Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
(verouderd) havendok
< Frans: bassin, gedeelte van een haven.
uitspraak in Antwerpen: klik hier
bassèngwaareker is Antwerps voor een dokwerker, een havenarbeider.
De bassengwerkers verzamelen ’s morgens aan het kot met hunnen boek. Daar wordt het werk verdeeld.
De vader van de Paul werkte vroeger aan den basseng.
Veel Kempenaars gingen, in vroegere tijden, naar Antwerpen aan den basseng werken en was algemeen gekend als men vroeg: “Waar werkt ge?”, “Aan den basseng”.
> andere betekenis van basseng
- bewegen, van plaats wisselen
- ook fig.
> Engels: to move
Van Dale 2005: moven: alleen onbep. wijs
(na 1950) < Eng. to move along
(informeel) weggaan, zich uit de voeten maken
het werd ons daar te benauwd en dat betekende voor mij: moven!
zie ook: roeren
“Moeft nie!” – “Ge moogt nog niet meer moeven. Wat is er met die kerel aan de hand? Percies of hij zit altijd stil!”
De Jean heeft den baas om opslag gevraagd, maar die moeft niet natuurlijk.
in de handen klappen
Van Dale:
2a (gewestelijk) in de handen kletsen
klappen, applaudisseren
Kletsen in de handjes, blij blij blij.
Op het boze bolletje van dei dei dei.
2 handjes in de hoogte, 2 handjes in de zij,
2 handjes op het bolletje, allebei
exploitant, manager
eigenaar
In Belgisch-Nederlands is uitbater neutraal, in Nederland wordt het alleen gebruikt om een ironiserend of soortgelijk effect teweeg te brengen. (vrt taal.net)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Uitbater, exploitant; ook: eigenaar. Alleen in Vlaams-België.
Typisch-Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 4
zie ook uitbaatster, uitbater, de kleine ~, uitbaten
De rol van de zaaluitbater als actor bij het ontwikkelen van een feest- en fuifbeleid is in het verleden misschien wel verwaarloosd.
Zwarte Piet
Zodra ze Zwarte Piet in de mot kregen, begonnen enkele kinderen te scanderen: “Hanskroef! Hanskroef!”
“’k Heb er genoeg van, dit kan niet meer.”
Al dat onkruid in mijnen hof, da’s echt voor uw bloot gat te laten zien!
strafport
vnw: strafport
schrijfvariant: tax
Als men met de auto geen ticket heeft in de betalende zones, bedraagt de taks € 30 voor een ½ dag in Brugge. In Herentals kost de halve dag regeling 7.5€.
> andere betekenis van taks
beschrijving van iemand met een dik achterste
zie ook belot
West-Vl. kaarten, daar kan je op ~
Ge kunt op haar hol belotten.
stelen, pikken
Mijn nieuwe gsm is gerat. Ik ga hem onmiddellijk blokkeren.
“Ze hebben mijn geldbeurs gerat”, Cornelissen-Vervliet (1903).
autopapieren, boordpapieren
Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands
De politie heeft nog nooit de boorddocumenten van mijn auto gevraagd.
magere persoon
De mannequins worden alsmaar magerder. Het zijn echte pannenlatten!
“Ook de jeansmarkt ontdekt dat een normale vrouw geen pannenlat is, en brengt jeansbroeken op de markt die aangepast zijn aan de beroemde vrouwelijke rondingen.”(demorgen.be)
poetsen
zie ook kuisen
Ge moet alle dagen uw tanden kuisen, anders krijgt ge gaatjes.
(fig.) vrouwenborst, in de uitdrukking:
Zij heeft haar zjatten los in het schap hangen (d.i. zij draagt gene soutien)
> andere betekenis van zjat
de diepste draai: geslachtsgemeenschap hebben, poepen, neuken
Een uitdrukking door pater Versteylen gelanceerd in zijn nooit aflatende poging de jongerentaal zachter, liever en omfloerster te maken.
De uitdrukking is vrij algemeen opgepikt maar vaak in een ironische context. (Zeker ook ivm de pedofilieaffaire)
Een ander woord dat minder ingang gevonden heeft is ‘juichen’ voor ‘klaarkomen’.
ouder (met enige schroom):
- “Euh … je weet wel … euh … als het bieke in het bloemeke … euh … de diepste draai neemt …”
zoonlief:
- “Bedoelt ge dat die aan het poepen zijn?”
vlinder
Vergelijk: Lat.: papilio, Fr. papillon. Vooral in Leuven, Antwerpse Kempen en Haspengouw
zie piepel, pimpel, wiewouter, hellekapelle, vijffouter
Ik heb een mooie pepel gezien in de tuin.
een gebreide trui
’k Ga mijne lijfrok aandoen.
> andere betekenis van lijfrok
verwrongen, niet meer in de oorspronkelijke goede staat
→ Fr. caduc, -que (verouderd, voorbijgestreefd, in slechte staat)
Mijn paraplu is kaduuk door die stormwind.
beeldspraak voor “dronkenschap” – in de uitdr.
een stuk in zijn ~ hebben: dronken zijn
zich een stuk in zijn ~ drinken: zich bezatten
zie voeten, een stuk in zijn ~
zie synoniemen bij pottoe
Die drinkt zich elke dag een stuk in zijn kraag.
bijna
Van Dale 2018: bekant
bijwoord van kwantiteit
1901–1925, dial. nevenvorm van bijkans
niet algemeen bijkans
zie ook: bekan, bijkans, biekan
Hij viel bekant op de grond.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
