Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
wanneer iets te laat komt om nog zin te hebben
vnw: vijgen na Pasen (vijgen eet men in de vasten): iets dat te laat komt, mosterd na de maaltijd
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
in Nederland: mosterd na de maaltijd
Veertien dagen na mijne verjaardag afkomen met ne bloemekee … dat zijn vijgen na Pasen.
Nieuwjaarsdrink onder noemer Vijgen na Pasen (nieuwsblad.be – toegevoegd door MyriamCarlier 09-05-2022)
plots, opeens, almeddekeer
zeer dikwijls verkort tot ‘ommekeer’/‘ommeki’
zie ook in ene keer, ene keer
Het begon al met een keer te regenen, en ik werd kletsnat.
met, in
> op de trein, op het vliegtuig; NL: in (de trein, het vliegtuig)
> op de fiets; NL: met de fiets
Om aan te geven dat men zich in een openbaar voertuig zoals een trein, bus of tram bevindt, wordt het voorzetsel ‘in’ gebruikt. Dat gebruik is standaardtaal in het hele taalgebied. Combinaties met ‘op’ zijn standaardtaal in België. Taaladvies.net
zie ook café, op ~; verzamellemma wegcode
Gisteren zat ik met een brede grijns op de trein naar Brussel. Ik had immers net vernomen dat omwille van een ongeval de E40 richting Brussel volledig was afgezet. Met de complete verkeerschaos als logisch gevolg. Terwijl anderen in hun wagen de tijd zagen voorbijgaan, flitste ik aan hoge snelheid door het groene ontwakende landschap van Vlaams-Brabant.
We zaten nog maar net op het vliegtuig in Brussel en ik kreeg al de vraag of wij ook naar Australia gingen.
Elk jaar in de mei rijden we op de velo naar Scherpenheuvel.
> andere betekenis van op
aanpappen, vreemd gaan
Zie aanhouden
Hij houdt aan met een del van achter de hoek.
De “aanhouder” wint, wordt wel eens gezegd in een dubbele betekenis.
beklaagde, beschuldigde, verdachte
Betichte is standaardtaal in België, dat weliswaar niet tot de officiële terminologie van het gerecht behoort, maar wel voorkomt in het gewone taalgebruik.
Van Dale 2015 online: BE, verouderd
verouderd? Zie recente voorbeelden in de pers.
< Middelnederlands: ticht(e): beschuldiging (1298)
In deze zaak stonden in totaal 12 betichten en 2 vennootschappen terecht voor de medewerking die ze verleenden bij het opzetten en onderhouden van de drugsplantages en het witwassen van drugsgeld.
Het was duidelijk de bedoeling van de betichte om zijn vrouw te doden, want getuigen hoorden hem bij herhaling schreeuwen: “Ik maak u kapot!”
De betichte gaf verstek op de rechtbank.
Toch was de woede innerlijk nog niet bekoeld bij de betichte. Hij trommelde een werkmakker (25) uit Oudsbergen op. (nieuwsblad.be – 2021)
Vrienden omschrijven de betichte, die zelf student is aan de UHasselt, als een opdringerig iemand die blijft pushen om zijn wil op te leggen.(hbvl.be – 2021)
De aanwezigheid van de betichte is daarbij even noodzakelijk als die van een rechter en een griffier. (humo.be – 2021)
jij, je, u
Duits: euch
Oech!
vergissing, fout
vnw: fout, vergissing, misslag
-het is een missing: verkeerd verbonden zijn, verkeerd getelefoneerd hebben
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
znw. vr. van Missen. In Noord-Nederland thans niet in gebruik
4. Misslag, fout, vergissing; thans nog in Zuid-Nederland gewoon
zie ook misse (W-Vl)
Volgens mij is er een missing gebeurd want dees klopt echt nie!
“Hebben eenige bladen dit aldus aangekondigd, dan kon dit alleen bij missing gebeuren”. Het Volksbelang v. 31 Dec. 1910.
Ruysseveldt begaat een missing die erg gevaarlijk had kunnen zijn als Jos Van Beeck gevolgd had. (antwerpsupporter.be)
Een missing die niet just een was (blog.zog.org)
opzegging(speriode), ontslag, opzegtermijn
vnw:
-zijn opzeg geven: ontslag nemen
-iemand zijn opzeg geven: iemand ontslaan of de huur opzeggen
-zijn opzeg krijgen: zijn ontslag krijgen
Van Dale 2018: BE, niet algemeen
vgl. opzegperiode; opzegvergoeding
Mijn lief heeft gisteren haren opzeg gekregen.
