Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.
bepleisteren van muren, bezetten en plafonneren
vnw: stukadoren, (be)pleisteren
NL: stuken, stukadoren
zn. (beroep): plakker
zie ook plakwerk
Nadat het huis winddicht was gemaakt, moesten de muren worden geplakt.
> zie andere betekenis van plakken
ter aanduiding van het rechtmatig handelen
groot gelijk, meer dan gelijk hebben
meestal in de tweede en derde persoon gebruikt
vnw: overschot van gelijk: volkomen gelijk
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
Ge hebt overschot van gelijk dat ge dat niet laat passeren.
Zij hebben overschot van gelijk om daartegen te protesteren.
tuimelen, een buiteling maken, vallen
< Woordenboek der Nederlandsche Taal: Totteren. Al hotsend en botsend vallen, Cornelissen-Vervliet (1903).
Sjarrel was uit de boom getotterd, maar had gelukkig niks gebroken. ’t Had erger kunnen zijn.
Hij is van de trap getotterd.
> andere betekenis van totteren
neem me niet kwalijk, sorry, pardon
zie ook excuseert u mij
< Frans excuser < Latijn excusare
Excuseer, mag ik eens passeren?
Excuseer! Wat zegt u?
rubber op basis van natuurlijke latex
uitspraak: /katsjoe/, /kaoetsjoe/
< Frans: caoutchouc < quechua cauchu of cauchuc
Belgisch-Nederlands volgens het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
Van Dale 2008 online: caoutchouc:
1. rubber (znw., het, dem)
2. rubberen (bnw., alleen attributief)
Van Dale 2018: caoutchouc
< 1847, Frans < Spaans caucho (rubber) < Caraïbische indianentaal cahuchu
verouderd rubber, gummi
De autobanden van de racewagen zijn vervaardigd uit caoutchou.
“… die ermee begon dat ik in 1966 aan Sinterklaas een zebra had gevraagd en in plaats daarvan een paar caoutchouc botten kreeg.” Herman Brusselmans, Heilige schrik (2011)
karton, pak, kartonnen verpakking voor melk, fruitsap, … afgeleid van de merknaam Tetra Brik
brik is een verwaterde merknaam van Tetra Brik®, zie verwaterde merknamen
Van Dale: (algemeen Belgisch-Nederlands) baksteenvormige kartonnen verpakking van dranken
zie ook: melkbrik
We hebben geen melk meer. Staat er nog nen brik in de stock?
zulk(e)
1. In Vlaanderen wordt zo’n vaak gebruikt in combinatie met meervoudige zelfstandige naamwoorden.
In Nederland: zulke
2. Het gebruik van zo’n voor niet-telbare zelfstandige naamwoorden is standaardtaal in België (bv. bier, melk, pijn, weer).
West-Vlaams, zie zulk een
1. Ik heb nog nooit zo’n schoon bloemen gezien.
Zo’n twee onnozelaars samen heb ik nog nooit gezien.
2. Zo’ne slechte wijn heb ik van mijn leven nog nooit gedronken.
“Pedro zei dat hij zo’n bier niet lust en dat hij het liefste gewoon pils drinkt.” (taaladvies.net: standaardtaal in België)
mier
zie ook: muurzeiker
Woordenboek van P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1899-1906). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen):
BREK, znw., m. en v. – Boschmier, soort van groote bruine mier. Dat insect, wiens beet zeer pijnlijk is, bouwt zijne nesten in heiden, bosschen en houtkanten met stukjes hout en wortelvezels.
Zit er een brek in uw broek? Uitschieten dan en zorgen dat ge ze vindt, anders zit ge met een probleem.
1) medisch foutief behandelen (met alle gevolgen van dien)
2) bij uitbreiding: iets verkeerd aanpakken
vnw:
•verkeerd geneeskundig behandelen
•(fig.) mishandelen
1) en 2) Van Dale 2018 online: BE, spreektaal
< meesteren, geneeskundig behandelen < meester, in de betekenis medicijnmeester, heelmeester; zie ook oogmeester, peirdemeester
Het resultaat van de plastisch chirurg was niet om aan te zien. Hij mismeesterde zijn patient in die mate dat een proces onvermijdelijk lijkt.
Groen!: “Arrest Fortis bewijst dat dossier is mismeesterd” (DM
14.12.08)
Dracaena trifasciata (voorheen gekend als: Sansevieria trifasciata)
vrouwentong is niet courant in Nederland
De goegemeente achter haar horretje, verscholen achter een stel vrouwentongen voor het raam…
weten waar het is, het kunnen vinden
zie ook weten zijn
Weet gij het zijn, de Boeleberg, of moet ik het nog eens uitleggen?
Ik ben moeten terugkomen, ik wist het niet zijn.
opstappen, vertrekken
ook in Antwerpen en Noord-Limburg
Zullen we aangaan? Straks missen we onzen trein nog!
zacht langwerpig broodje
vnw: zacht, meestal zoet puntbroodje
Van Dale online: BE: zacht puntbroodje
NL: puntje
Vlaamse uitspraak: santwisj, sandwisj (scherpe i)
Antwerpse Kempen: zandviske, zandwiske
zie ook Engelse leenwoorden met korte a
.jpg)
Wat eet gij liever, pistolets of sandwichen?
Hierbij het recept om sandwiches te maken:
http://www.njam.tv/recepten/extra-zachte-sandwiches
verpakking voor blaaikes (vloeitjes)
Ik moest voor onze va een pakske toebak en twee boekskes blaaikes gaan halen.
> zie andere betekenis van boekske
pleister, kleefverband
Antw. stad: plakker
Antw. Kempen: plekker en plakker
Die wonde is te groot voor ne plekker. Da’ moet genaaid worden.
> andere betekenis van plekker
stofjas
Vroeger droegen de jongens een schabbe op school.
Een zwarte die achteraan met knoopjes werd dichtgemaakt, ofwel een grijze met de knopen vooraan
priester, als geestelijk raadsman van een organisatie
vnw: aalmoezenier, geestelijk adviseur, geestelijk raadgever van een vereniging
Van Dale 2016 online: BE
Als we op kamp gingen, kwam de proost ons altijd uitwuiven.
1. schijnheiligaard, iemand die zich anders voordoet dan hij is, iemand die kan doen of hij niets verkeerd heeft gedaan (zie toot = gezicht)
Er bestaat ook een Nero-strip genaamd “De Totentrekkers” waarin de betekenis wordt uitgelegd als “mensen die zeer vreemde gezichten trekken”
2. héél zuur snoepgoed (rode bol) waarbij het moeilijk is om een normaal gezicht te blijven trekken
zie ook smoelentrekker, muilentrekker.
1. Zie dien totentrekker daar, het is precies kindje jezus die daar zit, maar het is een echte gangster.
2. Totentrekkers zijn veel te zuur, geef mij maar een praline.
hiernaast, naast ons: kunnen meerdere personen zijn
varianten (al of niet aan mekaar geschreven):
hier neffen, hierneffes(t), hier neffens, hiernevens(t)
Antwerpen stad en Lier: ier neffe
Kempen: hieneffe, ie neffe
zie ook hierneffe
Die van ie neffe is weer nie thuis.
Hierneven is het soms bal marginal met zijnen hoempapamuziek.
een kinderachtig onnozel persoon
zie ook: wieten, wiewa, wietlewaai
Die wietie weet niet wat hij zegt.
“Jochen, zitte gij nu nog te pitten? Gij godverdomsge wietie. Wietie!”
Moet daar ni teveel mee omgaan mee diene wietie.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
