Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
iemand die enggeestig is; een enggeestie
books.google.be: Een enggeestigaard die bekrompen op de amusante feiten reageerde? Zag ik het vermakelijke ervan niet in?
bordveger
werktuig om schoolborden af te vegen bestaande uit een blokje hout en repels vilt
zie ook frotten
“Jansen! Pak de frotter en het emmerke en de spons en kuist het bord af ad majorem Dei gloriam!” zei de leraar Latijn.
uit blik
vooral bij voedsel gebruikt
zie ook dozeneten
100 gram hespenworst uit dozen.
In die brasserie is het eten niet vers, ze serveren daar precies eten uit dozen; dat is rap geld verdiend daar.
- akelige vent, een vervelend persoon
- iemand die een nors gezicht trekt
- iemand waarbij pesterijen en/of haat en nijd een 2de natuur is
etymologie: van de gelijknamige tovenaarsfiguur in Peyo’s ‘De Smurfen’
De Pirot, da was nen echte Gargamel: wa de klein mannen late bleiten en de mense veur’t lapken ave! (Booms)
Zeg man, ge zijt zo vies gezind, trekt eens een ander gezicht, ge zijt precies Gargamel.
(politiek) een partij uitsluiten door haar systematisch te negeren in de media
gevormd naar analogie van cordon sanitaire
“De ondervoorzitster van het Vlaams Belang relativeert Dewinters beruchte stijl, met het gekende argument dat het cordon médiatique hen daartoe noopt. ‘Niemand vraagt mij om een inhoudelijk interview.’”(Knack 060216)
“’Het cordon médiatique is onze grootste handicap. We strijden niet met gelijke wapens omdat we niet gelijkwaardig aan bod komen in de media” (Doorbraak 180913)
voorkruipen
Van Dale 2016 online: BE, spreektaal
Op de vlieghaven in de rij staan aan te schuiven en dan mensen die proberen voor te steken, ik zou er iets van krijgen.
Hela hela, niet voorsteken! Achter aanschuiven, gelijk als alleman! (in een wachtrij)
> andere betekenis van voorsteken
beroepsethiek, beroepscode, gedragscode
VRT-Taalnet: standaardtaal in België
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
< Frans: déontologie
samengesteld uit Grieks ‘deon’ plicht en ‘logos’ wetenschap, doctrine
Bijvoeglijk naamwoord: deontologisch
vgl. deontologische fout
Dexia is een een nieuwe bank in België met een andere deontologie. (De Redactie BE)
Deontologisch gezien, is de journalist zijn boekje te buiten gegaan. (Journaal)
Ieder vrij beroep heeft specifieke deontologische regels die in de meeste gevallen door een deontologische kamer kunnen worden beslecht. (tandarts.be)
verlofdag tussen een officiële feestdag en een weekend
brugdag en de brug maken (brug, de ~ maken) zijn standaardtaal in België
ongemarkeerd in Van Dale 2016, dus wellicht vanuit Vlaanderen naar Nederland geëxporteerd
zie ook brugweekend
Donderdag was het Hemelvaartsdag en gisteren vrijdag hadden veel mensen een brugdag.
Vandaag brugdag: is mijn postkantoor of bank open? (vrt.be)
de kern van een supportersclub (meestal voetbal)
ongemarkeerd in VD2016, maar google2016:
‘de spionkop van’ .BE (>2.300) ; .NL (169)
Spionkop is ook een plaatsnaam in Z-Afrika, daarom dat het woord alleen moeilijk googelt.
hln.be: Als mascotte sta je voor de spionkop van de supporters. Jij moet dus eigenlijk de supporters leiden en aanmoedigen en daarbij mag je geen enkele supporter of tribune vergeten.
gva.be: Kevin Oris volgt bekerduel in Antwerpse spionkop
koningvoetbal.be: Spandoeken als “De Roover buiten” en “5 na 12”, waren prominent aanwezig in de spionkop van Lommel United.
demorgen.be: De spionkop van de N-VA was dan ook door het dolle heen. Weg met die gangsters! Leve Theo! Leve de kracht van verandering!
een slechtgezinde gelaatsuitdrukking
uitspraak: moembakkes, laatste ‘e’ zoals in ‘het’
Van Dale 2015 online: mombakkes: (bizar) masker
Hij loopt al een hele morgend rond met een mombakkes tot op de grond.
