Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
kriekensaus
krieken en kriekensap gebonden met patattenbloem of maïzena
Onze familie, waarbij drie koks, zit dan rond de tafel en wat eten zij?
Frikadellen met kriekenspijs… (http://blog.seniorennet.be/keukenverhalen/archief.php?ID=1077414)
aalbes
vnw: jenevers, jeneverbessen: aalbes
“Aalbessen of Ribes rubrum ook rode bes, trosbes of jenevers genoemd”(https://www.tuinadvies.be/)
> andere betekenis van jenever
spotnaam voor de Hollandse erwtensoep die Belgische vluchtelingen in Nederland in 14-18 voorgezet kregen
Belgen klaagden steen en been over de Hollandse keuken. De voedzame Hollandse erwtensoep werd zonder pardon het raam uit gekieperd en kreeg als bijnaam béton armé – gewapend beton. (Historisch Nieuwsblad)
Met het ‘béton armé’ (gewapend beton) dat Riks landgenoten elke dag wordt voorgezet — erwtensoep met spek en bruine bonen — houd je geen Belg binnen. (Biografie Rik Wouters)
vnw: alcohol
klemtoon op de 2e lettergreep
In Vlaanderen bestaat “alcohol” uit slechts twee lettergrepen. Soms ook ‘alcol’ (klemtoon op de 1e lettergreep).
vgl. alcolieker
- Wa zoude graag willen drinken?
- Kiest maar, ma liefst genen alcool.
blauw
alleen predicatief gebruikt, behalve voor een onzijdig woord in het enkelvoud, bv. een blaut bloemeke.
Voor een mannelijk, vrouwelijk en meervoudig woord is het ‘blauw’: nen blauwe stoel, een blauw tafel, de blauw bloemekes.
uitspraak in Antwerpen: bloot
Kempen: blaut (Lier), blaat
idem voor graut en raut (rauw, bv. raut vlees)
Hij zag blaut (bloot) van de kou.
De lakens en de fluwijnen waren blaut.
“Ze slaagt mij bont en blaut.” (Zjuul Krapuul, Mijn liefken is veranderd)
Jong Vld Temse wordt ‘Jong Blaut’: “Klaar voor een nieuwe start" (hln.be 5 feb. 2019)
“Bijzonder Mooie en zeer complete Suzuki Intruder 1500 LC. moet voor de zomervakantie weg! Kleur blauwt metallic met veel chroom.” (2dehands.be 20 nov. 2018)
na mannelijke voornaam = de
In sommige Vlaamse dialecten wordt een mannelijke voornaam vaak voorafgegaan door het bepaald lidwoord –de. In de Antwerpse Kempen had het achtervoegsel –e dezelfde functie. De Jan = Janne, de Frans = Franze, de Sus = Susse, de Pol = Polle. Zie ook gedoe
Was alleman daar? Nee, Janne heb ik niet gezien.
seringen
De sussenmienen staan in bloei en ruiken heerlijk.
op de zenuwen
Du wirks mich op de nerve mit dat gezeiver van dich.
Je werkt op mijn zenuwen met dat gezeur van je.
Ich krieg ’t op de nerve van dae rapmeziek.
Ik krijg het op de zenuwen van die rapmuziek.
aaneensluitend netwerk van trein, tram, bus en andere verkeersmodi in en rond een stad
niet in VD016 online
google2016: .BE (>8.100); .NL (>3.800) dikwijls over BE of netwerken van nutsvoorzieningen
zie ook verzamellemma wegcode
demorgen.be: Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) wil niet aan nieuwe grote stadsnetten beginnen zolang dat van Brussel niet helemaal afgerond is
hbvl.be: De Lijn-Limburg heeft 2 miljoen euro geïnvesteerd in een nieuw stadsnet voor Tongeren.
spinazie (of een andere groente) met een vork prakken
WNT: bedr. zw. ww. Gewestelijke vorm naast Smetteren en Smeieren.
- Fijnmaken, verpletteren, vermorzelen (TEIRL., Z.-O. Vl.).
Hij heeft zijn aardappelen en de spinazie gesmedderd met zijn vork.
terrein waar zich een mijn bevindt/bevond
Van Dale 2016 online: BE
uitspraak: mijnsitte (scherpe i)
zie site
mijnmuseum.be: De mijnsite van Beringen omvat 100.000 m² aan bestaand gebouwenpatrimonium. Daarmee is het de grootste industriële erfgoedsite in Vlaanderen en uniek in Europa.
hbvl.be: Het winkelpark op de mijnsite van Beringen is omgedoopt tot be-MINE Boulevard.
paysdeherve.be: De mijnsite van Plombières is vandaag een natuurreservaat. Het gebied wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van graslanden op zinkhoudende bodem.
(openbaar bestuur) het opdelen van een te besteden som in kleine bedragen zodat men de regels van de openbare aanbesteding kan ontwijken
< Frans (letterlijk): een worst in schijfjes snijden
“Ook in dit dossier zou er sprake zijn van overfacturatie, van het in stukjes snijden tot hapklare brokjes (de gekende ‘saucissonnage’) van grote facturen en concurrentievervalsing. " (Vlaamsbelang.org geen datum)
gecastreerde kater
We hebben drie katten in huis: een kattin en twee kerels, en ’s avonds schuift Mijnheer Pastoor mee aan. Ook een kerel, ondertussen. Het aantal zwerfkatten neemt gelukkig niet meer toe sinds de stad het kattensterilisatieproject op poten heeft gezet.
de Duitstalige gemeenschap in België
“De nogal bureaucratisch aandoende benaming Duitstalige gemeenschap mag naar de prullenmand, voortaan presenteren de inwoners van de Duitstalige gemeenten in het uiterste oosten van ons land zich aan de buitenwereld als ‘Ostbelgien’ of Oost-België. De nieuwe merknaam werd woensdag voorgesteld in Sankt Vith.” (standaard.be 2017/03/16)
een idioot zijn, een wiewa zijn, zot zijn
wordt zowel voor een man als voor een vrouw gebruikt
zie ook stoet, ne ~ op zijn eigen zijn
regio Herenthout: deze uitdrukking is ontstaan naar aanleiding van de carnavalstoet
Die vrouw is toch wel nen echte stoet hè, facturen maken op datum van 2 jaar geleden en dan nog naar de mensen opsturen ook nog.
iemand die veel mandaten (nevenfuncties) heeft
Philippe Close zal de nieuwe burgemeester van Brussel worden, hij is met zijn 21 mandaten de mandatenkoning van Brussel. (sceptr)
Mandatenkoning combineert zestig functies. Ludwig Vandenhove wordt wel maar voor drie mandaten betaald. (Nieuwsblad)
Een overvloed van iets hebben, zoveel dat het hinderlijk wordt.
WNT: Het voltooid deelwoord van vergoren als bnw. gebruikt. Gewestelijk in Vlaams-België.
–3. In verschillende oneigenlijke verbindingen.
a. Vergoord zijn, zitten in —, overladen zijn met —, verzonken zijn in —, tot over zijn hoofd in (iets) zitten enz.
Schuermans (1865-1870).
Vergoord zijn in schulden (vol schulden steken, frans être abîmé de dettes), De Bo (1873).
Vergoord zijn in ‘t werk (overlast zijn van werk, frans être surchargé d’ouvrage), De Bo (1873).
De courgetten groeien zodanig goed dit jaar, we zitten vergoord in de courgetten.
“Ik ben d’r / ik heb mij d’r vergoord in gegeten.” (Denderstreek)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