Na de gas- en elektriciteitsmarkt is nu ook de telecomsector volop in beweging. Sinds de invoering van de nieuwe telecomwet, waardoor je al na zes maanden kan opstappen bij je operator zonder opzeg te betalen.
aanbranden
SN: aankoeken, vastbakken
Van Dale 1995: door bakken vastzetten, vastbakken
In de betekenis van aanbranden (verbranden) overstijgt het de betekenis van Van Dale.
Kijkt eens naar uw pan, die pannekoek is aan ’t aanbakken. Wat ne smoor, seffens staan de pompiers er.
van de ene bestemming naar de andere gaan
ook: rondvoyageren
zie ook: bratsen,
trot, op ~ zijn,
schok, op ~ zijn,
radaille, op ~ zijn
De reisblogger gaat op voyage en de interieurblogger richt zijn huis in.
biefstuk
soms ook afgekort tot stek
uitspraak ook: bufsteek
Als ge veertien dagen naar de vremde op verlof geweest zijt, is bufstek friet het eerste dat ne mens wilt eten als em thuiskomt.
Straks gaan we een stekske eten met steppegras.
Heel erg bedankt mensen. we zijn ‘ne bufstek friet’ gaan eten op de Korenmarkt! Was daar nog nooit geweest wat horeca betreft. (mechelenblogt.be)
voorpremière, voorvertoning, preview
Vanavond gaan we naar de avant-première van de nieuwste Bond film zien.
rolluik
< persienne
Het begint donker te worden, tijd om de percheinen naar beneden te doen.
lul, zowel in de letterlijke als de overdrachtelijke betekenis
Mijnen deem is groter als dieje van u.
Soms kunt gij echt nen deem zijn!
zie andere betekenis van deem
erg, verschrikkelijk, wreed
zie indelijks
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Als bijwoord van graad: in zeer hooge mate. Vergelijk het gebruik van erg, vreeselijk enz. Gewestelijk in Zuid-Nederland.
“Eendelijk donker. Eendelijk schoon. Die boom is eendelijk dik”, De Bo (1873).
Het is indeliks voor die mensen, hun huis staat in lichterlaaie.
In feite een konijn maar ook een mooi meisje.
zie ook keun, ferm ~
Zie ne keer wat een schoon keun dat er daar loopt.
Letterlijk : Wat een mooi konijn
Figuurlijk : Wat een mooi meisje
> andere betekenis van keun
nieuwjaar
opm: volgens Van Dale onzijdig
Nieuwjaar wordt in Vlaanderen op de avond voor 1 januari gevierd, op oudjaar dus.
NL-SN: oudjaar vieren
zie andere definitie van nieuwjaar
zie ook doordoen
- Mannekes allemaal ne gelukkige Nieuwjaar.
- We hebben nieuwjaar van ’t jaar bij de Jean en Gerda gevierd. Vanaf 7 uur begonnen met de voorgerechtjes en dan doorgeten tot den twaalven. Dan champagne. En dan hapjes en drank tot half zes. Ik heb genoeg voor de rest van ’t jaar.
iets drinken op een terras
zie ook terrasjesgeneratie
Wie heeft er goesting voor deze namiddag met mij een terraske te doen?
demorgen.be: Het weer is er voorlopig niet naar, maar wanneer Belgen een terrasje doen, drinkt 57 procent liefst een alcoholhoudende drank – meestal bier – en 41 procent een drankje zonder alcohol.
inhouding, het afhouden of niet uitbetalen van kosten, belastingen, premies e.d.
standaardtaal in België
zie taaladvies.net
zie ook : afhouden
De afhouding van RSZ en andere belastingen doet ons brutoloon serieus slinken.
“Kaartjes worden tot 4 dagen voor het vertrek terugbetaald met een afhouding van 30% van de prijs van het kaartje. standaardtaal in België” Taaladvies.net
een gezin waar je altijd welkom bent, er staat altijd een deur open.
vgl. huis, ’t is hier het ~ van Oostenrijk niet
Da’s daar echt het huis van Oostenrijk, als je aanbelt je bent er nooit alleen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
