Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
dat kost te veel, dat kan ik niet betalen
Van Dale: in ’t algemeen: paard
dat kan Bruin of Bruintje niet trekken: dat is, wordt mij te duur, dat kan ik niet betalen
Een cruise maken? Mijne bruine kan dat niet trekken.
Mijn geld is op, allemaal besteed aan zo’n paars-zwarte, nog een bruine er bij, dat kan mijne bruine niet trekken.(http://www.autoforum.be/forum/auto)
- bewegen, van plaats wisselen
- ook fig.
> Engels: to move
Van Dale 2005: moven: alleen onbep. wijs
(na 1950) < Eng. to move along
(informeel) weggaan, zich uit de voeten maken
het werd ons daar te benauwd en dat betekende voor mij: moven!
zie ook: roeren
“Moeft nie!” – “Ge moogt nog niet meer moeven. Wat is er met die kerel aan de hand? Percies of hij zit altijd stil!”
De Jean heeft den baas om opslag gevraagd, maar die moeft niet natuurlijk.
zich een weg banen door een menigte mensen
tegen de wind in fietsen
Op een concert moet je nogal buchten om aan de drankstand te geraken.
Met zo een harde wind zal ik stevig moeten buchten om met mijn fiets aan het station te geraken.
in de handen klappen
Van Dale:
2a (gewestelijk) in de handen kletsen
klappen, applaudisseren
Kletsen in de handjes, blij blij blij.
Op het boze bolletje van dei dei dei.
2 handjes in de hoogte, 2 handjes in de zij,
2 handjes op het bolletje, allebei
exploitant, manager
eigenaar
In Belgisch-Nederlands is uitbater neutraal, in Nederland wordt het alleen gebruikt om een ironiserend of soortgelijk effect teweeg te brengen. (vrt taal.net)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uitbater, exploitant; ook: eigenaar. Alleen in Vlaams-België.
Typisch-Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 4
zie ook uitbaatster, uitbater, de kleine ~, uitbaten
De rol van de zaaluitbater als actor bij het ontwikkelen van een feest- en fuifbeleid is in het verleden misschien wel verwaarloosd.
Zwarte Piet
Zodra ze Zwarte Piet in de mot kregen, begonnen enkele kinderen te scanderen: “Hanskroef! Hanskroef!”
“’k Heb er genoeg van, dit kan niet meer.”
Al dat onkruid in mijnen hof, da’s echt voor uw bloot gat te laten zien!
beschrijving van iemand met een dik achterste
zie ook belot
West-Vl. kaarten, daar kan je op ~
Ge kunt op haar hol belotten.
- handelsfonds, ook wel cliëntele genoemd
- goodwill
Het is de waarde die men verwerft door jarenlang een klantenbestand op te bouwen met een zaak of winkel.
Het aantal mensen die regelmatig de drempel/dorpel (zulle) passeren en een aankoop verrichten krijgen zo een waarde.
Hoeveel heb je gekregen voor de zulle?
“Die winkel is vier duizend frank meer verkocht voor de zulle”, De Bo (1873)
“’n Goe zulle, ’n goe kalandyze”, Verz. Gezelle (voor 1899).
> andere betekenis van zulle
de diepste draai: geslachtsgemeenschap hebben, poepen, neuken
Een uitdrukking door pater Versteylen gelanceerd in zijn nooit aflatende poging de jongerentaal zachter, liever en omfloerster te maken.
De uitdrukking is vrij algemeen opgepikt maar vaak in een ironische context. (Zeker ook ivm de pedofilieaffaire)
Een ander woord dat minder ingang gevonden heeft is ‘juichen’ voor ‘klaarkomen’.
ouder (met enige schroom):
- “Euh … je weet wel … euh … als het bieke in het bloemeke … euh … de diepste draai neemt …”
zoonlief:
- “Bedoelt ge dat die aan het poepen zijn?”
bijna
Van Dale 2018: bekant
bijwoord van kwantiteit
1901–1925, dial. nevenvorm van bijkans
niet algemeen bijkans
zie ook: bekan, bijkans, biekan
Hij viel bekant op de grond.
beeldspraak voor “dronkenschap” – in de uitdr.
een stuk in zijn ~ hebben: dronken zijn
zich een stuk in zijn ~ drinken: zich bezatten
zie voeten, een stuk in zijn ~
zie synoniemen bij pottoe
Die drinkt zich elke dag een stuk in zijn kraag.
poetsen
zie ook kuisen
Ge moet alle dagen uw tanden kuisen, anders krijgt ge gaatjes.
(fig.) vrouwenborst, in de uitdrukking:
Zij heeft haar zjatten los in het schap hangen (d.i. zij draagt gene soutien)
> andere betekenis van zjat
vlinder
Vergelijk: Lat.: papilio, Fr. papillon. Vooral in Leuven, Antwerpse Kempen en Haspengouw
zie piepel, pimpel, wiewouter, hellekapelle, vijffouter
Ik heb een mooie pepel gezien in de tuin.
groenten (uiteraard gewoon het verkleinwoord, maar dat wordt in Nederland niet gebruikt)
Frans: petits légumes
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook groentekes; verzamellemma groenten en fruit
Ik ga naar de markt voor groentjes!
" Rode poon werd verkozen tot ‘vis van het jaar’. Om die titel alle eer aan te doen serveert Jeroen deze smakelijke vis met fijne groentjes, een schep verse puree met olijfolie en een échte blanke botersaus of ‘beurre blanc’." (http://www.een.be/programmas/dagelijkse-kost/recepten/rode-poon-met-fijne-groentjes)
een gebreide trui
’k Ga mijne lijfrok aandoen.
> andere betekenis van lijfrok
verwrongen, niet meer in de oorspronkelijke goede staat
→ Fr. caduc, -que (verouderd, voorbijgestreefd, in slechte staat)
Mijn paraplu is kaduuk door die stormwind.
mensen van bedenkelijk allooi;
wat ook gezegd wordt: soot (soort), “dat is er eentje van soot”
zie ook: marginaal
Antwerpse Kempen, Haspengouw: brakkevolk
Iemand ooit die serie “Familie Flodder” gezien? Dat noemen wij soepvolk.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