Wie rijk genoeg is kan overal mee wegkomen, en iemand die geen geld heeft moet zwijgen en alles gewoon zomaar ondergaan. Vaak wordt deze uitdrukking gebruikt wanneer een rijk iemand een arm iemand tekort gedaan heeft.
Een man uit Kruishoutem komt met een kruidenmolen op de markt en noemt het Njamie Njamie. Studio 100 hoort hiervan, en sleept de man voor het gerecht omdat de naam teveel lijkt op de naam van hun culinaire TV-zender. De man verliest zijn hele hebben en houden.
Studio 100 heeft veel geld en mag dus weeral eens kloppen, maar de arme man is kansloos en moet jammer genoeg zijn tote stoppen.
hoe ge zot geworden zijt
zie: kop, gij zijt op uwe ~ gevallen en blijven toeken zeker
Er zijn allerlei varianten, o.a.:
Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster): op zijn achterhoofd gevallen en blijven botsen: (1996) (Vlaanderen, sch.) erg gek; verstandelijk beperkt zijn.
“…typische reaktie van een belgicist: niet Wallonie en Brussel, die de wetten aan hun broek vegen (zie ook ingangsexamen artsen), zijn foutief, maar die fascistoide Vlamingen.. die de wetten toepassen. Op uw kop gevallen en blijven botsen zeker?” (Reactie in Knack 011016)
Ge zijt zot en blijven botsen, zeker? (gva.be)
Geen roman over vallen en opstaan, maar over vallen en blijven botsen. (standaard.be)
Als ge geluk hebt kunt ge ook op uw kop vallen en blijven botsen zoals YYZ. (seniorennet.be)
Ik (Jan) ben op mijn 21ste levensjaar onverwacht in de clownerie terechtgekomen en blijven botsen. (jandillen.be)
aanhef bij het drinken van een glas of pint
Schol, als ge er niet van drinkt dan blijft het vol. Witse (begeleider) voor Dagcentrum Groen. (dvcsintjozef.be)
En nu? Proeven maar! Schol! Want als je er niet van drinkt dan blijft het vol. (kompel-bier.be)
Belgische nationale mannenploeg handbal
Red Wolves sluiten WK-campagne af met vierde nederlaag (sporza.be)
Red Wolves openen kwalificatiecampagne WK handbal woensdag in Tsjechië (hbvl.be)
wordt gezegd van nietsnutten, leeglopers
- Kent ge Marcske van Marie van Schele Pier?
- Is dat die gast dien het plafond van de Grote Markt wit?
saffraan, een geelkleurige specerij en kleurstof gewonnen uit de stampers van de Crocus Sativus L.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: In Zuid-Nederland is de vorm soffraan nog gewoon.
Ontleend door het Frans: safran aan Arabisch: za’farân
zie ook solferaan
Wat soffraan in de mosselsoep, bij vis, bij eend of in sauzen is bangelijk lekker. Ook mooi voor de kleur van het gerecht.
Of neemt lavendel-zaad, één drachma, gepoederde barnsteen, twee scrupel, zeven boom en extract van soffraan, van elk een half scrupel, maakt er een poeder… (books.google.be)
De Soffraan kost 200 fr. den kilo. (De Werkman, Aalst)
sprekend in de derde persoon vrouwelijk: ik, mij, zij, haar
zie ook: bibi, de die, dees, den deze, deze
Ik leef precies met kiekens in huis, hunne smos laten liggen en voortgaan en de dees zal het weeral kunnen opkuisen zeker?
Dat boek is van de dees.
iemand die altijd klaagt
Amai, zijde een tetse van een vrouw!
een (ongeoorloofde) handel drijven
Fr. trafiquer (vgl. trafiek)
Om de 6 maand moet Bush beslissen of hij investeerders in Cuba, dus ook Europeanen, voor het VS-gerecht zal dagen wegens “illegaal trafikeren met Cuba”, maar de EU heeft hem tot nog toe op andere gedachten kunnen brengen.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.