur uit inox, van Cristina Pizarro
Een inox kom is een kom gemaakt van eh … inox!
De prijs van inox fluctueert nogal sterk.
De inoxen platen liggen per dikte en per afmeting gesorteerd in het magazijn.
- Wat kosten die metalen platen?
- De inoxen kosten 2.12€/kg en de stalen komen op 1.50€/kg.
uitsmijter, buitenwipper
Die snotneuzen hadden weeral ruzie met de buitensmijter.
iemand die vaak of lang aan de bar zit, kroegloper
Mijn broer is een echte toogplakker
pakken, nemen
- vastscharen, vb een persoon of een dier
- opscharen bv een ziekte, een persoon
- bijeenscharen: bijeenpakken, grabbelen
- uitscharen: bv. door krabben de laatste restjes uit een pot halen
- meescharen
Van Dale 1995: scharren (gewestelijk) krabbelen, scharrelen, grissen, graaien, grappen
Schaart dien hond vast of die loopt naar die fietser!
Ge moet mij zo niet vastscharen, ik weet wel waar dat ik loop zenne!
Knoop uw sjaal dicht, of ge schaart nog iets op!
Waar heeft hij dat farm mokske (mokke) opgeschaard?
Schaart uwe boel bijeen en vertrekt; onder mijn ogen onderuit!
- achterklap vertellen of verkopen: een wind laten
- roddelen (AN)
Van Dale 2013 online: gewestelijk, informeel
Van een grijsaard of een kind wordt wel eens gezegd dat hij achterklap vertelt zonder het te kunnen inhouden.
hoogzwanger
Maar dit wordt meestal alleen voor dieren gebruikt, behalve als het over een vrouw gaat die, nuja, ‘kweekt als een konijn’, zeggen ze hier ook wel eens, alle, zis weer zo vol as een ei.
Toen onze hond loops was, is ze weggelopen en toen ze na een tijdje terugkwam was ’t van dat: zo vol als een ei!
een doos van karton of metaal
Ons ma bewaarde wafeltjes in een blikken doze.
gesticuleren, overdreven gebruik van lichaamstaal
afl.: perrewettenmaker, ~maakster
vgl. paretten, van zijn ~ geven, perette geven
Maakt zoveel perrewetten niet, ge maakt u belachelijk.
Italianen kunnen veel perrewetten maken als ze spreken.
veter, rijgkoord
uitspraak: riengkoord
zie ook: nestel, rijkoord, schoelint; verzamellemma kledij
Bindt je ringkoorden toe anders val je er over.
Het gewente is een speciefieke term om een “bed” op een akker aan te duiden. In de streek rond Mechelen + deel Vlaams Brabant (Hageland), werden vroeger bijna uitsluitend, en nu nog vaak de akkers voor aardappelen en vollegrondsgroenten in gewenten geploegd. De hoofdreden was het overtollige vocht weg te houden van de planten. De akker wordt zo geploegd dat elke 1,40m à 1,60m een gewente onstaat = opgehoogde grond, met daartussen de voren. Zowel voor het werken met het trekpaard als voor het werken met de landbouwtractor bestaan specifieke ploegen om dit werk te verrrichten. In gewenten ploegen staat in tegenstelling van “plat omdoen”, voor de teelt van granen bijvoorbeeld.
Vorig jaar had boer Jan 7 gewenten voederbiet gezaaid.
Met LAKRITZ (een soort drop gemaakt uit zoethout) werd het in een flesje met water gedaan: duim erop, en dan maar schudden! Er kwam dan een laag schuim op de zwarte drab en we verbeeldden ons dat het Coca Cola (behoorlijk onbereikbaar in de jaren ’50 ’60) was.
Sjuumpke trikke, en mer loetsje aan dat flesjke!
van alles en nog wat
zie ook: dees en `t geen
Op de vergadering werd er gepraat over van dit en dees en ’t geen, maar eigenlijk kwam er geen verbetering uit de bus.
vti.be: Nederlandstalige nieuwsbrief met nieuwtjes over van dit en dees en ’t geen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
