Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
eigenlijk, feitelijk
(tautologie door 2 x hetzelfde te herhalen?)
Eigenlijk feitelijk is dat zo nog gene stoemerik (stoemmerik).
Dat is eigenlijk feitelijk twee keer hetzelfde zeggen.
hutsepot 1
Mijn ma maakt de beste utseklutse, met spekreepjes, worst en een knuistje erbij.
Ironisch-hypercorrecte vorm van de Vlaamse uitdrukking schup, zijn ~ afkuisen
Kom, zei hij beleefd, we reinigen onze spade.
motor, moto
zie ook: toefer, tuf, motseklet
Als het mooi weer is, ga ik met m’n tuffer naar het werk.
doldraaien van mensen, dingen of toestanden
Die vijs draait zot.
Zet de hoofdkraan eens af. Die kraan hier draait zot en het water blijft lopen.
De week is nog niet uit of ik ben al helemaal zotgedraaid. Het werk blijft maar komen.
liniaal
vnw: in België ook: liniaal, meetlat
Ik moet een lijn trekken, geef die regel is.
“Het moghen wel ketters van staet genoemt werden, die alles zoo scherp, by reghel, en compas, willen af-meten, dat-er niet het minste hoeckjen overschiet, " – uit ‘Bankket-werk van goede gedagten’, Johan de Brune, 1658
slagboom
vnw:
•slagboom, spoorboom
•overweg
•tolhek
•dranghek
vgl. bareelwachter
variant: barreel
Klik op de afbeelding
Omdat de bareel dicht is, geraken we niet meer van de parking.
knuffelen, omhelzen; aaien, strelen
zie ook: kernoeffelen
kènder hébbe zoe gan daste ze feis (kinderen hebben zo geren dat ge ze feest – kinderen vinden het zo fijn om gefeest, geknuffeld, te worden)
iemed feiste mèt z’ne verjoërdaog (iemand feesten, omhelzen, met zijn verjaardag)
de koer: het toilet, zie ook koer
Vroeger kon je het toilet vaak buiten vinden, op de koer, vandaar dat nog vele oudere mensen ‘de koer’ zeggen als zij naar het toilet moeten.
We kunnen geen plaspauze inlassen onderweg, dus alvorens te vertrekken nog eens naar de koer gaan, is aangewezen.
flink, ferm, zeer
vnw:
moedig, vastberaden, sterk: een felle kerel, dat is een felle
erg, hevig: fel bang/gelukkig/moe
Sinds dat dat rondpunt is aangelegd, is de veiligheid op de ring fel verbeterd.
Amai, gij zijt echt fel veranderd!
Verzamelnaam (met spottend karakter?) voor de dialecten die aan de rand van de gemeente Antwerpen gesproken worden.
Gemeente Antwerpen: Antwerpen, Berchem, Berendrecht-Zandvliet-Lillo, Borgerhout, Deurne, Ekeren, Hoboken, Merksem, Wilrijk
“Randwerpssprekende” gemeenten: Stabroek (+ Hoevenen), Kapellen, Brasschaat, Schoten, Mortsel, Wijnegem, Wommelgem, Borsbeek, Edegem, Aartselaar
(Nota: dit is een strikte definitie, bij meer losse interpretaties kan o.a. ook Kontich tot het Randwerps gerekend worden)
Een Antwerpenaar spreekt van “Antwaarpe”, een Randwerpenaar van “Antwerpe”.
In ’t Stad halen ze ene die Randwerps klapt er los uit.
tussenkamer tussen de buitendeur en de keuken/woonkamer.
zie ook sasdeur; verzamellemma vastgoed
Je mag jouw schoenen laten staan in het saske anders maak je mijn hele huis vuil.
“Onze eisen waren: kelder (inkom kelder is naast de keuken via een saske bereikbaar, kookeiland, aparte berging/wasplaats, veel open ruimten zodat geen benauwd gevoel ontstaat gezien de woning al niet al te groot is).” (bouwinfo.be 16 jul. 2012)
- recipiënt, groter dan een kopje
- gebruikt om aan de mond te zetten, bol die een drinkbare vloeistof kan inhouden
- de hoeveelheid die zo’n kom bevat
vnw: in België vaak voor: schaal, schotel, pan
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1
wnt: Kom
Benaming voor vaten in den vorm van een bolsegment van betrekkelijk groote diepte, of in een daarvan niet al te zeer afwijkenden vorm; inzonderheid gebruiksvoorwerpen, in de eerste plaats vaatwerk dienend om er uit te drinken of te eten of gereedgemaakte spijs of drank in op te dienen. In Noord-Nederland is kom als benaming van een voorwerp om uit te drinken thans beperkt tot eenvoudige kringen.
vb. Verder schonk zij voor de tweede maal een potje koffie op, want Triene dronk telkens een kommeken, Courtmans-Berchmans, Gesch. v.d. J. (1864).
zie ook kom koffie
Man drinkt uit een kom
Een kom koffie, een kom melk, zelfs een kom soep,…
Een hele geestige uitdrukking is trekken, ergens op ~ gelijk mijn gat op een kommeke soep.
vals spelen, foefelen, haarzakken
Ge moet niet foeteren tijdens het spelletje, dat is niet eerlijk.
recht in de roos
zie ook plak op
Na de eerste noten die hij zong wist iedereen het: dat was boenk erop!
Al een chance kon hij tijdig freinen voor de motard, anders was het boenk erop geweest.
“Tomorrowland: niet boenk erop, wel onvergetelijk” (DeRedactie.be)
Kunstmaan zit ‘Boenk erop’ met de Antwerpse Kempen. (TPA – Toerisme Provincie Antwerpen)
“Hij zei niet heel veel, maar het was er wel altijd ‘boenk op’.” (demorgen.be)
“nen annewuiten” is een Vlaamse gaai
< van hanne, tamme ekster + wuiten, Vlaamse gaai
zie andere betekenis van annewuiten en hannewuiten
Nen annewuiten is ne smeirlap, die hoalt klaane vogelkes uit de neisten. zie ook rotzak
(Een annewuiten is een smeerlap, die haalt kleine vogeltjes uit hun nesten)
1) voorstellen (standaardtaal in België)
2) noemen, vermelden, naar voor schuiven, … (geen standaardtaal)
vnw:
•een datum of naam noemen, voorstellen, bepalen
•een mening of standpunt verkondigen, opperen, beweren
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands (beide betekenissen)
DS2015: vaststellen, bepalen: standaardtaal
1) Voor die afspraak zou ik 24 oktober willen vooropstellen.
2) In het jaarverslag is er geen uitkering van dividenden vooropgesteld.
onbebouwd stuk grond tussen de gebouwen van een boerderij, erf
vnw:
• pachthoeve
• erf bij een boerderij waar kippen rondlopen
Van Dale 2018: neerhof
verouderd
1. bij een hofstede of kasteel de bijgebouwen en terreinen waar de huisdieren worden gehouden
2. pachthoeve die bij een kasteel behoort
3. hoenderhof
vgl. neerhofdier
Het neerhof liep vol met kippen.
Het Neerhof is de jeugd- en gezinsboerderij van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
“De neerhof is het onbebouwd stuk grond tussen de gebouwen van een boerderij (het erf) of kasteel (de binnenplaats, soms ook met een opperhof).” (toverleven.cultu.be)
uitstapje
een avondje uit
een dagje uit
De buurvrouw ziet er stralend uit. Ze gaat een sortietje doen, denk ik.
een persoon die zich van niets of van niemand iets aantrekt
zie ook: gatveger
Zo’n gatvager en toch noch goede resultaten halen op school.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
